Słowa kluczowe
Ojczyzna
naród
zabytki historyczne
katedra na Wawelu
bohaterowie narodowi
język ojczysty
tradycja
kultura
Jak cytować
Abstrakt
Patriotyzm jest wartością, która wciąż wywołuje wiele polemik. Pisząca z pozycji feministycznych Magdalena Środa stwierdza, że: „słowo patriotyzm kojarzy się z agresją lub ze śmiertelną nudą”. Dyskutantów rozważających ten problem dzieli nie tylko meritum sprawy, lecz także nawet liczba patriotyzmów. Tymczasem „patriotyzm jest jeden, tak jak uczciwość jest jedna, moralność jest jedna, godność jest jedna, honor jest jeden […]. Patriotyzm jest jeden, patriotyzm — czyli stosunek do ojczyzny. Stosunek do wartości. Stosunek do narodu. Stosunek do państwa” (Władysław Bartoszewski). Wobec wielu pytań, jakie nasuwa patriotyzm i jego rozumienie w XXI wieku, warto przyjrzeć się nauczaniu Karola Wojtyły, który był niekwestionowanym wielkim Polakiem i patriotą. Skłania do tego także przypadające w roku 2020 stulecie jego urodzin. Na podstawie kazań Karola Wojtyły sprzed wyboru na Stolicę Piotrową można wskazać, że jego patriotyzm kształtowały zabytki materialne historii Polski, przykłady wielkich, bohaterskich postaci i miłość do swojego narodu, jego języka, tradycji i kultury.
Bibliografia
Bartoszewski W., Patriotyzm czasu wojny i pokoju [in:] Patriotyzm polski: jaki jest? Jaki winien być?, Warszawa 2001, p. 11–18.
Chudy W., Rodzina a wartość patriotyzmu [in:] Servo veritatis. Materiały międzynarodowej konferencji dla uczczenia 25-lecia pontyfikatu Jego Świątobliwości Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński 9–11 października 2003, Kraków 2003, p. 259–270.
Fryźlewicz M.S., Kardynał Karol Wojtyła do nowotarżan, Nowy Targ 2014.
John Paul II, Address to UNESCO, June 2, 1980, at: Interreligious Encyclopaedia of Religion and Science [INTERS.ORG], http://inters.org/John-Paul-II-UNESCO-Culture.
John Paul II, Gift and Mystery: On the Fiftieth Anniversary of My Priestly Ordination, New York 1996.
Kazania patriotyczne, wydali i opracowali K. Panuś i M. Skwara, (Kazania w Kulturze Polskiej. Edycje Kolekcji Tematycznych, 7), Kraków 2019.
Lipski J.J., Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy. Uwagi o megalomanii narodowej i ksenofobii Polaków, Warszawa 2006.
Naród, Ojczyzna, patriotyzm. Kompendium nauczania Kościoła katolickiego, red. P. Gołóbców, G. Sokołowski, Wrocław 2019.
„Na Was można zawsze liczyć!” Nauczanie pasterskie arcybiskupa Karola Wojtyły — papieża Jana Pawła II w Zakopanem, red. G. Cisło et al., Zakopane 2017.
O świętej Jadwidze królowej Polski mówią…, zebrał i opracował M. Jagosz, Kraków 1997.
Panuś K., Skwara M., Wprowadzenie [in:] Kazania patriotyczne, wydali i opracowali K. Panuś i M. Skwara, (Kazania w Kulturze Polskiej. Edycje Kolekcji Tematycznych, 7), Kraków 2019, p. 711–728, https://doi.org/10.21906/9788376431819.
Patriotyzm polski: jaki jest? jaki winien być?, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Warszawa 2001.
Radej M., Kaznodziejstwo biskupa, arcybiskupa i kardynała Karola Wojtyły w katedrze na Wawelu, Kraków 2008.
Środa M., Jaki patriotyzm?, “Gazeta Wyborcza” 2010, no. 103, p. 15.
Środa M., Patriotyzm jest nudny, “Wprost” 19 (2011), p. 40.
Walicki A., Trzy patriotyzmy, Kraków 1991.
Weigel G., Świadek nadziei. Biografia papieża Jana Pawła II, Kraków 2000, p. 238–239.
Wojtyła K., Adam Stefan Kardynał Sapieha Metropolita Krakowski oraz duchowieństwo Archidiecezji w okresie ciemnej nocy okupacji — przemówienie […] podczas Sesji Naukowej Tysiąclecia, 7 maja 1966, “Notificationes e Curia Metropolitana Cracoviensi” 5–6 (1966), p. 122–126.
Wojtyła K., Homilia wielkanocna, 26 marca 1978 [in:] idem, Kazania 1962–1978, Kraków 1979, p. 44–49.
Wojtyła K., Kazanie do młodzieży, Katedra Wawelska, 17 lutego 1974 [in:] O Świętej Jadwidze…, zebrał i opracował M. Jagosz, Kraków 1997, p. 246–250.
Wojtyła K., Kazanie na Boże Narodzenie wygłoszone 25 XII 1969, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E III 6.
Wojtyła K., Kazanie na Mszy św. z udziałem abpa Luiggi Poggi wygłoszone 7 II 1974, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E VII 14, p. 31.
Wojtyła K., Kazanie na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego wygłoszone 11 IV 1971, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E VII 11.
Wojtyła K., Kazanie na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego wygłoszone 22 IV 1973, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E III 17/54a.
Wojtyła K., Kazanie na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego wygłoszone 18 IV 1976, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E III 13.
Wojtyła K., Kazanie na pogrzebie ks. inf. Edwarda Lubowieckiego wygłoszone 22 XII 1975, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E III 12.
Wojtyła K., Kazanie na uroczystość Objawienia Pańskiego wygłoszone 6 I 1971, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Kardynała Karola Wojtyły, E III 8.
Wojtyła K., Kazanie w czasie procesji Bożego Ciała, 25 maja 1978 [in:] idem, Kazania 1962–1978, Kraków 1979, p. 62–66.
Wojtyła K., Kazanie wygłoszone w czasie ingresu Arcybiskupa-Metropolity w katedrze wawelskiej 8 marca 1964 [in:] idem, Kazania 1962–1978, Kraków 1979, p. 11–18.
Wojtyła K., Kazanie wygłoszone w katedrze wawelskiej na srebrny jubileusz prymasostwa ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, 12 listopada 1973 [in:] K. Wojtyła, Kazania 1962–1978, Kraków 1979, p. 464–467.
Wojtyła K., Kazanie wygłoszone w katedrze wawelskiej po śmierci Pawła VI, 10 sierpnia 1978 [in:] K. Wojtyła, Kazania 1962–1978, Kraków 1979, p. 515–519.
Wojtyła K., Myśląc Ojczyzna [in:] idem, Poezje i dramaty, Kraków 1979, p. 87–90.
Wojtyła K., Naszą Ojczyznę tworzą także Polacy znajdujący się poza jej granicami [in:] „Na Was można zawsze liczyć!” Nauczanie pasterskie arcybiskupa Karola Wojtyły — papieża Jana Pawła II w Zakopanem, red. G. Cisło et al., Zakopane 2017, p. 37–40.
Wojtyła K., Obchody sześćsetlecia urodzin Królowej Jadwigi, Katedra Wawelska, 17 lutego 1974 [in:] O Świętej Jadwidze Królowej Polski mówią…, zebrał i opracował M. Jagosz, Kraków 1997, p. 244–245.
Wojtyła K., Objawienie się Boga rodzinie ludzkiej [in:] „Na Was można zawsze liczyć!” Nauczanie pasterskie arcybiskupa Karola Wojtyły — papieża Jana Pawła II w Zakopanem, red. G. Cisło et al., Zakopane 2017, p. 28–30.
Wojtyła K., O błogosławionej Jadwidze Królowej z okazji uroczystości oświęcimskich. Kazanie wygłoszone w katedrze wawelskiej 15 października 1972 [in:] O świętej Jadwidze królowej Polski mówią…, zebrał i opracował M. Jagosz, Kraków 1997, p. 226–228.
Wojtyła K., Promieniowanie Świętej Rodziny [in:] „Na Was można zawsze liczyć!” Nauczanie pasterskie arcybiskupa Karola Wojtyły — papieża Jana Pawła II w Zakopanem, red. G. Cisło et al., Zakopane 2017, p. 49–52.
Wojtyła K., Spotkanie ze społeczeństwem Podhala 28 VIII 1977 [in:] M.S. Fryźlewicz, Kardynał Karol Wojtyła do nowotarżan, Nowy Targ 2014, p. 92–98.
Wojtyła K., Znak sprzeciwu. Rekolekcje w Watykanie od 5 do 12 marca 1976, Paryż 1980.