Nowe media po pandemii w świetle nauczania Franciszka
PDF

Słowa kluczowe

mass media
media społecznościowe
Internet of Things (IoT)
wirtualność
COVID-19
pandemia

Jak cytować

Szczepaniak, M. (2022). Nowe media po pandemii w świetle nauczania Franciszka. Poznańskie Studia Teologiczne, 42, 169–184. https://doi.org/10.14746/pst.2022.42.10

Abstrakt

Pandemia koronawirusa ujawniła „znaki czasu”, które Kościół powinien wyjaśniać w świetle Ewangelii. Papież Franciszek nie ma wątpliwości, że staną się one przyczynkiem do poważnych zmian kulturowych: zaprzecza rzeczywistości ten, kto chciałby jedynie udoskonalić istniejące już systemy i reguły. Ujawnienie się naszych złudnych zabezpieczeń, niezdolność do wspólnego działania, rozbicie – mimo że jesteśmy „hiperpołączeni”, powinny więc zaowocować wypracowywaniem nowej kultury komunikacji między ludźmi. Celem artykułu jest refleksja nad miejscem nowych mediów w życiu człowieka po pandemii w świetle nauczania papieża Franciszka. Chociaż media znacząco wpływają na jakość życia i komunikacyjne zdolności osoby ludzkiej, niekiedy sprowadzają człowieka do roli przedmiotu w świecie rzeczy połączonych ze sobą w globalną sieć (IoT, Internet of Things). Zdaniem Franciszka w tym nowym świecie konieczne jest odkrycie fizyczności relacji międzyludzkich na przekór postępującej wirtualizacji, umiejętność wysłuchania innych i spotykania się z ludźmi w realnym świecie, jak również dostrzeżenie Boga Stwórcy jako prawzoru komunikowania się z drugim człowiekiem. Taka postawa pomoże budować – obok Internet
of Things – także wspólnotę osób i wykorzystywać narzędzia dla dobra ludzi, stając się siecią osób i siecią dla ludzi.

https://doi.org/10.14746/pst.2022.42.10
PDF

Bibliografia

Adamski A., Łęcicki G., Teologia mediów i komunikacji – na styku nauk o mediach oraz nauk teologicznych, „Studia Medioznawcze” 65(2016)2, s. 11-20. https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2016.65.468 DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2016.65.468

Castells M., Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, Poznań 2003.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Christus vivit”, (25 marca 2019), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20190325_christus-vivit.html [dostęp 11.02.2022].

Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, (24 listopada 2013), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20131124_evangelii-gaudium.html [dostęp 11.02.2022].

Franciszek, Adhortacja apostolska „Querida Amazonia”, (2 lutego 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20200202_querida-amazonia.html [dostęp 11.02.2022].

Franciszek, Anioł Pański, (6 lutego 2022), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/angelus/2022/documents/20220206-angelus.html [dostęp 6.02.2022].

Franciszek, Encyklika „Fratelli tutti”, (3 października 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html [dostęp 6.02.2022].

Franciszek, Encyklika „Laudato si’”, (24 maja 2015), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html [dostęp 6.11.2021].

Franciszek, Homilia podczas porannej Mszy św. w Domu Świętej Marty. Zażyłość z Panem, (17 kwietnia 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/cotidie/2020/documents/papa-francesco-cotidie_20200417_lafamiliarita-conil-signore.html [dostęp 7.02.2022].

Franciszek, Orędzie na XLVIII Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Przekaz w służbie autentycznej kultury spotkania, (24 stycznia 2014), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20140124_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 18.12.2021].

Franciszek, Orędzie na L Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Komunikacja i miłosierdzie – owocne spotkanie, (24 stycznia 2016), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20160124_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 18.12.2021].

Franciszek, Orędzie na LII Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. „Prawda was wyzwoli” (J 8,32). Fake news a dziennikarstwo pokoju, (24 stycznia 2018), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20180124_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 18.12.2021].

Franciszek, Orędzie na LIII Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. „Wszyscy tworzymy jedno” (Ef 4,25). Od wirtualnych wspólnot społecznościowych do wspólnot ludzkich, (24 stycznia 2019), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20190124_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 18.01.2022].

Franciszek, Orędzie na LIV Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. „Obyś mógł opowiadać i utrwalić w pamięci” (por. Wj 10,2). Życie staje się historią, (24 stycznia 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20200124_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 18.12.2021].

Franciszek, Orędzie na LV Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. „Chodź i zobacz” (J 1,46). Komunikować, spotykając osoby, tam gdzie są, i takie, jakie są, (23 stycznia 2021), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20210123_messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 15.02.2022].

Franciszek, Orędzie na LXI Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Słuchanie uchem serca, (24 stycznia 2022), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/20220124-messaggio-comunicazioni-sociali.html [dostęp 25.01.2022].

Franciszek, Przemówienie do uczestników audiencji dla Międzynarodowego Konsorcjum Mediów Katolickich „Catholic fact-checking”, (28 stycznia 2022), https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2022/january/documents/20220128-mediacattolici.html [dostęp 11.02.2022].

Franciszek, Przemówienie podczas spotkania z młodzieżą w Atenach, (6 grudnia 2021), https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2021/december/documents/20211206-grecia-giovani.html [dostęp 7.12.2021].

Franciszek, Rozważanie podczas nadzwyczajnej modlitwy o ustanie pandemii, (27 marca 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/it/homilies/2020/documents/papa-francesco_20200327_omelia-epidemia.html [dostęp 15.12.2021].

Franciszek, Wywiad w programie Fabio Fazio „Che tempo che fa” w Rai3, (6 lutego 2022), https://www.raiplay.it/video/2022/02/Che-tempo-che-fa---Puntata-del-06022022-4193c0a-9-899e-417e-8d8c-13f3cb275828.html [dostęp 7.02.2022].

https://www.instagram.com/erikjenningssimoes/ [dostęp 21.01.2022].

Jan XXIII, Konstytucja apostolska „Humanae salutis”, (25 grudnia 1961), AAS 54(1962), 1, s. 5-13.

Jastrzębski B., Jastrzębski J., Homo communicans (o komunikacji nie tylko społecznej), „Kultura – Media – Teologia” 49(2022)1, s. 77-102. https://doi.org/10.21697/kmt.49.4 DOI: https://doi.org/10.21697/kmt.49.4

Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2007.

Kostera M., Być obecnym, https://nowyobywatel.pl/2018/11/07/byc-obecnym/ [dostęp 21.01.2022].

Levinson P., Nowe nowe media, Kraków 2010.

McLuhan H. M., Radio bęben plemienny, w: Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2005, s. 100-108.

de Mendonça J. T., Salvezza, non solo salute, „L’Osservatore Romano” 162(2022)14, s. 1-6.

Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów, Warszawa 2021.

Nieć M., Komunikowanie społeczne i media. Perspektywa politologiczna, Warszawa 2010.

Pius XII, Encyklika „Miranda prorsus”, (8 września 1957), AAS 49(1957)13, s. 765-805.

Seweryniak H., Teologie na „progu domu”, „Kultura – Media – Teologia” 1(2010)1, s. 10-23.

Sobór Watykański II, Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli „Inter mirifica”, (4 grudnia 1963), AAS 56(1964)3, s. 145-167, tłum. pol. Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 78-86.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, (7 grudnia 1965), AAS 58(1966), 16, s. 1025-1120, tłum. pol. Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 537-620.

Szczepaniak M., Wiralizacja i wirtualizacja liturgii? Studium przypadku transmisji Mszy św. w czasie pandemii, „Collectanea Theologica” 91(2021)1, s. 133-154. https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.1.06 DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.1.06

Xia F., Yang L. T., Wang L., Vinel A., Internet of Things, „International Journal of Communication Systems” 25(2012)25, s. 1101-1102. https://doi.org/10.1002/dac.2417 DOI: https://doi.org/10.1002/dac.2417