Teologia maryjnego tytułu „Uzdrowienie chorych”
PDF

Słowa kluczowe

Maryja
Uzdrowienie chorych
tytuły maryjne
kult maryjny
chorzy

Jak cytować

Wojtczak, A. (2023). Teologia maryjnego tytułu „Uzdrowienie chorych”. Poznańskie Studia Teologiczne, 43, 111–131. https://doi.org/10.14746/pst.2023.43.6

Abstrakt

Lud chrześcijański przyznał Maryi tytuł „Uzdrowienie chorych”. Pozdrawia i wzywa Ją nim w liturgii (mszał maryjny) i pozaliturgicznych aktach kultu (Litania loretańska), by za Jej przyczyną wyprosić łaskę zdrowia dla siebie bądź bliskich. Rodzą się zatem pytania: dlaczego Maryję nazywamy Uzdrowieniem chorych? Jaki sens teologiczny kryje ten tytuł? Niniejszy artykuł jest próbą udzielenia pogłębionej i integralnej na nie odpowiedzi. Jest to o tyle istotne, że w przeszłości tytuł ten był czasami rozumiany zbyt jednostronnie i pragmatycznie. Należy mu przywrócić mesjański wymiar. Przedłożony artykuł czyni to w dwóch punktach. Pierwszy wskazuje, że nic bardziej wzniosłego nie można powiedzieć o Maryi aniżeli to, że jest Matką Chrystusa, prawdziwego Lekarza ciał i dusz ludzkich, który nie uwolnił ludzkości od choroby i cierpienia, ale wziął je na siebie i nadał im zbawcze znaczenie. Matka włączona w tajemnicę cierpienia Syna wniosła macierzyński wkład w dzieło powszechnego zbawienia, uzdrawiania człowieka. Przez Jej macierzyństwo Bóg okazał nam swoje współczucie. Drugi punkt ukazuje zaś Maryję jako Matkę chorych i cierpiących, która potrafi ich zrozumieć, bo sama wycierpiała niewyobrażalny ból u boku Jezusa. Godne są naśladowania Jej wiara, nadzieja i miłość w przeżywaniu cierpienia, ponieważ nadają mu one zbawcze znaczenie. Od Maryi uczmy się też wrażliwości, współczucia i wyobraźni w niesieniu chorym konkretnej pomocy. Matka wyprasza im zdrowie duszy i ciała macierzyńskim wstawiennictwem u Chrystusa, który jako jedyny ma moc uzdrawiania otwartych ran i przywracania pokoju złamanym sercom. Nie może Ona wypełniać swej uzdrowicielskiej misji, jeśli Jej duchowe dzieci z ufnością i wytrwale o to nie proszą. Należy Jej zawierzać się „w procesie leczenia ran duszy i ciała”. Okazuje się, że pierwszorzędnie tytuł „Uzdrowienie chorych” przysługuje Jezusowi Chrystusowi, do Maryi zaś odnosi się wtórnie. Ponadto jego sensu teologicznego nie można zawężać do sfery życia cielesnego ani roli Maryi ograniczać do macierzyńskiego pośrednictwa. 

https://doi.org/10.14746/pst.2023.43.6
PDF

Bibliografia

Basadonna G., Komentarz do inwokacji „Litanii loretańskiej” [w:] G. Basadonna, G. Santarelli, Litania loretańska, przekł. A. Dudzińska-Facca, Warszawa 1999, s. 53–169.

Benedykt XVI, Chorzy i cierpiący są w Kościele uczestnikami pielgrzymki wiary i nadziei (Homilia na wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, 11 lutego 2010), OsRom-Pol 31 (2010) 3–4, s. 28–29.

Benedykt XVI, Chrystus prawdziwym lekarzem (Anioł Pański, 12 lutego 2006), OsRomPol 27 (2006) 4, s. 14.

Benedykt XVI, Orędzie na XIX Światowy Dzień Chorego (21 listopada 2010), OsRomPol 32 (2011) 2, s. 4–6.

Benedykt XVI, Orędzie na XX Światowy Dzień Chorego 2012 roku (20 listopada 2011), OsRomPol 33 (2012) 2, s. 8–10.

Benedykt XVI, Otaczajmy troską i miłością umysłowo chorych (Orędzie na XIV Światowy Dzień Chorego, 8 grudnia 2005), OsRomPol 27 (2006) 2, s. 8–9.

Cantalamessa R., Maryja Zwierciadłem dla Kościoła, przekł. J. Królikowski, Warszawa 1994.

Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 listopada 2013), Kraków 20142.

Franciszek, Bądźmy „opiekunami” stworzenia (Msza na rozpoczęcie posługi Piotrowej, 19 marca 2013), OsRomPol 34 (2013) 5, s. 18–19.

Franciszek, Bóg przychodzi otrzeć łzy z naszego oblicza (Rozważanie podczas czuwania modlitewnego dla wszystkich, którzy potrzebują pocieszenia, 5 maja 2016), OsRomPol 37 (2016) 5, s. 26–27.

Franciszek, Ci, którzy potrafią czekać (Homilia podczas nieszporów w rzymskim klasztorze św. Antoniego Opata, 21 listopada 2013), OsRomPol 35 (2014) 1, s. 18–19.

Franciszek, Doświadczajcie konkretnej i troskliwej czułości Matki wszystkich (Homilia w Częstochowie z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, 28 lipca 2016), OsRomPol 37 (2016) 7–8, s. 13–14.

Franciszek, Jak w Efezie (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 stycznia 2017), OsRomPol 38 (2017) 1, s. 13–15.

Franciszek, „Magnificat” kantykiem nadziei pokornych (Homilia na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia 2013), OsRomPol 34 (2013) 10, s. 44–45.

Franciszek, Maryja kobietą modlitwy (Audiencja generalna, 18 listopada 2020), OsRomPol 41 (2020) 12, s. 28–30.

Franciszek, Maryja stała (Audiencja generalna, 10 maja 2017), OsRomPol 38 (2017) 6–7, s. 29–30.

Franciszek, Matka Boża wnosi do Kościoła atmosferę czułości (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 stycznia 2019), OsRomPol 40 (2019) 1, s. 19–21.

Franciszek, Miejsce ludzi, którzy się nie liczą (Homilia w sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe, 13 lutego 2016), OsRomPol 37 (2016) 3–4, s. 27–28.

Franciszek, Ona jest Matką każdej zranionej rodziny (Wizyta w sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Madhu, 14 stycznia 2015), OsRomPol 36 (2015) 2, s. 13–14.

Franciszek, Orędzie na XXIV Światowy dzień Chorego 2016 roku (15 września 2015), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/sick/documents/papafrancesco_20150915_giornatamalato.html.

Franciszek, Przed żłóbkiem odkrywamy, że jesteśmy miłowani (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 stycznia 2018), OsRomPol 39 (2018) 1, s. 18–19.

Franciszek, Rewolucja miłości (Homilia w sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w El Cobre, 22 września 2015), OsRomPol 36 (2015) 10, s. 24–25.

Franciszek, Trzeba przyjąć z miłością drugiego człowieka (Homilia przed sanktuarium maryjnym w Agłonie, 24 września 2018), OsRomPol 39 (2018) 10, s. 31–32.

Franciszek, Umacniajcie kulturę spotkania (Homilia w bukareszteńskiej katedrze pw. św. Józefa, 31 maja 2019), OsRomPol 40 (2019) 7–8, s. 22–23.

Franciszek, Uśmiech Boga pośród sprzeczności świata (Orędzie na XXII Światowy Dzień Chorego 2014 roku, 6 grudnia 2013), OsRomPol 35 (2014) 1, s. 11.

Franciszek, W centrum procesu leczenia ma być godność człowieka chorego (Orędzie na Światowy Dzień Chorego 2018 roku, 26 listopada 2017), OsRomPol 39 (2018) 1, s. 6–7.

Franciszek, Wiara Maryi rozwiązuje „węzeł” grzechu (Katecheza podczas spotkania modlitewnego na placu św. Piotra, 12 października 2013), OsRomPol 34 (2013) 12, s. 4–5.

Franciszek, Zbawienia nie można kupić (Anioł Pański, 8 grudnia 2014), OsRomPol 36 (2015) 1, s. 58–59.

Gejdos A., Lauretanische Litanei als Kompendium der Mariologie. Eine dogmatische Analyse der Typologien in den Anrufungen Mariens, München 2009.

German z Konstantynopola, Homilia na Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny (2) [w:] Beatam me dicent, red. S.C. Napiórkowski, t. 1: Ojcowie Kościoła greccy i syryjscy. Teksty o Matce Bożej, przekł. W. Kania, Niepokalanów 1981, s. 165–169.

Gnilka J., Jezus z Nazaretu: orędzie i dzieje, przekł. J. Zychowicz, Kraków 1997.

Haręzga S., Najświętsza Maryja Panna, Uzdrowienie Chorych [w:] Nowe Msze o Najświętszej Maryi Pannie, red. A. Paciorek, H. Witczyk, Kielce 2008, s. 492–499.

Hofmann M., Maria, die neue Eva. Geschichtlicher Ursprung einer Typologie mit theologischem Potential, Regensburg 2011.

Janiec Z., Wstawiennictwo Maryi. Studium liturgiczno-teologiczne na podstawie wybranych formularzy okresu zwykłego ze „Zbioru Mszy o Najświętszej Maryi Pannie”, Sandomierz 2010.

Jan Paweł II, Encyklika Dives in misericordia. O Bożym miłosierdziu (30 listopada 1980), Watykan 1981.

Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris Mater. O Błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła (25 marca 1987), Watykan 1987.

Jan Paweł II, Ewangelia cierpienia źródłem nadziei (Jubileusz Chorych i Pracowników Służby Zdrowia, 11 lutego 2000), OsRomPol 21 (2000) 4, s. 23–25.

Jan Paweł II, List apostolski Salvifici doloris. O chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia (11 lutego 1984), Watykan 1984.

Jan Paweł II, Lourdes jest znakiem działania Maryi w naszych dziejach (Homilia dla chorych, 11 lutego 1988) [w:] Jan Paweł II o Matce Bożej 1978–1998, red. A. Szostek, Warszawa 1999, t. 3, s. 32–36.

Jan Paweł II, Maryja i ludzkie cierpienie (Anioł Pański, 1 kwietnia 1984) [w:] Jan Paweł II o Matce Bożej 1978–1998, red. A. Szostek, t. 5, Warszawa 1999, s. 131–132.

Jan Paweł II, Maryja — szczególna współpracowniczka odkupienia (Audiencja generalna, 9 kwietnia 1997) [w:] Jan Paweł II o Matce Bożej 1978–1998, red. A. Szostek, t. 4, Warszawa 1999, s. 252–254.

Jan Paweł II, Niepokalana początkiem lepszego świata (Orędzie na XII Światowy Dzień Chorego 2004 roku, 1 XII 2003), OsRomPol 25 (2004) 2, s. 8.

Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Chorego 1993 roku (21 października 1992), OsRom-Pol 14 (1993) 1, s. 8–9.

Jan Paweł II, Orędzie na II Światowy Dzień Chorego 1994 roku (8 grudnia 1993), OsRomPol 15 (1994) 1, s. 7–9.

Jan Paweł II, Orędzie na IV Światowy Dzień Chorego 1996 roku (11 listopada 1995), OsRom-Pol 17 (1996) 1, s. 7–8.

Jan Paweł II, Orędzie na V Światowy Dzień Chorego 1997 roku (18 października 1996), OsRomPol 18 (1997) 1, s. 9–10.

Jan Paweł II, Uczestnictwo Maryi w życiu publicznym Syna (Audiencja generalna, 12 marca 1997) [w:] Jan Paweł II o Matce Bożej 1978–1998, red. A. Szostek, t. 4, Warszawa 1999, s. 246–248.

Jan Paweł II, Wpływ Maryi na życie Kościoła (Audiencja generalna, 22 listopada 1995) [w:] Jan Paweł II o Matce Bożej 1978–1998, red. A. Szostek, t. 4, Warszawa 1999, s. 117–120.

Komentarze i homilie, red. A. Paciorek, H. Witczyk, Kielce 2008, s. 492–499.

Lekcjonarz do Mszy o Najświętszej Maryi Pannie, Poznań 1998.

Maloney G.A., Maryja — Łonem Boga, przekł. W. Ł aszewski, Warszawa 1993.

Mastalska D., Maryja spełnieniem miłości Ojca odrzuconej przez Ewę, „Salvatoris Mater” 1 (1999) 1, s. 58–76.

Moricová J., Maryja jako wzór dla cierpiących według Jana Pawła II, „Salvatoris Mater” 7 (2005) 3–4, s. 269–277.

Podlejski Z., Litania loretańska, Kraków 2011.

Rogowski R., Kenoza Maryi, „Salvatoris Mater” 2 (2000) 1, s. 237–255.

Siudy T., Wkład Maryi w ewangelię cierpienia, „Salvatoris Mater” 3 (2001) 3, s. 121–128.

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”.

Thurian M., Maryja, Matka Pana i Figura Kościoła, przekł. E. Ogiński, Warszawa 1990.

Tronina A., Maryja i Kościół. O „Litanii loretańskiej w rytmie „lectio divina”, Warszawa 2020.

Zbiór Mszy o Najświętszej Maryi Pannie, Poznań 1998.