"The Gospel of Marcion" as a Source of Argumentation in August Cieszkowski’s Romantic Treatise "Our Father"
PDF (Język Polski)

Keywords

Holy Scripture
Lord’s Prayer
Apocryphal Gospel
Marcion
Biblical Inspiration
History of Interpretation
Romanticism
August Cieszkowski

How to Cite

Kubski, G. (2024). "The Gospel of Marcion" as a Source of Argumentation in August Cieszkowski’s Romantic Treatise "Our Father". Poznańskie Studia Teologiczne, 45, 179–195. https://doi.org/10.14746/pst.2024.45.9

Abstract

Count August Cieszkowski’s treatise, Our Father (1814–1894), represents a significant contribution to historiosophy and offers an exegetical exposition (expositio) of the Lord’s Prayer. In a manner characteristic of Romanticism, the treatise presents a commentary ‘from the perspective of a new revelation’, or a ‘revelation of Revelation’, heralding the forthcoming era of the Holy Spirit. While interpreting the first petition of the Lord’s Prayer, Cieszkowski endeavours to convince his readers that it is a supplication for the descent of the Third Person of the Holy Trinity upon humanity, thereby inaugurating a new phase of history. As evidence for this claim, Cieszkowski cites a variant of this petition found in the apocryphal Gospel of Marcion. He engages with contemporary debates regarding the textual value of this variant, which have been spurred by two recent critical editions that reconstructed the apocryphal text. Additionally, Cieszkowski presents his own hypothesis concerning the verbal form of the petition. He places equal emphasis on the canonical version of Luke 11:2, while also acknowledging the significance of Marcion’s version. Through his historiosophical thesis on the progressive nature of Revelation and the various degrees of biblical  inspiration, Cieszkowski harmonizes the two versions.

https://doi.org/10.14746/pst.2024.45.9
PDF (Język Polski)

References

A Greek-English Lexicon, compiled H.G. Liddell, R. Scott, Oxford 1968.

Bartula P., „Jako w niebie, tak i na ziemi”. August Cieszkowski redivivus, Kraków 2006.

Biblia łacińsko-polska, czyli Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, podług tekstu łacińskiego Wulgaty i przekładu polskiego x. J. Wujka TJ, z komentarzem Menochiusza przeł. na j. pol., wyd. x. S. Kozłowski, t. 1–4, Wilno 1861–1864.

Biblia Święta, to jest: Wszystko Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza, z żydowskiego i greckiego j. na pol. pilnie i wiernie przetłumaczone, Warszawa [właśc. Wiedeń] 1869.

Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, przeł. J. Wujek, Lwów 1839–1840.

Cieszkowski A., Ojcze nasz, t. 1–3, Poznań 1922–1923.

Das Evangelium Marcions, in seiner ursprüglichen Gestalt, [oprac.] A. Hahn, Königsberg 1823.

Evangelium Marcionis ex auctoritate veterum monumentorum descriptivum ab Augusto Hahn. Ευαγγελιον του κυριου, w: J.C. Thilo, Codex apocryphus Novi Testamenti, t. 1, Lipsiae 1832, s. 401–486.

Griechisch-Deutsches Wörterbuch, [oprac.] K. Jacobitz, E.E. Seiler, Leipzig 1876.

Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, przekład, wstęp, komentarz J. Niemirska-Pliszczyńska, t. 1–2, Warszawa 1994.

Kołodzińska E., Zarys dziejów księgozbioru Augusta Cieszkowskiego, „Biblioteka” 5 (2001), s. 17–43.

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002.

Pietkiewicz R., Biblia Polonorum. Historia Biblii w języku polskim, t. 1: Od początku do 1638 roku, Poznań 2016.

Rymarkiewicz J., Prozaika, czyli Stylistyka prozy, Poznań 1868.

Septuaginta. Id est Vetus testamentum graece iuxta LXXX interpretes, [wyd.] A. Rahlfs, Stuttgart 1979.

Słowacki E., Prawidła wymowy i poezji, wyjęte z dzieł E. Słowackiego, Wilno 1858.

Starowieyski M., Ewangelia Marcjona, w: Apokryfy Nowego Testamentu, red. M. Starowieyski, t. 1: Ewangelie apokryficzne, Lublin 1980, s. 83–84.

Szymik J., Natchnienie Pisma Świętego, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, Lublin 2009, k. 792–800.

Szymik J., Topika teologiczna, w: Encyklopedia katolicka, t. 19, Lublin 2013, k. 893–894.

Tertulian, Przeciw Marcjonowi, tłum. S. Ryzner, wstęp, oprac. W. Myszor, (Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, 58), Warszawa 1994.

The Greek New Testament, [wyd.] K. Aland [i in.], Münster 1980.

Thilo J.C., Codex apocryphus Novi Testamenti, t. 1, Lipsiae 1832.

Wawrzynowicz A., Filozoficzne przesłanki holizmu historiozoficznego w myśli Augusta Cieszkowskiego, Poznań 2010.

Wielomski A., Konserwatyzm ezoteryczny, Warszawa 2023.

Wingert G., Rola Marcjona w kształtowaniu się Ewangelii kanonicznych (Polemika z poglądami Markusa Vinzenta), „Wrocławski Przegląd Teologiczny. Wrocław Theological Review” 29 (2021) 1, s. 95–107. DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.3471