Résumé
The ecumenical dialogue between the Catholic Church and the Anglican Communion is one of the most important and difficult part of activity of both communities. Eucharist is the main goal of ecumenism because in the common celebrating of the sacred liturgy the Christ’s Church is a visible sign of the unity for the world. One of the most important theological problems in the dialogue is the problem of transsubstantiation. For the Anglican Church this Catholic doctrine is against the biblical and rudimental teaching of primitive Christendom. The article shows the problem of trans- substantiation in the ecumenical perspective and in the context of Divine Worship: The Missal. The Catholic Eucharistic teaching is present in this new Western liturgical book, but the term of trans- substantiation does not exist there.
Références
artykułów wiary Kościoła anglikańskiego, w: Wyznania wiary. Protestantyzm, red.
Z. Pasek, Kraków 1999, s. 164–176.
Benedykt XVI, Konstytucja apostolska Anglicanorum coetibus o ustanowieniu Ordynariatów Personalnych dla anglikanów przystępujących do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim (2009), w: Wspólnota anglikańska a ekumenia. Wokół konstytucji apostolskiej Anglicanorum coetibus Benedykta XVI, red. T. Kałużny, Z. Kijas, Kraków 2010, s. 159–165.
Beyga P., Tradycja anglikańska w mszale dla ordynariatów personalnych byłych anglikanów, Opole 2018.
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. S. Głowa, I. Bieda, Poznań 1989.
Chapman M., Anglican Theology, New York 2012.
Divine Worship: The Missal, London 2015.
Dobszay L., The Restoration and Organic Development of the Roman Rite, London 2010.
Feulner H.J., „Anglican Use of the Roman Rite”? The Unity of the Liturgy in the Diversity of Its Rites and Forms, „Antiphon” 17 (2013) 1, s. 31–72.
Hymny brewiarza i sekwencje mszału, tłum. L. Staff, Warszawa 1962.
Jaskóła P., Historyczno-teologiczne podstawy otwarcia Kościoła anglikańskiego na dialog ekumeniczny, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” 2 (2002), s. 331–354.
Jaskóła P., Wyznania chrześcijańskie bez jedności z Rzymem, Opole 2008.
Kantyka P., Anglikanie i metodyści w dialogu z katolikami na temat Eucharystii, w: Wspólna Eucharystia — cel ekumenii, red. P. Jaskóła, R. Porada, Opole 2005, s. 225–242.
Kantyka P., Mariologia pojednania. Najnowsze osiągnięcia dialogu katolicko-anglikańskiego, „Studia Oecumenica” 5 (2005), s. 291–306.
Kantyka P., Święta Komunia w tradycji anglikańskiej, w: To czyńcie na moją pamiątkę. Eucharystia w perspektywie ekumenicznej, red. L. Górka, Warszawa 2005, s. 156–172.
Kongregacja Nauki Wiary, Uwagi o Raporcie końcowym ARCIC „Animadversiones” (1982), w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966–1994, red. J. Królikowski, Z. Zimowski, Tarnów 2010, s. 215–226.
Międzynarodowa Komisja Anglikańsko-Rzymskokatolicka, Wspólna deklaracja na temat Eucharystii (Windsor 1971), „Zeszyty Naukowe KUL” 22 (1979) 4, s. 62–65.
Milcarek P., Historia Mszy. Przewodnik po dziejach liturgii rzymskiej, Kraków 2009.
Mszał Rzymski, opr. benedyktyni tynieccy, Poznań 1963.
Napiórkowski S.C., Wprowadzenie, „Zeszyty Naukowe KUL” 22 (1979) 4, s. 55–62.
Nichols A., The Panther and the Hind. A Theological History of Anglicanism, Edinburgh 1993.
Nowosad S., Moralne konsekwencje wiary. Szkice anglikańskie, Lublin 2016.
Oberman H.A., Marcin Luter. Człowiek między Bogiem a diabłem, tłum. E. Adamiak, Gdańsk 2004.
Paweł VI, Encyklika Mysterium fidei (1965). Cyt. za: Eucharystia w wypowiedziach Papieży i innych dokumentach Stolicy Apostolskiej XX w., zebrał ks. R. Rak, London, 7 lutego 2003, Fundacja Opoka 2003, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/mysterium_fidei_03091965.html [dostęp: 21.05.2019].
Pelikan J., Tradycja chrześcijańska. Historia rozwoju doktryny, t. IV: Reformacja Kościoła i dogmatów (1300-1700), tłum. M. Król, Kraków 2010.
Qualizza M., Inicjacja chrześcijańska. Chrzest, bierzmowanie, Eucharystia, tłum. M. Stebart, Kraków 2002.
Ratzinger J., Preface, w: A. Reid, The Organic Development of the Liturgy: The Principles of Liturgical Reform and Their Relation to the Twentieth-Century Liturgical Movement Prior to the Second Vatican Council, San Francisco 2005, s. 9–13.
Schmemann A., Eucharystia. Misterium Królestwa, tłum. A. Tuczyński, Białystok 1997.
Sczaniecki P., Msza po staremu się odprawia, Kraków 2008.
Sobór Trydencki, Dekret o Najświętszym Sakramencie (1551), w: Breviarium fidei. Wybór
doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. S. Głowa, I. Bieda, Poznań 1989, s. 401.
Wells S., What Anglicans Believe. An Introduction, London 2011.
Wróblewski P., Błąd ufilozoficznienia rzymskokatolickiej dogmatyki na przykładzie pojęcia transsubstancjacji— patrystyczny punkt widzenia kontrowersji, w: Status błędu w filozofii i teologii, red. B. Ferdek, L. Miodoński, Wrocław 2014, s. 145–153.
Zajączkowska B., Franciszek aktualizuje „Anglicanorum coetibus” Benedykta XVI, 9 kwietnia 2019, https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2019-04/aktualizacja-anglicanorum-coetibus.html [dostęp: 11.05.2019]