Résumé
Augustyn odrzucał manichejską tezę, jakoby wolność była czymś iluzorycznym. Właśnie w dyskusjach z manichejczykami wykuwał swoją naukę, że zło jest brakiem dobra tam, gdzie ono być powinno. Wolność, w sposób konieczny ukierunkowana ku dobru i sprawiedliwości, jest prze- ciwieństwem przymusu, ale zarazem nie da się jej pogodzić ze złem i grzechem. Natomiast nasza realna wolność nigdy nie kłóci się z absolutną transcendencją Boga.
Références
Augustyn, św., De diversis questionibus LXXXIII, „Patrologia Latina” 40,11-100.
Augustyn, św., Enarrationes in Psalmos; „Patrologia Latina” 36 i 37; Objaśnienia Psalmów, tłum. J. Sulowski, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 37-42, Warszawa 1986.
Augustyn, św., Enchiridion ad Laurentium, „Patrologia Latina” 40, 231-288; Podręcznik dla Wawrzyńca, tłum. W. Budzik, w: Augustyn, Pisma katechetyczne. Warszawa 1952 s. 77-170.
Augustyn, św., In Ioannis Evangelium, „Patrologia Latina” 35,1379-1976; Homilie na Ewangelię św. Jana, tłum. W. Szołdrski i W. Kania, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 15, Warszawa 1977.
Augustyn, św., De libero arbitrio, „Patrologia Latina” 32,1221-1310; O wolnej woli, tłum. A. Trombala, w: Augustyn, Dialogi filozoficzne, Kraków 1999 s. 493-649.
Augustyn, św., Opus imperfectum contra Iulianum, „Patrologia Latina” 45,1049-1608.
Augustyn św., De civitate Dei, „Patrologia Latina” 41; Państwo Boże, tłum. W. Kornatowski, Warszawa 1977, t. 1 i 2.
Augustyn św., De Genesi contra Manichaeos, „Patrologia Latina” 34,174-220; Przeciwko manichejczykom komentarz do Księgi Rodzaju, tłum. J. Sulowski, w. Augustyn, Pisma egzegetyczne przeciw manichejczykom, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 25, Warszawa 1980 s. 21-82.
Augustyn św., De Genesi ad litteram imperfectus liber, „Patrologia Latina” 34,219-246; Niedokończony komentarz do Księgi Rodzaju, tłum. J. Sulowski, w: Pisma egzegetyczne przeciw manichejczykom, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 25, Warszawa 1980 s. 83-112.
Augustyn św., De Genesi ad litteram libri duodecim, „Patrologia Latina” 34,245-484; Komentarz słowny do Księgi Rodzaju, tłum. J. Sulowski, w: Pisma egzegetyczne przeciw manichejczykom, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 25, Warszawa 1980 s. 113-382.
Augustyn św., Contra Faustum, „Patrologia Latina” 42,207-518; Przeciw Faustusowi, tłum. J. Sulowski, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 55-56, Warszawa 1991.
Augustyn, św., Questiones in Heptateuchum, „Patrologia Latina” 34,547-824; Problemy Heptateuchu, tłum. J. Sulowski, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. 46-47, Warszawa 1990.
Augustyn św., Confessiones, „Patrologia Latina” 32,659-868; Wyznania, tłum. Z. Kubiak, wyd. 2, Warszawa 1982.
Benedykt XVI, Encyklika Deus caritas est, Poznań 2006.
Cholwińska H., Zagadnienie genezy zła w myśli św. Augustyna, „Studia Theologica Varsaviensia” 37 (1999) 1, s. 87-113.
Jan Paweł II, Veritatis splendor, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2000, s. 705-838.
Kołakowski L., Gdzie jest miejsce dzieci w filozofii liberalnej?, „Znak” 461 (1993) s. 12-19.
Ratzinger J., Czas przemian w Europie, tłum. M. Mijalska, Kraków 2001.
Salij J., Opatrzność Boża w świecie, w którym dzieje się zło, „Studia Theologica Varsaviensia” 48 (2010) 2, s. 21-29.