Parole chiave
medytacje norbertanek zwierzynieckich
rękopis z XVII wieku
Biblia
literatura staropolska.
Come citare
Abstract
The subject of the article is the analysis of 17th century meditations about the Resurrection of Christ included in the manuscript collection of the Norbertine Sisters in Zwierzyniec. The reflection covers the traditions about the triumph of the glorified Lord, the women’s visit to the Lord’s Tomb, the announcement of the Resurrection to the women, Christ offering fish to his disciples, Christ’s meeting with Mary Magdalene and the disciples on their way to Emaus. The mode of presentation of these themes emphasizes a number of dogmas and truths of faith, mostly about the Resurrection of Christ and his divine nature. It is demonstrated in the article that the Norbertine texts were based not only on Gospels, but also on apocryphal sources and emblematic representations. The deliberations clarify that the author probably intended not only to report the course of events, but first of all to give a testimony of faith, to assert the real resurrection of the crucified Christ. An insight into the issue of the Resurrection of Christ in the light of biblical tradition and Old Polish literature is also offered.
Riferimenti bibliografici
Biblia w przekładzie ks. Jakuba Wujka z 1599 r., wstęp J. Frankowski, wyd. 5, Warszawa 2000.
Borkowska M. OSB, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 2: Polska centralna i południowa, Warszawa 2005.
Brzozowski M., Z dziejów przepowiadania tajemnicy paschalnej, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1971, t. 18, z. 3, s. 97–112.
Celary I., Głoszenie wiary w zmartwychwstanie Chrystusa zasadniczym celem nowej ewangelizacji, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, R. 11: 2003, nr 1, s. 117–135.
Celary I., Prawda o zmartwychwstaniu w przepowiadaniu kaznodziejsko-homiletycznym, „Polonia Sacra”, R. 7 (25): 2003, nr 12/56, s. 125–138.
Dybek D., Anioł w piśmiennictwie polskim XVII–XVIII wieku, Wrocław 2012.
Dziechcińska H., Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, Warszawa 1987.
Dziechcińska H., Parawizualność literatury staropolskiej jako element ówczesnej kultury, w: Słowo i obraz. Materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Nieborów, 29 września – 1 października 1977 r., red. A. Morawińska, Warszawa 1982, s. 97–112.
Frankowski J., Zmartwychwstanie Chrystusa, „Znak”, R. 13: 1961, nr 7–8, s. 1000–1010. Górski K., Uwagi o rozmyślaniach staropolskich, w: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. B. Otwinowska, J. Pelc, Warszawa 1984, s. 223–228.
Granat W., Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jako wydarzenie zbawcze, w: Jezus Chrystus. Historia i tajemnica, red. W. Granat, E. Kopeć, Lublin 1988, Rozprawy Wydziału Teologiczno-Kanonicznego, t. 81, s. 277–293.
Jan Paweł II, Maryja a zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, w: Tenże, Katechezy Maryjne, przekł. J. Pach, Częstochowa 1998.
Kaczor-Scheitler K., Perswazja w wybranych medytacjach siedemnastowiecznych z klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu, Łódź 2016.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Katechizm rzymski według uchwały św. Soboru Trydenckiego dla plebanów ułożony, z rozkazu najprzód Piusa V, potem Klemensa XIII po łacinie wydany, na polski język w lat cztery po soborze przez ks. Walentego Kuczborskiego, archidiakona pomorskiego przetłumaczony, teraz zaś z małemi poprawkami i z niektóremi dodatkami przedrukowany, t. 1, Jasło 1866.
Keel O., Pieśń nad Pieśniami. Biblijna pieśń o miłości, przekł. B. Mrozewicz, Poznań 1997.
Kopeć E., Historiozbawczy charakter Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1977, t. 24, z. 4, s. 107–118.
Kopeć E., Spotkanie św. Pawła z Chrystusem, „Zeszyty Naukowe KUL” 1960, t. 3, z. 1 (9), s. 45–60.
Kopeć E., Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jako realny fakt i wydarzenie zbawcze, w: Jezus Chrystus. Historia i tajemnica, red. W. Granat, E. Kopeć, Lublin 1988, Rozprawy Wydziału Teologiczno-Kanonicznego, t. 81, s. 246–277.
Korolko M., Wstęp, w: Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, wyd. 2 zmienione, Wrocław 1980, s. III–LXXVI.
Kramarska-Anyszek K., Dzieje Klasztoru PP. Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu do roku 1840, „Nasza Przeszłość” 1977, t. 47, s. 5–169.
Krawiecka E., Staropolskie portrety św. Marii Magdaleny, Poznań 2006.
Künstler-Langner D., Anioł w poezji baroku. Dzieje postaci w kulturze dawnej Europy, Toruń 2007.
Léon-Dufour X., Sur la resurrection de Jésus, „Recherches de science religieuse”, 57: 1969, s. 583–622.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, przekł. K. Romaniuk, Poznań 1989.
Nagy S. SCJ, Sakralny charakter niedzieli, „Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny”, R. 2: 1982, nr 3, s. 17–25.
Niebelska-Rajca B., „Enargeia” i „energeia” w teoriach literackich renesansu i baroku, Warszawa 2012, Studia Staropolskie. Series Nova, t. 32.
Okoń J., Wstęp, w: Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 2004, s. V–CXVI.
Romaniuk K., Wiara w Zmartwychwstanie, Niepokalanów 1993.
Rosiński F.M., Aniołowie w Nowym Testamencie, w: Anioł w literaturze i w kulturze, red. J. Ługowska, t. 2, Wrocław 2005, s. 13–33.
Ryś G., Dwa oblicza polskiej religijności ludowej w średniowieczu, „Saeculum Christianum” 3, 1996, nr 1, s. 33–48.
Scheffczyk L., Zmartwychwstanie, przekł. P. Pachciarek, Warszawa 1984.
Sedulius C., Opera omnia. Dzieła wszystkie. Tekst łacińsko-polski, przekł., wstęp H. Wójtowicz, Lublin 1999.
Stefaniak L., Historyczność Zmartwychwstania Chrystusa w Listach św. Pawła, „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, R. 8: 1955, nr 6, s. 306–327.
Loyola I., św., Pisma wybrane. Komentarze, oprac. M. Bednarz SJ, przy współpr. A. Bobera SJ, R. Skórki SJ, t. 2, Kraków 1968.
Wiszowaty E., Zmartwychwstanie centrum chrześcijańskiego przepowiadania. Studium na temat perykop wielkanocnych Ewangelii Mateusza (28,1–20), Olsztyn 1998.
Woronczak J., Tropy i sekwencje w literaturze polskiej do połowy XVI wieku, „Pamiętnik Literacki”, R. 43: 1952, z. 1–2, s. 335–374.