Parole chiave
katecheza
szkoła
parafia
ewangelizacja
dzieci i młodzież
wiara
religijność
Come citare
Abstract
Religious Education was reintroduced to state Polish schools in September 1990. The par- ticipation is not obligatory and it depends on parents and pupils. Sociological studies show that Religious Education has far more supporters than opponents which, undoubtedly, is the pastoral success of the Catholic Church. Despite the fact that in the last few years the attendance at RE was dropping, the vast majority of pupils still participate in it. Young people assess the quality of RE in a positive way. Some of them think that RE is interesting and they participate in it willingly. Others are of the opinion that RE is no di erent from other subjects.
For the Catholic Church Religious Education is an important pastoral task. Therefore, it under- takes activities in order to provide quali ed RE teachers. The drawback of this e ort is, undoubte- dly, the fact that the catechization at school is done by laypeople with the simultaneous pullback of priests. Both pupils and parents are of the opinion that such actions not only impair the quality of RE teaching and lead to poor participation but also damage the relation between young people and parishes. In times when the level of religiosity and morality is falling, the Church should intensify its e ort to stop the process of secularization of young generation and strengthen or even rebuild the relation between young people with local Church communities by providing e ective RE teaching.
Riferimenti bibliografici
Adamczuk L., Nauczanie religii w Polsce 1945-1999, w: Kościół i religijność Polaków 1945-1999, red. W. Zdaniewicz, T. Zembrzuski, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Warszawa 2000, s. 223-251.
Adamczuk L., Zasięg nauczania religii w szkołach polskich w 1991 r. w świetle danych statystycznych, w: Szkoła czy para a. Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, red. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1995, s. 15-24.
Baniak J., Katecheza szkolna w opiniach i ocenach młodzieży i rodziców, „Poznańskie Studia Teo- logiczne ” 9(2000), s. 237-259.
Boguszewski R., Feliksiak M., Gwiazda M., Kalka J., Młodzież o sobie: wartości, obyczajowość, grupy odniesienia, [w:] Młodzież 2013. Opinie i diagnozy nr 28, red. M. Grabowska, J. Kalka, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2014, s. 112-159.
Czekalski R., Rys historyczny lekcji religii katolickiej w Polsce, „Studia Katechetyczne” 7(2010), s. 99-125.
Dokument 32: Analiza postaw członków PZPR wobec religii opracowana w Akademii Nauk Społecznych PZPR (lipiec 1985 r.), [w:] Tajne dokumenty Państwo – Kościół 1980-1989, Wydawnictwo Aneks & Polityka, Londyn – Warszawa 1993, s. 430-438.
Domingues M.P., Para a jako miejsce ewangelizacji, „Kolekcja Communio” 8(1993), s. 299-312.
Głowacki A., Religijność młodzieży, [w:] Młodzież 2016. Raport z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2016, s. 130-140.
Główny Urząd Statystyczny Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Urząd Statystyczny w Łodzi, Jakość życia w Polsce w 2015 r. Wyniki badania spójności społecznej, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2017.
Gwiazda M., Religia w szkole – uczestnictwo i ocena, [w:] Młodzież 2016. Raport z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2016, s. 141-152.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o katechizacji w naszych czasach (Catechesi tradendae), [w:] Adhortacje ojca świętego Jana Pawła II, t. 1, Wydawnictwo św. Stanisława B.M. Archidiecezji Krakowskiej, Wydawnictwo M, Kraków 1996, s. 3-64.
Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja Christifideles laici, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1990.
Jarmoch E., Księża diecezjalni, w: Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014, s. 91-100.
Jarmoch E., Rosa K., Religia w szkołach i katechizacja, [w:] Kościół katolicki w Polsce. Rocznik statystyczny, red. L. Adamczuk, W. Zdaniewicz, Główny Urząd Statystyczny, Zakład Socjologii Religii SAC, Warszawa 1991, s. 252-264.
Jaroń J., Szkolnictwo katolickie i nauka religii, w: Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014, s. 231-234.
Katechizm Kościoła katolickiego, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1994.
Komunikat 240 Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski (Warszawa, 2 maja 1990 r.), [w:] Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945-2000, opr. J. Żaryn, Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski, Pallottinum, Warszawa 2006, s. 352-354.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Warszawa 2001.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Pallottinum 1998.
Koseła K., Religia przy tablicy – postawy wobec lekcji religii w szkołach, [w:] Szkoła czy parafia? Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, red. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1995, s. 88-121.
Kujawin W., Parafialne duszpasterstwo katechetyczne w optyce Magisterium Kościoła, „Łódzkie Studia Teologiczne” 3(2014), s. 25-37.
Mariański J., Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej. Stabilność i zmiana, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Mariański J., Megatrendy religijne w społeczeństwach ponowoczesnych. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016.
Mariański J., Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1995.
Mariański J., Przemiany moralności polskich maturzystów w latach 1994-2009. Studium socjologiczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
Mariański J., Religijność młodzieży polskiej w okresie przemian, „Zeszyty Naukowe KUL” 2(2010), s. 39-61.
Mariański J., Sekularyzacja. Desekularyzacja. Nowa duchowość. Studium socjologiczne, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
Mariański J., Sekularyzacja jako megatrend społeczno-kulturowy, „Relacje Międzykulturowe. Kulturoznawcze Czasopismo Naukowe” 1(2017), s. 231-257.
List pasterski episkopatu Polski w sprawie powrotu katechizacji do szkoły polskiej, [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000, red. P. Libera, A. Rybicki, S. Łącki, cz. 2, Wydawnictwo Michalineum, Marki 2003, s. 1649-1653.
Nosowski Z., Lekcje religii w szkołach publicznych państw europejskich, [w:] Szkoła czy parafia? Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, red. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1995, s. 11-13.
Orzeszyna K., Świeckość szkoły a nauczanie religii we Francji, „Roczniki Nauk Prawnych” 2(2004), s. 5-21.
Panuś T., Dwadzieścia lat minęło – o blaskach i cieniach katechezy w szkolnej rzeczywistości, „Sympozjum” 2(2011), s. 9-26.
Pisarek M., Obecność nauczania religii w publicznym systemie oświaty w świetle obowiązującego prawa, Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2013.
Potocki A., O Kościele także socjologicznie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017. Potocki A., Parafia – podmiotem i miejscem katechezy, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 5(2006) nr 2, s. 84-100.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach. Studium socjologiczno-pastoralne, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007.
Skuza S., Nauczanie religii w Polsce w świetle prawa państwowego po roku 1945, „Kolekcja Communio” 8(1993), s. 203-265.
Słowo biskupów polskich w związku z powrotem katechezy do szkół, [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000, red. P. Libera, A. Rybicki, S. Łącki, cz. 2, Wydawnictwo Michalineum, Marki 2003, s. 1654-1657.
Szawiel T., Religijność i jej korelaty, [w:] Ciągłość i zmiana tradycji kulturowej, red. S. Nowak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 232-262.
Szpet J., Vademecum katechety, Księgarnia Świętego Wojciecha, Poznań 2000.
Szwajkajzer A., Młodzież o lekcjach religii w szkole, [w:] Szkoła czy para a? Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, red. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1995, s. 141-160.
Tomasik P., Religia w dialogu z edukacją. Studium na temat korelacji nauczania religii katolickiej z polską edukacją szkolną, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2004.
Zaręba S.H., Dynamika świadomości religijno-moralnej młodzieży w warunkach przemian ustrojowych w Polsce (1988-1998), Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2003.
Zaręba S.H., W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2008.
Badora B., Gwiazda M., Kalka J., Świątkiewicz G., Młodzież 2003. Opinie i diagnozy nr 2, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2004; https://ud.interia.pl/html/getattach,mid,71836,mpid,6,uid,107f055071e8ba65,min,0,nd,1,mimetype,application%2Fpdf,/M%C5%82odzie%C5%BC_2003.pdf?f=M%C5%82o-dzie%C5%BC_2003.pdf [dostęp 24.11.2017 r.].
Brochwicz-Lewińska A., Opinie o wprowadzaniu religii do szkół. Komunikat z badań, OBOP, 1990; http://tnsglobal.pl/archiv_les/37_579_90.pdf [dostęp 17.10.2017 r.].
Feliksiak M., Religia w systemie edukacji. Komunikat z badań, BS/136/2008, Warszawa 2008; http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_136_08.PDF [dostęp 11.10.2017 r.].
Grabowska M., Religia i Kościół w przestrzeni publicznej, BS?170/2013, Warszawa 2013; http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_170_13.PDF [dostęp 14.10.2017 r.].
Kasper Ł., Wojtas A., Nauczanie religii w szkole – zgodne z konstytucją i europejskimi standarda-mi; http://www.katecheza.episkopat.pl/index.php/menu/nauczanie-religii-w-szkole/dokumenty-koscielne/104-nauczanie-religii-w-szkole-zgodne-z-konstytucja-i-europejskimi-standarda-mi-2016 [dostęp 5.10.2017 r.].
Kinal M., Nauczanie religii w polskich szkołach w XX i XXI wieku, „Młoda Humanistyka” 2(2016); http://www.humanistyka.com/index.php/MH/article/view/62/55 [dostęp 17.10.2017 r.].
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r., art 12, ust. 1-4 (Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318); http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19980510318 [dostęp 20.11.2017 r.].
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., art. 53, ust. 4, (Dz.U. 1997 nr 78 poz.483; http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970780483/U/D19970483Lj.pdf [dostęp 24.11.2017.
Nowotny S., Nauczanie religii w Polskich szkołach w świetle badań empirycznych; http://www.iskk.pl/images/stories/Instytut/dane/nowotny_prezentacja_28.08.15.pdf [dostęp 26.10.2017 r.].
Roporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych, par. 5. p. 1 oraz par. 8 p. 1. (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155); http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=W-DU19920360155 [dostęp 19.11.2017 r.].