Jak cytować
Abstrakt
An issue raised more and more frequently in political, as well as scientific discourse in the context of the European Union, is “democratic deficit”. At the time, EU is perceived as an institution guaranteeing the preservation of democratic values in Europe and promoting them both on the continent and beyond. This article discusses both points of view, with emphasis placed on the democratic deficit aspect, measures undertaken to eliminate the negative consequences of the process, as well as the history of the concept: starting from the single European Act, through general elections to the European Parliament, and formal solutions leading to the gradual increase of EU powers. It is assumed in the article that the problem of democratic deficit has persisted in the European Union, especially since several changes were introduced to the political system of EU after The Treaty of Lisbon. As result, the key question that must be answered is whether under the provisions of the Treaty the EU will strengthen its democratic legitimacy. This article attempts to provide an answer, analyzing the role of national parliaments in the new institutional and normative reality and in the context of the democratic legitimacy deficit.
Bibliografia
Z. Czachór, Demokracja i legitymizacja władzy UE, 27.04.2009, www.ec.europa.eu, http://ec.europa.eu/polska/news/opinie/090427_ legitymizacja_wladzy_pl.htm, 18.02.2010.
T. G. Grosse, Kondycja integracji europejskiej po szczycie UE oraz referendach we Francji i Holandii, „Analizy i Opinie Instytut Spraw Publicznych”, nr 39/2005
Oświadczenie rządowe z dnia 29 listopada 2009 r. w sprawie mocy obowiązującej Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r., Dz. U. 2009 Nr 203, poz. 1570. Tekst Traktatu został opublikowany w: Dz. U. Nr 203, poz. 1569.
Koniec suwerenności Polski? Janusz Korwin-Mikke spalił flagę UE, 30.11.2009, www.wiadomości.gazeta.pl, http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,7316094,Koniec_suwerennosci_Polski__Janusz_Korwin_Mikke_spalil.html, 10.01.2010 czy: 13 grudnia – świętem okupanta, 15.12.2009
www.upr.pl, http://www.upr.org.pl/main/index.php?strid=1&katid=69, 15.01.2010
W. Papis, Traktat Lizboński zagraża Polsce, 29.05.2009, www.wp.pl, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1022309,title,Wojciech-Papis-Traktat-Lizbonski-zagraza-Polsce,wid,11100344,wiadomosc.html?ticaid=19b7e, 20.02.2010;
Lech Kaczyński o niepodległości czyli festiwal pustych frazesów, 09.09.2009, www.prokapitalizm.pl, http://www.prokapitalizm.pl/lech-kaczynski-o-niepodleglosci-czylifestiwal-pustych-frazesow.html, 20.02.2010
A. Wasilkowski, Uczestnictwo w strukturach europejskich a suwerenność państwowa, „Państwo i Prawo”, nr 4-5/1996
S. Konopacki, Problem suwerenności w Unii Europejskiej, „Studia Europejskie” 2008
A. Gałganek, Suwerenna równość państw. Metafora zawłaszczenia (część II), „Przegląd Politologiczny” 2008, nr 1
A. Raczyńska, Reinterpretacja pojęcia suwerenności wobec członkostwa w Unii Europejskiej, „Przegląd Europejski” 2001, nr 1
K. Pawłowicz, Witajcie w euroregionie polskim!, „Nasz Dziennik” z dnia 4 grudnia 2009 r. http://www.radiomaryja.pl/artykuly.php?id=101975, 10.01.2010
Traktat Lizboński: instrukcja dla początkujących, www.kapitalizm.republika.pl, http://www.kapitalizm.republika.pl/klaus_instrukcja.html, 15.01.2010.
Deficyt demokracji w Unii Europejskiej – oczekiwania społeczne, [w:] Deficyt demokracji w Unii Europejskiej a europejskie grupy interesów, red. U. Kurczewska, Warszawa 2008
R. Zięba, Wstęp do polityki zagranicznej państwa, Toruń 2004
P. Borkowski, Tożsamość międzynarodowa UE w świetle koncepcji ról międzynarodowych, „Przegląd Europejski” 2009, nr 1
M. Brachowicz, Dlaczego Karta Praw Podstawowych budzi sprzeciw?, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” 2007
J. Czaja, Europa wartości – pytania o tożsamość Unii Europejskiej, „Przegląd
Europejski” 2001, nr 2,
skonsolidowane wersje TUE i TFUE: http://www.consilium.europa.eu/showPage.aspx?id= 1296&lang=pl, 20, 02.2010.
K. Szczerski, Cztery modele legitymizacji systemu politycznego Unii Europejskiej, [w:] Globalizacja – integracja – transformacja. Główne problemy polityczneglobalizacji, integracji europejskiej oraz transformacji politycznej Europy, red. R. Bäcker, J. Marszałek – Kawa, J. Modrzyńska, Toruń 2005
T. Kubin, Zagadnienie „deficytu demokracji” w Unii Europejskiej. Cześć I: Aspekty teoretyczne, „Studia Europejskie” 2007, nr 1
A. Moravcsik, Deficyt demokracji – wyolbrzymiony problem, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2005, nr 1
G. Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1994
M. Bankowicz, Elementy niedemokratyczne w ustrojach demokratycznych, „Politeja” 2004, nr 2
A. Antoszewski, R. Herbut, Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001
W. Anioł, Deficyt demokratyczny w systemie globalnym, „Studia Europejskie” 2002, nr 4,
T. Biernat, „Deficyt demokracji” w strukturach Unii Europejskiej, [w:] Demokracja. Teorie. Idee. Instytucje, red. T. Biernat, A. Siwik, Toruń 2001
A. Antoszewski, Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków, Toruń 2009
A. Antoszewski, Wzorce rywalizacji na arenie wyborczej, [w:] Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, red. A. Antoszewski, Wrocław 2006
M. Bednarz, Między apatią a uczestnictwem. Dylematy wyboru, [w:] Czy upadek demokracji? Idee i wartości, red. A. Stelmach, Poznań 2007
A. Żukowski, Dylematy demokracji XXI wieku. Wybory rytualne czy balotaż partycypacyjny?, „Przegląd Politologiczny” 2005, nr 2
R. Riedel, Deliberacja – czyli na czym polega istota demokracji deliberatywnej, „Studia Polityczne” 2009, nr 23
A. Łankowski, Integracja europejska w świetle opinii obywateli państw członkowskich Unii europejskiej, [w:] Integracja europejska – nowy bariery czy trwały kryzys?, red. K. Żukrowska, Warszawa 2006
R. Riedel, Deficyt demokratyczny w Unii Europejskiej. Defekt czy błogosławieństwo, „Studia Europejskie” 2008, nr 4
H. Gronkiewicz – Waltz, Europejska Unia Gospodarcza i Walutowa, Warszawa 2009
K. Klaus, Pojęcie i źródło deficytu demokracji w Unii Europejskiej, „Studia Europejskie” 2004, nr 4
M. Kolczyński, Wybory do Parlamentu Europejskiego: partykularyzm partyjny versus wspólnotowe wartości europejskie, „Przegląd Politologiczny” 2005, nr 2,
Z. J. Pietraś, Prawo wspólnotowe i integracja europejska, Lublin 2006
R. Grzeszczak, Rola parlamentów narodowych w procesach integracji europejskiej w perspektywie wysiłków Unii Europejskiej w przełamywaniu zjawiska deficytu
demokratycznego, „Studia Europejskie” 2002, nr 1
E. Dydak, Wybory do Parlamentu europejskiego – zasady i wyniki głosowania, Warszawa 2003,
T. Kubin, Zagadnienie „deficytu demokracji” w Unii Europejskiej. Część II: Aspekty praktyczne związane z funkcjonowaniem systemu instytucjonalnego Wspólnot Europejskich, „Studia Europejskie” 2007, nr 2
A. Antoszewski, Współczesne teorie demokracji, [w:] Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński, L. Sobkowiak, t. 2, Wrocław 1999
M. Żyromski, Zasady legitymizacji porządku społeczno-politycznego, „Przegląd Politologiczny” 2003, nr 2
J. Pawłowski, Przebudowa instytucjonalna Unii Europejskiej wobec potrzeb legitymacji, „Studia Europejskie”, nr 2/2007, s. 35 i n.
T. G. Grosse, Europa na rozdrożu, Warszawa 2008
F. Emmert, M. Morawiecki, Prawo europejskie, Warszawa – Wrocław 1999
R. Grzeszczak, Problem deficytu demokratycznego w strukturach wspólnotowych, „Sprawy Międzynarodowe” 2002, nr 3
J. Barcz, Zasadnicze zmiany instytucjonalne, „Sprawy Międzynarodowe” 2007, nr 4,
Z. Czachór, Parlament państwa członkowskiego Unii Europejskiej a badanie zgodności projektów aktów prawa wspólnotowego z zasadą subsydiarności, „Studia Europejskie” 2006, nr 1