Abstrakt
Wzrost gospodarczy w strefie euro pozostaje na poziomie niższym od oczekiwanego, pomimo działań podejmowanych przez instytucje Unii Europejskiej i przez rządy państw członkowskich. Przyczyn obecnej sytuacji gospodarczej strefy euro należy poszukiwać jednak nie tylko wśród czynników ekonomicznych, ale także politycznych i społecznych. Przed rokiem 2008 strefa euro postrzegana była jako sukces europejskiej integracji, głosy krytyczne były nieliczne i słabo słyszalne. Sytuacja uległa zasadniczej zmianie po wybuchu kryzysu gospodarczego i finansowego. Kryzys w strefie euro nie tylko dowiódł, że mechanizmy działania strefy są wadliwe, ale również, że kraje tworzące strefę mają poważny problem z identyfikacją swojego miejsca i roli w jednoczącej się Europie. Celem artykułu jest charakterystyka i analiza mechanizmów działania strefy euro, które przyczyniły się do wybuchu kryzysu w strefie. Szczególna uwaga zostanie poświęcona kwestii swobody przepływu kapitału w kontekście prowadzonej przez EBC jednolitej polityki pieniężnej i braku wspólnej polityki fiskalnej.
Bibliografia
Arghyrou M. G., Tsoukalas J. D. (2010), The Greek Debt Crisis: Likely Causes, Mechanics and Outcomes, „Cardiff Economics Working Papers”, nr 3, Cardiff Business School.
Beetsma R., Giuliodori M. (2010), The Macroeconomic Costs and Benefits of the EMU and Other Monetary Unions: An Overview of Recent Research, „Journal of Economic Literature, American Economic Association”, vol. 48 (3), ss. 603-641.
Bilski J. (2006), Międzynarodowy system walutowy, PWE, Warszawa.
Bilski J., Janicka M. (2015), Kryzys strefy euro. Przypadek Grecji, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, nr XCVII, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, ss. 199-215.
Bordo M. D., Markiewicz A., Jonung L. (2011), Fiscal Union for the Euro: Some Lessons from History, „NBER Working Paper”, nr 17380.
Bukowski S. I. (2007), Strefa euro, PWE, Warszawa.
de Grauwe P. (2003), Unia walutowa, PWE, Warszawa.
de Grauwe P. (2013), Design Failures in the Eurozone - can they be fixed?, European Commission Directorate-General for Economic and Financial Affairs, London School of Economics.
Delors J. (1989), Report on economic and monetary union in the European Community, Committee for the Economic and Monetary Union, presented April, 17, mimeo.
European Commission (1990), One Market, One Money: An Evaluation of the Potential Benefits and Costs of Forming an Economic and Monetary Union, „European Economy”, nr 44.
Gawlikowska-Hueckel K., Zielińska-Głębocka A. (2004), Integracja europejska. Od jednolitego rynku do unii walutowej, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Geeroms H., Karbownik P. (2014), A Monetary Union Requires a Banking Union, Department of European Economic Studies, Bruges European Economic Policy Briefings 33 College of Europe.
Janicka M. (2010), Liberalizacja przepływów kapitałowych w gospodarce światowej. Przypadek Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Janicka M. (2015a), Nierównowaga zewnętrzna w krajach strefy euro, „Acta Universitatis Lodzien- sis, Folia Oeconomica”, nr 5 (316), ss. 99-111.
Janicka M. (2015b), Supervision on the EU Single Financial Market - attempt to reform, w: EMU - an Incomplete Project?, red. J. Bilski, E. Feder-Sempach, Difin, Warszawa, ss. 116-130.
Kouretas G. P., Vlamis P. (2010), The Greek Crisis: Causes and Implications, „Panoeconomicus”, nr 4, ss. 391-404.
Majone G. (2012), Rethinking European Integration after Debt Crisis, „Working Paper”, nr 3, The European Institute, London’s Global University, London.
Meltzer A. H. (1996), Monetary Union: Benefits, Costs and a Better Alternative, Research Showcase @ CMU, Tepper School of Business, Carnegie Mellon University.
Molle W. (2000), Ekonomika integracji europejskiej, Fundacja Gospodarcza, Gdańsk.
NBP (2014), Ekonomiczne wyzwania integracji Polski ze strefą euro, raport, www.nbp.pl.
Petrakos G. (2014), Economic Crisis in Greece. European and Domestic Market and Policy Failures, „Région et Développement”, nr 39, http://region-developpement.univ-tln.fr/fr/pdf/R39/1-Petrakos.pdf.
Sicilia J., de Lis S. F., Rubio A. (2013), Banking Union: integrating components and complementary measures, „BBVA Research Working Paper”, nr 13/28, Madrid.
The Economist (2011), America’s fiscal union. The red and the black, www.economist.com/blogs/dailychart/2011/08/americas-fiscal-union?fsrc=rss.
Trzcińska A. (2013), Europejski Mechanizm Stabilności jako stabilizator w planowanej unii finansowej, „Materiały i Studia NBP”, nr 292, Warszawa.
Zielińska K. (2016), Financial Stability In The Eurozone, „Comparative Economic Research”, vol. 10, nr 1, The Journal of University of Lodz, Łódź, ss. 157-177.
Zika J. (2006), Costs and benefits of a monetary union, „Term Paper”, 2005/2006, European Economic Policies, IES FSV UK.