Dekada kryzysu w Libii jako wyzwanie dla Unii Europejskiej (2011–2021)
PDF

Słowa kluczowe

Libia
Muammar Kaddafi
Fajiz as Saradż
Halifa Haftar
Unia Europejska
Organizacja Narodów Zjednoczonych
UNIMIL
EUBAM Libya
Sophia
Irini

Jak cytować

Kosman, M. M. (2021). Dekada kryzysu w Libii jako wyzwanie dla Unii Europejskiej (2011–2021). Rocznik Integracji Europejskiej, (15), 71–83. https://doi.org/10.14746/rie.2021.15.5

Abstrakt

Arabska wiosna, która nastąpiła w 2011 r., szczególnie boleśnie doświadczyła Libię, która popadła w otchłań wojny domowej po śmierci wieloletniego dyktatora Muammara Kaddafiego. Chaos, jaki zapanował w Libii spowodował, że upodobniła się ona do państw upadłych i stała się poważnym problemem dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Ostatecznie ukształtowały się tam dwa główne ośrodki władzy, popierane przez różnych aktorów stosunków międzynarodowych. Obawa przed terroryzmem oraz niekontrolowanymi migracjami z tego państwa spowodowały, że normalizacja sytuacji w Libii stała się jednym z żywotnych interesów Unii Europejskiej. Celem artykułu jest omówienie kryzysu w Libii w latach 2011–2021 oraz działań Unii Europejskiej na rzecz łagodzenia jego skutków, w tym uruchomienia misji EUBAM Libya, Sophia, czy Irini. Do przygotowania tekstu posłużono się przede wszystkim analizą dokumentów ONZ, UE jak również opracowań na ten temat.

https://doi.org/10.14746/rie.2021.15.5
PDF

Bibliografia

Berliner Gipfel soll Lage in Libyen stabilisieren, „Süddeutsche Zeitung”, 14.03.2020.

Berliner Libyen-Konferenz. Schlussfolgerungen der Konferenz, Pressemitteilung 31/2020, 19.01.2020, Presse- und Informationsamt der Bundesregierung, https://www.bundesregierung.de/resource/blob/974430/1713860/ba8f80933b285e37196245cd119fd75b/2020-01-19-libyen-konferenz-schlussfolgerungen-data.pdf?download=1.

Decyzja Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (WPZiB) 2015/1772 z dnia 28 września 2015 r. w sprawie przejścia EUNAVFOR MED do drugiej fazy operacji, określonej w art. 2 ust. 2 lit. b) ppkt (i) decyzji (WPZiB) 2015/778 w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (EUNAVFOR MED) (EUNAVFOR MED/2/2015), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L258, 3.10.2015, s. 5–6.

Decyzja Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (WPZiB) 2016/118 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie wdrożenia przez operację EUNAVFOR MED SOPHIA rezolucji 2240 (2015) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (operacja EUNAVFOR MED SOPHIA/1/2016), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L23, 29.01.2016, s. 23–24.

Decyzja Rady 2013/233/WPZiB z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie misji Unii Europejskiej dotyczącej pomocy w zintegrowanym zarządzaniu granicami w Libii (EUBAM Libya), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L138, 24.05.2013, s. 15.

Decyzja Rady (WPZiB) 2015/778 z dnia 18 maja 2015 r. w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (EUNAVFOR MED), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L122, 19.05.2015, s. 31–35.

Decyzja Rady (WPZiB) 2015/778 z dnia 18 maja 2015 r. w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (EUNAVFOR MED), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L157, 23.06.2015, s. 51.

Decyzja Rady (WPZiB) 2016/207 z dnia 15 lutego 2016 r. zmieniająca decyzję Rady 2013/233/WPZiB w sprawie misji Unii Europejskiej dotyczącej pomocy w zintegrowanym zarządzaniu granicami w Libii (EUBAM Libya), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 39, s. 45.

Decyzja Rady (WPZiB) 2016/993 z dnia 20 czerwca 2016 r. zmieniająca decyzję (WPZiB) 2015/778 w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (operacja EUNAVFOR MED SOPHIA), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L162, 21.06.2016, s. 18.

Decyzja Rady (WPZiB) 2017/1385 z dnia 25 lipca 2017 r. zmieniająca decyzję (WPZiB) 2015/778 w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (operacja EUNAVFOR MED SOPHIA), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L194, 26.07.2017, s. 61–62.

Decyzja Rady (WPZiB) 2020/471 z dnia 31 marca 2020 r. uchylająca decyzję (WPZiB) 2015/778 w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego (operacja EUNAVFOR MED SOPHIA), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L101, 1.04.2020, s. 3.

Decyzja Rady (WPZiB) 2020/472 z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej na Morzu Śródziemnym (EUNAVFOR MED IRINI), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 101, 1.04.2020, s. 4–10.

Estrada-Canamares M. (2016), Operation Sophia before and after UN Security Council Resolution No 2240 (2015), „European Papers”, vol. 1, no. 1.

EUBAM Libya: Rada przedłuża mandat o kolejne dwa lata, komunikat prasowy Rady UE, 18.06.2021, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2021/06/18/eubam-libya-council-extends-mandate-for-a-further-two-years/.

General National Congress Elections in Libya. Final Report, July 7, 2012, https://aceproject.org/ero-en/regions/africa/LY/libya-final-report-general-national-congress-3.

Harchaoui J. (2020), Was folgt aus der Berliner Libyen-Konferenz?, „Vereinte Nationen” 1/2020.

Joint press release of the United Nations, the African Union and the European Union, Abidjan, 29 November 2017, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/STATEMENT_17_5029.

Kirtzman C. (2020), Sophia to Irini: A Shift in EU Mediterraean Operations, A Path for Europe, 5.11.2020, https://pathforeurope.eu/sophia-to-irini-a-shift-in-eu-mediterranean-operations/.

Kruk A. (2019), Militarne zaangażowanie Niemiec w Afryce – wybrane aspekty, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 13.

Kurz lehnt Neustart für EU-Mission „Sophia” strikt ab, „Der Standad”, 2.02.2020, https://www.derstandard.at/story/2000114077681/kurzlehnt-neustart-fuer-eu-mission-sophia-strikt-ab.

Libyan Political Agreement, as signed on 17 December 2015, https://menarights.org/sites/default/files/2016-12/LBY_Political%20Agreement_ENG_0.pdf.

Maltańska deklaracja członków Rady Europejskiej o zewnętrznych aspektach migracji: kwestia szlaku śródziemnomorskiego, 3 lutego 2017, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2017/02/03/malta-declaration/.

Mickiewicz P. (2017), Przeciwdziałanie nielegalnej imigracji drogą morską do UE. Źródła i potencjalne formy reakcji, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, nr 1.

Nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej (23 kwietnia 2015), komunikat prasowy, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2015/04/23/special-euco-statement/.

Resolution 1970 (2011) adopted by the Security Council at its 6491th meeting, on 26 February 2011, https://www.undocs.org/S/RES/1970%20(2011).

Resolution 1973 (2011) adopted by the Security Council at its a meeting, on 17 March 2011, https://www.undocs.org/S/RES/1973%20(2011).

Resolution 2009 (2011) adopted by the Security Council at its 6620th meeting, on 16 September 2011, https://undocs.org/S/RES/2009(2011).

Resolution 2146 (2014) adopted by the Security Council at its 7142nd meeting, on 19 March 2014, https://undocs.org/S/RES/2146(2014).

Resolution 2240 (2015) adopted by the Security Council at its 7531st meeting, on 9 October 2015, https://undocs.org/S/RES/2240(2015).

Resolution 2509 (2020) adopted by the Security Council at its 8719th meeting, on 11 February 2020, https://undocs.org/en/S/RES/2509(2020).

Resolution 2510 (2020) adopted by the Security Council at its 8722th meeting, on 12 February 2020, https://undocs.org/S/RES/2510%20(2020).

Szczepankiewicz-Rudzka E. (2018), Libia po interwencji zbrojnej w 2011 roku, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, nr 1.

Schoch B. (2014), Die Libyen-Intervention:Warum Deutschlands Enthaltung falsch war, w: LIbyen: Missbrauch der Responsibility to Protect?, red. G. Beestermöller, Aschendorfff Verlag, Baden-Baden.

von Sponeck H. (2013), Internationale Schutzverantwortung – der lange Weg vom Konzept zur Norm, w: Der Liyen-Krieg. Das Öl und die „erantwortung zu schützen”, red. J. M. Becker, M. Daxner, G. Sommer, Lit Verlag, Berlin.

Tardy T. (2017), Operation Sophia’s world. Changes and challenges, „Brief Issue”, November 2017, European Union Institute for Security Studies.

The Second Berlin Conference on Libya. Conference Conclusions, 23.06.2021, https://www.auswaertiges-amt.de/blob/2467828/97c011e84d3ad46c179c10837058a559/210623-lby-abschlusserk-download-en-data.pdf.

UN: Dauerhafter Waffenstillstand in Libyen vereinbart, „Süddeutsche Zeitung”, 23.10.2020, https://www.sueddeutsche.de/politik/libyen-waffenruhe-un-1.5091426.

Valetta Summit, 11–12 November 2015. Political declaration, https://www.consilium.europa.eu/media/21841/political_decl_en.pdf.

Valetta Summit, 11–12 November 2015. Action Plan, https://www.consilium.europa.eu/media/21839/action_plan_en.pdf.

Volk Thomas, Berliner Libyen-Konferenz 2.0. Absichtserklärungen ohne Auswirkungen?, Länderbericht Juni 2021, https://www.kas.de/de/laenderberichte/detail/-/content/berliner-libyen-konferenz-2-0.

Waffenruhe für Libyen, 19.01.2020, https://www.bundesregierung.de/breg-de/suche/libyen-konferenz-in-berlin-1712310.

Widerstand gegen EU-Mission „Sophia” (2020), „Deutsche Welle“, 25.01.2020, https://www.dw.com/de/widerstand-gegen-eu-mission-sophia/a-52145460.