Abstrakt
Kryzys pandemiczny postawił przed Unią Europejką zupełnie nowe wyzwania. Pojawiło się pytanie o to jaka powinna być właściwa reakcja na zagrożenie dotyczące życia i zdrowia Europejczyków. Na jakim poziomie powinny być podejmowane strategiczne działania: europejskim czy krajowym. Wraz z rozwojem pandemii, jej transgranicznym i bezprecedensowym charakterem pojawiło się jednak wyczekiwanie działań ze strony instytucji unijnych. W artykule ukazano reakcję Unii Europejskiej w obszarze zdrowia publicznego na kryzys pandemiczny w pierwszym roku pandemii. W oparciu o analizę dokumentów unijnych przedstawiono główne kierunki proponowanych działań. Ukazano w jaki sposób poszukiwano rozwiązań funkcjonalnych w trakcie realizacji działań antykryzysowych. Dodatkowo przedstawiono w jaki sposób pandemia miała wpływ na rozwój unijnej polityki zdrowotnej (np. EU4Health czy strategię farmaceutyczną).
Bibliografia
A pharmaceutical strategy for Europe (2021), European Commision, https://ec.europa.eu/health/human-use/strategy_en, 16.06.2021.
Borkowski P. J. (2007), Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Coronavirus: EU mobilises €10 million for research (2020), European Commission, https://ec.europa.eu/info/news/coronavirus-eu-mobilises-eur10-million-for-research-2020-jan-31_en, 6.10.2020.
COVID-19: Commission steps up research funding and selects 17 projects in vaccine development, treatment and diagnostics (2020), European Commission – Press Release, Brussels 6 March 2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_386, 5.10.2020.
Czachór Z. (2013), Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Czaputowicz J. (2008), Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Czaputowicz J. (2010), Perspektywy teoretyczne w studiach europejskich, w: Studia europejskie. Zagadnienia metodologiczne, red. K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Czaputowicz J. (2018), Teorie integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Decyzja Komisji (UE) 2020/491 z dnia 3 kwietnia 2020 r. w sprawie zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i z VAT w odniesieniu do towarów potrzebnych do zwalczania skutków epidemii COVID-19 w 2020 r.
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2020/1023 z dnia 15 lipca 2020 r. zmieniająca decyzję wykonawczą 2019/1765 w zakresie transgranicznej wymiany danych między krajowymi aplikacjami mobilnymi służącymi do ustalania kontaktów zakaźnych i ostrzegania w związku ze zwalczaniem pandemii COVID-19, Dz. U. L 227 I z 16.07.2020.
EU Strategy for COVID-19 vaccines. Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council, the Council and the European Investment Bank (2020), Brussels, 17.6.2020, COM(2020) 245 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52020DC0245, 12.04.2021.
Europe’s moment: Repair and Prepare for the Next Generation, Communication from The Commission to The European Parliament, The European Council, The Council, The European Economic and Social Committe and The Committee Of The Regions, Brussels 27.5.2020, COM, s.14-15 (2020) 456 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0456&from=EN, 11.10.2020.
Ex-post evaluation of the Public Health Programme (PHP) 2003–2008. Final report (2011), DG SANCO, March 2011 https://ec.europa.eu/health/sites/default/files/programme/docs/ex_post_evaluation_en.pdf, 27.05.2021.
Foster R., Grzymski J., Brusenbauch Meislová M. (2021), The Limits of EUropean Legitimacy: On Populism and Technocracy. Introduction to the Special Issue, “Journal of Contemporary European Research” 17 (2).
Góralczyk B. (2021), Świat Narodów Zagubionych, wywiad rzekę przeprowadziła Natalia Kołodyńska-Magdziarz, Wydawnictwo Nowej Konfederacji, Warszawa.
Konopacki S. (1998a), Funkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Davida Mitrany’ego, „Studia Europejskie”, nr 2.
Konopacki S. (1998b), Neofunkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Ernsta Haasa i Leona Lindberga, „Studia Europejskie”, nr 3.
Krótkoterminowa gotowość UE w dziedzinie zdrowia na wypadek występowania ognisk COVID-19. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów (2020), Bruksela dnia 15.7.2020 r., COM (2020) 318 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52020DC0318, 29.04.2021.
Mieńkowska-Norkiene R. (2020), Federalizacja Unii Europejskiej – fakt dokonany, kryzysowa konieczność czy mission impossible, w: Perspektywy ustrojowe Unii Europejskiej, red. J. F. Czub, P. Tosiek, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Pandemia dała Unii nauczkę, jak postępować z autorytaryzmami (2020), z Paolą Mattei rozmawia Jakub Bodziony, „Kultura Liberalna”, nr 615 (45/2020), https://kulturaliberalna.pl/2020/10/20/mattei-pandemia-dala-unii-nauczke-jak-postepowac-z-autorytaryzmami/, 24.01.2021.
Preparedness for COVID-19 vaccination strategies and vaccine deployment (2020), Communication From The Commission To The European Parliament And The Council, Brussels, 15.10.2020, COM(2020) 680 final, https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/vaccination/docs/2020_strategies_deployment_en.pdf, 3.11.2020.
Rossa J., Marcinkowski T. (2020), Wprowadzenie oraz tezy o socjologii bezpieczeństwa, w: Rozwój na peryferiach? Rozwój czy maldevelopment?, t. III, red. J. Rossa, T. Marcinkowski, Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża, Gorzów Wielkopolski.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/522 z dnia 24 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia („Program UE dla zdrowia”) na lata 2021–2027 oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 282/2014, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 107/1, 26.03.2021, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2021.107.01.0001.01.ENG, 27.05.2021.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/568 z dnia 23 kwietnia 2020 r. uzależniające wywóz niektórych produktów od wydania pozwolenia na wywóz.
Ruszkowski J. (2007), Wstęp do studiów europejskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sipiczki A., Lannoo K. (2021), The EU Health Union in search of a definition and an open discussion, CEPS 12 May 2021, https://www.ceps.eu/the-eu-health-union-in-search-of-a-definition-and-an-open-discussion/, 7.06.2021.
Strategia farmaceutyczna dla Europy, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM (2020) 761 final (2020), Bruksela. 25.11.2020 r.
Surmaczyński M. (2010), Podstawowe problemy metodologiczne nauk społeczno-politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Tosiek P. (2019), Perspektywy federalizacji systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej, w: Instytucjonalizacja procesów integracji europejskiej. Wybrane zagadnienia teoretyczne i funkcjonalne, red. T. Kownacki, A. Wierzchowska, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Tosiek P. (2018), Postkryzysowa architektura Unii Europejskiej: model neomiędzyrządowy czy plurilateralny?, w: Kryzysy w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Uwarunkowania – przebieg – implikacje, red. T. Kubin, M. Stolarczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 326/47, 26.10.2012.
Veugelers R., Zachmann G. (2020), Racing against COVID-19: a vaccines strategy for Europe, Policy Contribution 07/2020, Bruegel 2020, https://www.bruegel.org/2020/04/covid-19-vaccines-strategy/, 22.05.2021.
Walka z dezinformacją wokół COVID-19 – dajemy dojść do głosu faktom (2020), Wspólny Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Społecznoekonomicznego i Komitetu Regionów, Bruksela dnia 10.6.2020, JOIN (2020) 8 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52020JC0008, 11.05.2021.
Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia na lata 2021–2027 oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 282/2014 („Program UE dla zdrowia”), COM (2020) 405 final, 2020/0102COD, Bruksela, dnia 28.05.2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52020PC0405, 27.05.2021.
Wszyscy chcą być suwerenni (2021), z Janem Zielonką rozmawia Tomasz Sawczuk, „Kultura Liberalna”, nr 640 (15/2021), https://kulturaliberalna.pl/2021/04/13/wszyscy-chca-byc-suwerenni/, 24.04.2021.