Abstrakt
Elementem składowym wspólnoty transatlantyckiej, obok aspektów politycznych i bezpieczeństwa, są też kwestie gospodarcze i handlowe, które ostatnio stały się przyczyną narastającego sporu na linii USA-Unia Europejska. U podstaw obecnych napięć leży przejęta w 2022 r. amerykańska ustawa antyinflacyjna (Inflation Reduction Act) zakładająca ulgi podatkowe i przyznanie korzyści/dotacji amerykańskim firmom z produkcją o charakterze ekologicznym, inwestującym na terytorium USA. W Europie uznano, że jest to działanie protekcjonistyczne i nieuczciwa konkurencja. Najbardziej zagrożone poczuły się Niemcy i Francja. W reakcji na działania administracji Bidena także po stronie UE pojawiły się sugestie subsydiowania własnego przemysłu, co – łamiąc zasady wolnego handlu - w sumie mogło doprowadzić do „wojny na subsydia”. Podjęto także rozmowy, w których UE liczyła na uwzględnienie przez USA jej zastrzeżeń. Mimo deklarowanej po obu stronach woli negocjacyjnej nie udało się osiągnąć porozumienia.
Bibliografia
Arak P. (2023), Wojna o amerykańskie subsydia nie jest nikomu potrzebna, „Rzeczpospolita” z dnia 10.05.2023.
A Strategy to Revitalize Transatlantic Power (2020), belfercenter.org, December 2020, https://www.belfercenter.org/sites/default/files/2020-12/Transatlantic/StrongerTogether.pdf, 10.10.2024.
Bade G., Palmer D. (2022), Congressional Democrats: Not a chance of reopening climate law, „Politico” z dnia 30.11.2022, https://www.politico.com/news/2022/11/30/climate-law-subsidies-macron-00071379, 10.10.2024.
Balfour R. (2022), Transatlantic Woes: Neither Side Can Have it All, „Carnegie Europe” 1.12.2022, https://carnegieeurope.eu/europe/strategic-europe/2022/12/transatlantic-woes-neither-side-
can-have-it-all?lang=en¢er=europe, 10.10.2024.
Brewster J. (2021), U.S., EU Agree to End 17-Yer Boeing-Airbus Trade Dispute, „Forbes” z dnia 15.06.2021, https://www.forbes.com/sites/jackbrewster/2021/06/15/us-eu-agree-to-end-17-year-boeing-airbus-trade-dispute/?sh=ecf99d1442d3, 10.10.2024.
Burchard H. von der (2022), Berlin warns to France’s „Buy European” plan as global trade rules erode, „Politico” z dnia 24.11.2022, https://www.politico.eu/article/paris-and-berlin-mull-buy-european-as-global-trade-rules-erode/, 10.10.2024.
Burchard H. von der, Caulcutt C. (2022), Scholz and Macron threaten trade retaliation agains Biden, „Politico” z dnia 27.10.2022, https://www.politico.eu/article/france-and-germany-find-ground-on-a-common-concern-u-s-protectionism/, 10.10.2024.
Burchard H. von der, Leali G. (2022), Germany and France join forces against Biden in subsidy battle, „Politico” z dnia 22.11.2022, https://www.politico.eu/article/germany-france-biden-green-subsidy-inflation-reduction-act-robert-habeck-bruno-le-maire/, 10.10.2024.
Caulcutt C. (2022), Trade war averted? Macron gets Biden to ‘tweak’ his industrial subsidies, „Politico” z dnia 1.12.2022, https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-joe-biden-us-france-lands-unexpected-concession-on-inflation-reduction-act/, 10.10.2024.
Caulcutt C., Leali G. (2022), Macron to Biden: C’mon, we’re allies, „Politico” z dnia 28.11.2022, https://www.politico.eu/article/macron-heads-to-washington-on-mission-to-avert-transatlantic-trade-war/, 10.10.2024.
Deficyt handlowy USA w 2016 r. wyniósł 502,3 mld dol. (2017), wnp.pl, 7.02.2017, https://www.wnp.pl/finanse/deficyt-handlowy-usa-w-2016-r-wyniosl-502-3-mld-dol,291489.html, 10.10.2024.
Gijs C., Moens B. (2022), America’s Tai faces uphill battle to defuse EU trade war fears, „Politico” z dnia 31.10.2022, https://www.politico.eu/article/eu-trade-officials-scramble-to-solve-transatlantic-trade-dispute-katherine-tai-valdis-dombrovskis/, 10.10.2024.
Inflation Reduction Act of 2022 (2022), congress.gov, 16.08.2022, https://www.congress.gov/117/plaws/publ169/PLAW-117publ169.pdf, 10.10.2024.
Inflation Reduction Act: How should the EU react? (2023), 21.09.2023, https://www.sachverstaendigenrat-wirtschaft.de/en/start/news/the-inflation-reduction-act-how-should-the-eu-react.html, 10.10.2024.
Joint Statement by Bruno Le Maire and Robert Habeck: „We call for a renewed impetus in European industrial policy” (2022), 22.11.2022, https://presse.economie.gouv.fr/22112022-joint-statement-by-bruno-le-maire-and-robert-habeck-we-call-for-a-renewed-impetus-in-european-industrial-policy/, 10.10.2024.
Joint Statement by President Biden and President von der Leyen (2023), whitehouse.gov, 10.03.2023, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2023/03/10/joint-statement-by-president-biden-and-president-von-der-leyen-2/, 10.10.2024.
Joint Statement of the Trade and Technology Council (2024), whirehouse.gov, 5.04.2024, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2024/04/05/u-s-eu-joint-statement-of-the-trade-and-technology-council-3/?, 10.10.2024.
Kiwerska J. (2022), Niemcy we wspólnocie transatlantyckiej, w: Interesy-wartości-kompromisy. Polityka zagraniczna Niemiec w erze Merkel, red. K. Janoś, A. Kałabunowska, J. Kiwerska i in., Poznań.
Lynch S., Moens B., Stolton S. (2023), France and Germany go it alone as EU summit prepares to tackle fightback against US, „Politico” z dnia 8.02.2023, https://www.politico.eu/article/france-and-germany-go-it-alone-as-eu-leaders-meet/, 10.10.2024.
Mears E., Leali G. (2020), EU-China investment deal hits a snag as US exerts pressure, „Politico” z dnia 22.12.2020, https://www.politico.eu/article/eu-china-investment-deal-no-show-us-forced-labor/, 10.10.2024.
Moens B., Burchard H. von der (2022), Europe First: Brussels gets ready to dump its free trade ideals, „Politico” z dnia 5.12.2022, https://www.politico.eu/article/ursula-von-der-leyen-joe-biden-trade-europe-first-brussels-gets-ready-to-dump-its-free-trade-ideals/, 10.10.2024.
Moens B., Hanke Vela J., Barigazzi J. (2022), Europe accuses US of profiting from war, „Politico” z dnia 24.11.2022, https://www.politico.eu/article/vladimir-putin-war-europe-ukraine-gas-inflation-reduction-act-ira-joe-biden-rift-west-eu-accuses-us-of-profiting-from-war/, 10.10.2024.
Moens B., Overly S., Aarup S. A. (2023), We can work it out, say US and EU, but trade dispute linger, „Politico” z dnia 26.06.2023, https://www.politico.eu/article/us-eu-trade-dispute-electric-car-tax-credit-steel-valdis-dombrovskis-katherine-tai/, 10.10.2024.
„Monitor Gospodarczy IZ” 6/2023, pod red. P. Andrzejewskiego, https://www.iz.poznan.pl/plik,pobierz,6045,6f35817d169fcbd0153c6333b8a7cdfe/Monitor%20Gospodarczy%20IZnr%206.2023%20(maj%202023).pdf, 10.10.2024.
Petersdorff-Campen W. von (2023), Amerika importiert mehr Elektroautos aus Europa, „Frankfurter Allgemeine Zeitung” z dnia 18.08.2023, https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/auto-verkehr/usa-importieren-mehr-e-autos-aus-europa-bidens-teure-klimapolitik-19109905.html, 10.10.2024.
Scott M., Lau S. (2022), European Commissioner Thierry Breton pulls out of EU-US summit, „Politico” z dnia 2.12.2022, https://www.politico.eu/article/thierry-breton-pulls-out-of-eu-us-trade-tech-summit/, 10.10.2024.
U.S.-EU Summit Statement (2022), whitehouse.gov, 15.06.2022, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2021/06/15/u-s-eu-summit-statement/, 10.10.2024.
Vinocur N. (2022), Biden keeps ignoring Europe. It’s time EU leaders, „Politico” z dnia 25.11.2022, https://www.politico.eu/article/joe-biden-ira-inflation-reduction-us-ignores-eu/, 10.10.2024.
Ward A., Lynch S. (2023), US Lawmakers in Davos tell Europeans: America’s not protectionist, „Politico” z dnia 16.01.2023, https://www.politico.eu/article/world-econommic-forum-us-lawmakers-pitch-von-der-leyen-in-davos-were-not-protectionist/, 10.10.2024.
Ward A., Lynch S. (2023a), You’re hurting my country: Manchin faces Europe’s wrath, „Politico” z dnia 19.01.2023, https://www.politico.com/news/2023/01/19/joe-manchin-davos-inflation-reduction-act-europe-00078510, 10.10.2024.
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.