Słowa kluczowe
NATO
EWG
enosis
integracja europejska
zimna wojna
Jak cytować
Abstrakt
Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie stanowiska Polski Ludowej (PRL) wobec starań Turcji o członkostwo w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej w latach 1946–1987. W artykule zweryfikowano hipotezy: po zakończeniu II wojny światowej, w obliczu zagrożenia radzieckiego oraz faz rozwoju „zimnej wojny” Turcja stała się czołowym punktem strategii USA na Bliskim Wschodzie i z punktu widzenia bloku wschodniego była traktowana jako południowo-wschodnia flanka Sojuszu Północnoatlantyckiego; – przeszkodą na drodze do zacieśnienia współpracy między Ankarą z Brukselą były: niestabilna sytuacja polityczna w Turcji, częste zamachy stanu w kraju oraz zmiany rządów z cywilnych na wojskowe; – dla Polski Ludowej (PRL) większe zagrożenie stanowiło członkostwo Turcji w NATO, aniżeli współpraca i integracja Ankary z EWG.
Bibliografia
AMSZ, DEP. IV, Piotrowski B., do DEP. IV MSZ, (pismo poufne) z 10 października 1968: „Stosunki Turcji z EWG”.
Buhari-Gulnez D. (2017), Europanization in a global context: Integrating Turkey into the World Polity, London.
Frączyk A. (2017), Zamachy na władzę w Turcji w XX i XXI wieku, „Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej”, nr 1.
Herbut M. (2015), Wpływ europeizacji na relacje cywilno-wojskowe w Turcji za rządów partii AKP, „Przegląd Europejski”, nr 1.
Kleer J. (1970), Zacofanie i rozwój. Analiza porównawcza rozwoju republik azjatyckich ZSRR oraz Afganistanu, Iranu i Turcji, Warszawa.
Koszel B. (2009), Integracja Turcji z Unią Europejską z perspektywy RFN, Poznań.
Lewicki Z. (2023), Amerykańskie doktryny prezydenckie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, PISM, Warszawa.
Lewis B. (1972), Narodziny nowoczesnej Turcji, Warszawa.
Materski W., Michowicz W. (2010), Historia dyplomacji polskiej, PISM, Warszawa.
Nitecka B. (1971), Kryzys polityczny w Turcji, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 7–8.
Nitecka-Jagiełło B. (1981), Polityka nad Bosforem, Warszawa.
Poznańska K. (1970), Turcja stara i nowa, Warszawa.
Poznańska K. (1977), Republika Turecka, Warszawa.
Relations between Türkiye and Poland, in the light of the 100th Anniversary of the Friendship Treaty, 1.12/2024, https://warsaw-emb.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/408460, 15.01.2025.
Republic of Türkiye. Turkish ambassy in Warsaw (2024), https://warsaw-emb.mfa.gov.tr/Mission/MissionChiefHistory, 15.01.2025.
Reychman J. (1973), Historia Turcji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Sawicki K. P. (2016), Stosunki polsko-tureckie w nowej przestrzeni geopolitycznej, „Cywilizacja i Polityka”, nr 4.
Spasowski do ambasadora w Ankarze: instrukcje w sprawie konfliktu cypryjskiego, tajny szyfrogram z 23 lipca 1974 (2007), w: Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1974, red. red. A. Kochański, M. Mokrzycki-Markowski, Warszawa.
Szyfrogram ambasadora w Ankarze do ministra Stefana Olszowskiego z 6 czerwca 1976 (2008), w: Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1976, red. P. Długołęcki, I. Loga-Sowiński, Warszawa.
Szyfrogram w Ankarze o stagnacji w stosunkach z Turcją, tajny szyfrogram z 7 października 1976 (2008), w: Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1976, red. P. Długołęcki, I. Loga-Sowiński, Warszawa.
Wizyta premiera Jaroszewicza w Turcji, 26 maja 1973 (2006), w: Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1973, red. P. Długołęcki, J. Czyrek, Warszawa.
Yilmaz H. (2009), Europeanisation and Its Discontents: Turkey, 1959–2007, w: Turkey’s Accession to the European Union. An Unsual Candidacy, Athens.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.