Wyzwania społeczno-kulturowe państw Maghrebu i ich wpływ na relacje z Unią Europejską

Abstrakt

Dla Unii Europejskiej region Morza Śródziemnego ma strategiczne znaczenie. Jest to obszar wielu możliwosci, lecz także wielu wyzwań. Liczne kryzysy, w tym demograficzny, występujące obecnie w regionie przecięły “Braudelowskie myślenie” o nim jako morskim zbiorniku, otoczonym społeczeństwami, kulturami, narodami i gospodarkami, których przenikanie się przez dziesięciolecia, mimo odmienności było wartością dodaną Śródziemnomorza, czyniąc z niego „obszar kulturowy”. Niestety, niepewność gospodarczo-społeczna, bezrobocie, konflikty i zmiany klimatyczne uniemożliwiają powrót do takiego myślenia. W ostatnich latach czynniki te uległy pogorszeniu ze względu na niestabilność wewnętrzną niektórych państw południowej flanki BMŚ, w tym państw Maghrebu. Obecność UE w stabilizowaniu sytuacji w regionie, ale także wspieranie panstw Maghrebu jest znana i widoczna na róźnych poziomach aktywności od lat 60. XX w. Dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek wsparcie partnerów z Południa dotyczy wzmacniania odporności ich społeczeństw, zwłaszcza młodych oraz ich rządów w realizacji polityk demograficznych i zatrudnienia. Zarówno UE, jak i rządy państw Maghrebu mają świadomość znaczenia wyzwań, z którymi na co dzień przychodzi im stawić czoła. To z kolei zmusza rządy do wchodzenia w interakcje z innymi podmiotami na różnych poziomach dla osiągania wspólnych celów, tworząc coś na wzór regionalnego ładu zarządzczego.
Celem niniejszego artykułu jest analiza czynników społeczno-kulturowych jako istotnych sił sprawczych warunkujących aplikacje nowych schematów działań na linii UE–państwa Maghrebu. Ich identyfikacja pozwoli na uchwycenie wyzwań europejsko-maghrebskich oraz pozwoli zrozumieć jak to co się dzieje obecnie wewnątrz arabskich państw Afryki Północnej ma wpływ na kształt relacji z UE.