Słowa kluczowe
Chernivtsi
Polish House in Chernivtsi
education
culture
Jak cytować
Abstrakt
The aim of the article was to show examples of the cultural and educational activities of the Polish Brotherly Aid and Polish Reading Society in Chernivtsi. It started its activity in March 1869 and continued it in the following decades. It combined the task of providing material aid to the Poles living there with activities aimed at counteracting their denationalization. The analysis of source materials made it possible to identify those forms of activity which were defined as moral assistance. It played an important role as the first such association, uniting many people in their concern to preserve their national identity and fight against enslavement. The premises of the Society also unite representatives of national minorities nowadays.
Bibliografia
Archiwum Narodowe w Krakowie, Zespół: Akta różnych uroczystości krakowskich, sygn. 576/43.
Biblioteka Jagiellońska, sygn. 62047 II.
Sprawozdanie z czynności nadzwyczajnego walnego zgromadzenia polskiego towarzystwa bratniej pomocy w Czerniowcach w Sali „pod czarnym orłem” w dniu 26. września 1869 odbytego, Czcionkami J. Buchowskiego i Spółki w Czerniowcach, Czerniowce 1869.
Sprawozdanie Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1882, Drukiem R. Eckhardta, Czerniowce 1883.
Sprawozdanie Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1883, Drukiem R. Eckhardta, Czerniowce 1884.
Sprawozdanie Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1884, Drukiem R. Eckharda, Czerniowce 1885.
Sprawozdanie Dyrekcyi Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1886, Drukiem R. Eckhardta, Czerniowce 1886.
Sprawozdanie Dyrekcyi Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1888, Z drukarni R. Eckharda, Czerniowce 1889.
Sprawozdanie Dyrekcyi Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni polskiej za rok 1889, Z drukarni E. Eckhardta, Czerniowce 1890.
Sprawozdanie Dyrekcyi Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach za rok 1890, Z drukarni R. Eckhardta, Czerniowce 1891.
Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni polskiej w Czerniowcach za rok 1891, Z Drukarni R. Eckharda, Czerniowce 1892.
Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa polskiego bratniej pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach za rok 1892, Z Drukarni R. Eckharda, Czerniowce 1893.
Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa polskiego Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach za rok 1898, Drukarnia E. Konarskiego, Czerniowce 1899.
Andrysiak E., Biblioteka Towarzystwa Polskiego Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach w świetle źródeł, [w:] O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w Stulecie Odzyskania Niepodległości Polski i Wielkiego Zjednoczenia Rumunii, red. K. Stempel-Gancarczyk, E. Wieruszewska-Calistru, Związek Polaków w Rumunii, Suczawa 2019.
Baranowski B.A., Uczczenie pamięci autora Anhellego. Przemówienie podczas uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej, poświęconej Juliuszowi Słowackiemu, w Sali Domu Polskiego w Czerniowcach, Drukarnia J. Muncha uniwersytecka, Czerniowce 1909.
Barnaś-Baran E., Działalność opiekuńcza Towarzystwa Polskiego Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach w drugiej połowie XIX wieku i na początku wieku XX, [w:] O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w Stulecie Odzyskania Niepodległości Polski i Wielkiego Zjednoczenia Rumunii, red. K. Stempel-Gancarczyk, E. Wieruszewska-Calistru, Związek Polaków w Rumunii, Suczawa 2019.
Biblioteka Polska w Rumunii (1866-1891). Książka pamiątkowa, Nakładem Biblioteki Polskiej w Rumunii, Jassy 1891.
Biedrzycki E., Historia Polaków na Bukowinie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1973.
Bujak J., Kronika bukowińskich Polaków 1911-1914, Związek Polaków w Rumunii, Suczawa 2017.
Bukowina, S. Orgelbrand, Encyklopedia powszechna, t. 4, Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, Warszawa 1860.
Czerniowce, S. Orgelbrand, Encyklopedia powszechna, t. 6, Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, Warszawa 1861.
Czyżewski R. i in., Placówki oświatowe na Ukrainie. Informator, Fundacja Wolność i Demokracja, Warszawa 2015.
Ćwik W., Przeszłość Towarzystwa Polskiego Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej w Czerniowcach, Przedruk z „Gazety Polskiej”, Czerniowce 1885.
Feleszko K., Bukowina – „Europa w miniaturze”. Fakty i metody, [w:] Bukowina. Tradycje i współczesność, red. Z. Kowalski, H. Krasowska, J. Makar, W. Strutyński, Związek Polaków w Rumunii. Dom Polski, Piła – Czerniowce – Suczawa 2006.
Jamrożek W., Kobiety polskie w ruchu oświatowym w Galicji na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Działalność kobiet polskich na polu oświaty i nauki, red. W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydawnictwo Eruditus, Poznań 2003.
Krasowska H., Bukowina. Mała ojczyzna – Pietrowce Dolne, Wydawnictwo Rachocki i S-ka, Pruszków 2002.
Krasowska H., Kowalski Z., Naukowiec rodem z Bukowiny – Profesor Kazimierz Feleszko, [w:] Bukowina. Tradycje i współczesność, red. Z. Kowalski, H. Krasowska, J. Makar, W. Strutyński, Związek Polaków w Rumunii. Dom Polski, Piła – Czerniowce – Suczawa 2006.
Krogulska I., Polacy na Bukowinie: wrażenia i refleksje z wycieczki, Związek Polaków z Rumunii w Polsce, Warszawa 1937.
Leszczyński R., Morgenbesser Aleksander (1816-1893), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXI, Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976.
Orłowicz M., Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim z mapą Galicyi i Tatr, planem Lwowa, Krakowa i 262 ilustracyami, Książnica Polska Lwów, Lwów 1919.
Potoczny J., Oświata dorosłych i popularyzacja wiedzy w plebejskich środowiskach Galicji doby konstytucyjnej (1867-1918), [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 10, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1998.
Radziszewska M., Towarzystwo Polskie Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej w Suczawie (1903- 1953) i jego działalność kulturalno-oświatowa, [w:] Bukowina. Wspólne dziedzictwo kulturowe i językowe, red. H. Krasowska, M. Pokrzyńska, E. Wróblewska-Prochimiuk, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa – Zielona Góra – Piła 2020.
Sobieski S., O majówkach i wycieczkach młodzieży szkolnej, Szkoła. Dodatek miesięczny poświęcony sprawom szkół średnich, 1869, XII.
Sokulski J., Dembiński Stefan ks. (1840-1921), [w:] Polski słownik biograficzny, t. V, Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1939-1946.
Stupnicki H., Galicja pod względem topograficzno-geograficzno-historycznym: z mapą Galicji, łącznie z obwodem krakowskim i Bukowiną, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1876. Śp. Józef Cichoszewski, „Kurier Lwowski”, 12 XII 1914, 476.