Abstrakt
The article aims to indicate different perspectives of film education. According to the author, three possible strategies can be identified: education to film (“film studies” strategy), education in film (“anthropological” strategy) and education through film (“hermeneutic” strategy). In traditional conceptions of cultural education, film education was treated as part of aesthetic education which highlighted the aspect of preparing the viewer as an “expert” with knowledge of the art discipline, corresponding to the “film studies’ strategy”. In the “anthropological strategy”, film is treated as a reflection of society, its fears, and dominant narratives. The viewer’s expectations are different and moreover the competence of the art theorist is replaced by knowledge of culture and society and the changes taking place within it. From an educational point of view, however, the most interesting perspective is the “hermeneutic” one that treats film as a partner in dialogue, when the educational potential of a film text is determined not by its “content” but by the “biographical capital” of the viewer.
Bibliografia
Barker, C. (2005). Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przekł. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Barhes, R. (1992). S/Z, przekł. M.P. Markowski, M. Gołębiewska. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Benedyktowicz, Z. (1999). Wprowadzenie, Polska Sztuka Ludowa. Konteksty, 3-4.
Bobiński, W. (2016). Piękny sen Roberta Watsona, czyli o zapomnianym (?) scenariuszu edukacyjnej kariery filmu. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-486-1.05
Bordwell, D. (1993). Tworzenie znaczenia, przekł. W. Godzic. W: W. Godzic (red.), Interpretacja dzieła filmowego. Antologia przekładów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bruner, J. (1971). O poznawaniu. Szkice na lewą rękę, przekł. E. Krasińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bruner, J. (2006). Kultura edukacji, przekł. T. Brzostowska-Tereszkiewicz. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Cassirer, E. (1998). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przekł. A. Staniszewska. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Depta, H. (1975). Film i wychowanie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gadamer, H.G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przekł. B. Baran. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
Helman, A. (1992). Co to jest kino?. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się, przekł. A. Jurgiel, E. Kurantowicz, M. Malewski, A. Nizińska, T. Zarębski. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Irzykowski, K. (1924). X Muza. Zagadnienia estetyczne kina. Warszawa: Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza.
Jackiewicz, A. (1975). Antropologia filmu. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jakubowski, W. (2001). Edukacja i kultura popularna. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Jakubowski, W. (2016). Wychowanie filmowe versus film w wychowaniu, czyli o możliwych strategiach wykorzystania sztuki filmowej w edukacji. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-486-1.03
Jakubowski, W. (2021). Edukacja w popkulturze – popkultura w edukacji (szkice z pedagogiki kultury popularnej). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls Jarvis, P. (1992). Paradoxes of Learning: on becoming an individual in socjety. San Francisco: Jossey-Bass.
Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Lewicki, B.W. (1980). Odczytywanie i ocena utworu filmowego (problem – jego zakres – praktyka). W: H. Depta (red.), Analiza i interpretacja utworu filmowego w szkole. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Morawski, S. (1977). Kultura filmowa młodzieży. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury.
Nurczyńska-Fidelska, E. (1989). Edukacja filmowa na tle kultury literackiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Ostaszewski, J. red. (1999). Kognitywna teoria filmu. Antologia przekładów. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
Rogers C. (2002). O stawaniu się osobą. Poglądy terapeuty na psychoterapię, przekł. M. Karpiński. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis
Shusterman, R. (2007). O sztuce i życiu. Od poetyki hip-hopu do filozofii somatycznej. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla2.
Skorupa, A. Stefanek, F. Paczyńska-Jasińska, P. (2021). Ciało i umysł w kinie: immersja, doświadczenie emocji i interakcji społecznych podczas seansu w kinie. Studia de Cultura, 13. DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.1.5
Słowińska, S. (2007). Edukacja kulturalna w Polsce i w Niemczech. Inspiracje – propozycje – koncepcje. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Stacey J. (1994). Star Gazing: Hollywood and Female Spectatorship, London: Routledge.
Storey, J. (2003). Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, przekł. J. Barański. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szpunar, M. (2017). Emotywne aspekty recepcji muzycznej. Kultura Współczesna, 3.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jakubowski Witold
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.