Słowa kluczowe
cognitive independence
thinking barriers
creativity barriers
Jak cytować
Abstrakt
The article contains an analysis of the empirical material created during the internship of students’, future primary school teachers, as a result of their observations, followed by team analysis and gathering in portfolios. Observations were conducted for 6 weeks in 30 different schools, lasting 120 hours (60 hours of lessons typical for initial grades and 60 hours of English lessons). Fragments from portfolios devoted to the teaching methods that children are exposed to were selected for the study. Interpretive analysis of documents helped to indicate a very low status of pupils’ cognitive independence, blocking creative thinking, and preventing peer learning. The strength and persistence of this teaching model creates the risk of developing a habit of waiting for guidance on how to think and leading to a permanent inability to reason beyond that borrowed from others.
Bibliografia
Assor, A., Kaplan, H., Kanat-Maymon, Y., Roth, G. (2005). Directly controlling teacher behaviors as prodictors of poor motivation and engagement in girls and boys: The role of anger and anxiety. Learning and Instruction, 15, 397-413 DOI: https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2005.07.008
Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Burman, E. (2008). Deconstructing developmental psychology. London – New York: Routledge Taylor and Francis Group
Dahlberg, G., Moss, P., Pence, A. (2013). Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej edukacji i opieki. Języki oceny. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Daiute, C., Dalton, B. (1993). Collaboration between children learning to write: can novices be masters? Cognition and Instruction, 10(4), 281-333 DOI: https://doi.org/10.1207/s1532690xci1004_1
Damon, W. (1984). Peer education: the untapped potential. Journal of Applied Developmental Psychology, 5(4), 331-343 DOI: https://doi.org/10.1016/0193-3973(84)90006-6
Dąbrowski, M. (2013). (Za)trudne, bo trzeba myśleć? O efektach nauczania matematyki na I etapie kształcenia. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
Kalinowska, M. (2010). Matematyczne zadania problemowe w klasach początkowych: między wiedzą osobistą a jej formalizacją. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Kaźmierczyk, I. (2021). Czy nuda w szkole może stanowić barierę w edukacji? Problemy Wczesnej Edukacji, 2(53), 106-119 DOI: https://doi.org/10.26881/pwe.2021.53.08
Klus-Stańska, D. (2002). Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
Klus-Stańska, D. (2010). Prawo dzieci do myślenia – obszar w szkole nieznany. Szkice Humani- styczne, X, 2-3, 245-253
Klus-Stańska, D. (2014). Dezintegracja tożsamości i wiedzy jako proces i efekt edukacji wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna (ss. 24-60). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki: myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Klus-Stańska. D. (2019). Wiedza osobista uczniów jako punkt zwrotny w teorii i praktyce dydaktycznej. Kwartalnik Pedagogiczny, 1, 7-20 DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.1834
Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2014). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Gdańsk: Harmonia Universalis
Kochanowska, E. (2018). Wiedza osobista dzieci w refleksji i praktyce nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Landry, H.S., Smith, K.E., Swank, P.R., Miller-Loncar, C. (2000). Early Maternal and Child Influences on Children’s Later Independent Cognitive and Social Functioning. Child Development, 71(2), 358-375 DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8624.00150
Nęcka, E. (1995). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls Mac Naughton, G. (2005). Doing Foucault in Early Childhood Studies. Applying poststructural ideas. London – New York: Routledge Taylor and Francis Group
Moroz, J. (2019). Teoria uczenia się w perspektywie konstruktywistycznej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Morss, J.R. (1900). The Biologising of Childhood: Developmental Psychology and the Darwinian Myth. Hove, U.K., Hillsdale, USA: Lawrence Erlbaum Associates
Nowak-Łojewska, A. (2011). Od szkolnego przekazu do konstruowania znaczeń: wiedza społeczna młodszych uczniów z perspektywy nauczyciela. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Rogoff, B. (1990). Apprenticeship in Thinking. Cognitive Development in Social Context. Oxford: Oxford University Press DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780195059731.001.0001
Stemplewska-Żakowicz, K. (1996). Osobiste doświadczenia a przekaz społeczny: o dwóch czynnikach rozwoju poznawczego. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum
Szyling, G. (2015). Uczniowskie poczucie sprawstwa a praktyki oceniania we wczesnej edukacji. Studia Pedagogiczne, 68 – „Dzieciństwo i wczesna edukacja: kontrowersje, problemy i poszukiwania”, 105-124
Śliwerski, B., Paluch, M. (2021). Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Święcicka, M. (2019). Wprowadzanie struktury w życie dziecka w ujęciu teorii samostanowienia. Psychologia Wychowawcza, 16, 73-84
Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Sheldon, K.M., Deci, E.L. (2004). Motivating learning, performance, and persistence: The synergistic role of intrinsic goals and autonomy support. Journal of Personality and Social Psychology, 87, 246-260 DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.87.2.246
Whitebread, D., Anderson, H., Coltman, P., Page, Ch., Pasternak, D.P., Mehta, S. (2005). Developing independent learning in the early years. Education 3 – 13, 33, 40-50 DOI: https://doi.org/10.1080/03004270585200081
Wiśniewska-Kin, M. (2013). Dominacja a wyzwolenie: wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego DOI: https://doi.org/10.18778/7525-794-6
Żytko, M. (2006). Pisanie – żywy język dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
Cheon, S.H., Reeve, J., Vansteenkiste, M. (2020). When teachers learn how to provide classroom structure in an autonomy-supportive way: Benefits to teachers and their students. Teaching and Teacher Education, 90(4), 103004; https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0742051X1930873X [dostęp: 8.08.2023] DOI: https://doi.org/10.1016/j.tate.2019.103004
Fischer, K.W., Bullock, D. (1984). Cognitive Development In School-Age Children: Conclusions And New Directions. W: W.A. Collins (red.), Development During Middle Childhood: The Years From Six to Twelve. Washington: National Academies Press; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK216774/ [dostęp: 12.07.2023]
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Dorota Klus-Stańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.