Abstract
The family plays a crucial role in shaping an individual’s personality and influencing emotional, social, and cognitive development. J. Bowlby underscores the significance of early attachments, particularly with the mother, in the proper formation of an individual. The primary and biologically rooted need for proximity to the caregiver profoundly impacts a child’s well-being. This study explores the repercussions of challenging childhood experiences, including maternal abandonment or frequent distancing, on the individual’s functioning not only in childhood, but also throughout adolescence and adulthood.
The behavior of attachment figures, especially the caregiver acting as the mother, determines the quality of the child’s attachment, classified as either trusting, anxiety-avoidant, anxiety-ambivalent, or disorganized. Insecure attachments, specifically anxiety-avoidant and anxiety-ambivalent bonds, along with disorganized attachment, can give rise to various difficult situations for individuals. The focus, particularly on disorganized attachment, highlights the heightened risk of mental disorders, behavioral issues, and personality disorders.
This article delves into John Bowlby’s attachment theory, elucidating its key aspects, and draws connections to difficult situations experienced by preschool and early elementary school children with diverse attachment types. These situations encompass conflicts, loneliness, peer rejection, and failures.
References
Bowlby, J. (2000). Attaccamento e perdita. DI: La separazione dalla madre. Angoscia e rabbia. Torino: Bollati Boringhieri
Brzezińska, A.I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Cywińska, M. (2004). Konflikty interpersonalne dzieci w młodszym wieku szkolnym w projekcjach i sądach dziecięcych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Cywińska, M. (2004). Znaczenie konfliktów w życiu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studia Edukacyjne, 6
Cywińska, M. (2007). Konflikty interpersonalne w społeczności dziecięcej dawniej i dziś. W: K. Segiet (red.), Dziecko i dzieciństwo. W kręgu pytań i poszukiwań teoretyczno-badawczych. Warszawa: Książka i Wiedza
Cywińska, M. (2008). Konflikty interpersonalne w świecie dzieci. Studia Edukacyjne, 7
Cywińska, M. (2009). Osamotnienie dziecka w domu rodzinnym. W: M. Cywińska (red.), Sytuacje trudne w życiu dziecka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Cywińska, M. (2014). Wspieranie dzieci w procesie rozwiązywania problemów w sytuacjach konfliktu. W: M. Cywińska (red.), Problemy współczesnego dziecka. Wybrane aspekty. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Cywińska, M. (2019). Porażka i sukces w przestrzeniach życiowych dziecka. W: M. Cywińska (red.), Edukacyjne przestrzenie sytuacji trudnych dzieci. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM DOI: https://doi.org/10.14746/amup.9788323236634
Cywińska, M. (2020). Stresowe sytuacje odrzucenia rówieśniczego. W: M. Cywińska (red.), Dziecko w sytuacjach stresowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM DOI: https://doi.org/10.14746/amup.9788323238485
Czub, M. (2005). Wiek niemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Fortuna, P. (2015). Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Marchwicki, P., Teoria przywiązania J. Bowlby`ego. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 23 DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2006.23.26
Maslow, A.H. (1986). W stronę psychologii istnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy "Pax"
Nowak, B.M. (2012). Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Schaffer, H.R. (2008). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Schaffer, H.R. (2010). Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Senator, D. (2012). Główne tezy teorii przywiązania. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Sroufe, L.A. (2005). Attachment and development: A prospective, longitudinal study from birth to adulthood. Attachment and Human Development, 4 DOI: https://doi.org/10.1080/14616730500365928
Striano, T., Henning, A., Stahl, D. (2005). Sensitivity to social contingencies between 1 and 3 months of age. Developmental Science, 8 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2005.00442.x
Turner, J.S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Weinfield, N.S., Sroufe, L.A., Egeland, B., Carlson, E.A. (1999). The nature of individual differences in infant – caregiver attachment. W: J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of attachment. New York: The Guilford Press
License
Copyright (c) 2023 Cywińska Małgorzata
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.