Keywords
rationality
functionalism
cultural materialism
How to Cite
Abstract
The article is discusses possible limitations of the rationalistic concept of human action within cultural theory. Here, rationality of human action is construed in terms of decision theory. Two kinds of limitations are considered: (1) resulting from non-rationalistic conceptions of human action; (2) implied by anti-individualistic approaches to socio-cultural phenomena, especially structuralist and functionalist ones. Proposed conclusions aim for a reconciliation of rationalistic theory of action and principal premises of cultural materialism.
References
Ajdukiewicz K. 2006, O stosowalności czystej logiki do zagadnień filozoficznych, [w:] Język i poznanie, Warszawa, s. 211-214.
Alexander J.C. 1978, Formal and Substantive Voluntarism in the Work of Talcott Parsons: A Theoretical and Ideological Reinterpretation, American Sociological Review, 43, s. 177-198.
Braudel F. 1992, Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm. VI-XVIII wiek, Warszawa.
Davidson D. 1991, Zdarzenia mentalne, [w:] B. Stanosz (red.), Empiryzm współczesny, Warszawa, s. 258-279.
Derrida J. 1986, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, Pamiętnik Literacki, 2.
Douglas M.1972, Deciphering a Meal, Daedalus, 101, 1, s. 61-81.
Freud S. 2013, Kultura jako źródło cierpień, Warszawa.
Gurevich A. 1992, Historical Anthropology of Middle Ages, Chicago.
Jung C.G. 1976, Archetypy i symbole. Pisma wybrane, Warszawa.
Harris M. 2001, Cultural Materialism: The Struggle for a Science of Culture, Walnut Creek.
Harris M. 2001a, The Rise of Anthropological Theory: A History of Theories of Culture, Walnut Creek.
Kmita J. 1985, Kultura i poznanie, Warszawa.
Lacan J. 1995, Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, Wrocław.
Lakoff G. i Johnson M. 1988, Metafory w naszym życiu, Warszawa.
Lévi-Strauss C. 1969, Myśl nieoswojona, Warszawa.
Lévi-Strauss C. 1992, Smutek tropików, Łódź.
Lévi-Strauss C. 2001, Wprowadzenie do myśli Marcela Maussa, [w:] M. Mauss, Socjologia i antropologia, Warszawa, s. 7-39.
Lomax A. 1968, Folk Song Style and Culture, New Brunswick.
Malinowski B. 2000, Kultura i jej przemiany, Warszawa.
Mauss M. 2001, Socjologia i antropologia, Warszawa.
Nowak L. 1993, O granicach paradygmatu racjonalistycznego, [w:] K. Zamiara (red.), Humanistyka jako autorefleksja kultury, Poznań, s. 207-219.
Ricoeur P. 2002, Symbolika zła, Warszawa.
Skórzyńska A. 2017, Praxis i miasto, Warszawa.
Steward J.H. 1972, Theory of Culture Change: The Methodology of Multilinear Evolution, Champaign.
Toynbee A.J. 2000, Studium historii. Skrót dokonany przez D. C. Somervella, Warszawa.
Vincent G. 2000, Historia sekretu, [w:] A. Prost i G. Vincent (red.), Historia życia prywatnego, 5, Od I wojny światowej do naszych czasów, Wrocław, s. 163-410.
Znaniecki F. 1971, Nauki o kulturze, Warszawa.
Žižek S. 2001, Przekleństwo fantazji, Wrocław.