Palabras clave
accounts
family
servants
Cómo citar
Resumen
The article presents the settlements and household accounts following the death of Armand de Bourbon, Prince of Conti, as well as testamentary and pre-mortem bequests the prince made to provide for his servants. Surviving documents show the decision taken by the executors of the last will, while the books reveal ambiguous, sometimes astonishing variation of amounts designated as wages and lifetime stipends for the prince’s domestics, as well as attest to the concern of the testator himself and his wife for the fates of people engaged in the household.
Citas
Archives Nationales, Paryż, rkps R/3/56; R/3/101; R/3/103; R/3/107; R/3/120; R/3/125; R/3/126; 540/16; 540/28.
Musée Condé, Chantilly, rkps série R, XVI.
Cui contingit nasci, restat mori. Wybór testamentów staropolskich z województwa sandomierskiego, oprac. M. Lubczyński, J. Pielas, H. Suchojad, Warszawa 2005.
Jansénisme et poilitique. Textes choisis et présénte par R. Taveneaux, Paris 1965.
Mémoires pour servir à l’histoire de Louis de Bourbon, prince de Condé, 1, Cologne 1693.
Retz, Mémoires: La Fronde, Textes choisis par P. Bernard, b.m.d.w.
Adam A. 1968, Du mysticisme à la révolte. Les Jansenistes du XVIIe siècle, Paris.
André L. 1942, Le Tellier et Louvois, Paris.
Augustyniak U. 2014, Testamenty ewangelików reformowanych w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII wieku, Warszawa.
Bitsch C. 2008, Vie et carrière d’Henri II Bourbon, prince de Condé (1588-1646). Exemple de comportment et d’idées politigues au début du XVIIe siècle, Paris.
Bled du V. 1901, La sociètè Française du XVIe siècle au XXe siècle, XVIIe siècle, 2 série. Paris.
Combrescot P. 1999, Les petites Mazarines, Paris.
Cousin V. 1881, Madame de Longueville pendant la Fronde, Paris.
Delumeau J. 1997, Wyznanie i przebaczenie. Historia spowiedzi, przekł. M. Ochab, Gdańsk.
Godley E. 2016, Kondeusz Wielki. Życie Ludwika II Burbona księcia Condé, przekł. P. Litwinienko, Oświęcim.
Guth P. 1972, Mazarin, Paris.
Kołakowski L. 2001, Bóg nam nic nie jest dłużny. Krótka uwaga o religii Pascala i o duchu jansenizmu, przekł. I. Kania, Kraków.
La Force A. de 1922, Le grand Conti, Paris.
Magdziarz W.S. 2004, Ludwik XIV, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Magdziarz W.S. 2013, Uwodziciele władzy. Geneza i organizacja dworu Ludwika XIV, Warszawa.
Mémoires touchant la vie et les écrits de Marie de Rabutin-Chantal marquise de Sévigné durant la Régence et la Fronde 1845, Publiée par M. le baron Walcknaer, Paris.
Meyer J. 1993, Bossuet, Paris.
Mousnier R. 1992, L’homme rouge ou la vie du cardinal de Richelieu (1585-1642), Paris.
Petitfils J.-C. 2002, Louis XIV, Paris.
Popiołek B. 2009, Woli mojej ostatniej testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków.
Skrzypietz A. 2015, „Poślubię kardynała…” – małżeństwo Armanda księcia Conti i Anny Marii Martinozzi, Studia Europaea Gnesnensia 11, s. 279-299.
Skrzypietz A., Franciszek Ludwik, książę de Conti – „obrany król Polski”. Saga rodu Kondeu¬szów (w druku).
Skrzypietz A. 2018, W żalu za grzechy młodości – testament Armanda de Bourbon, księcia de Conti. Studia Europea Gnesnensia 17, s. 337-358.
Vovelle M. 2004, Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po współczesność, przekł. M. Ochab, M. Sawiczewska-Lorkowska, D. Senczyszyn, T. Swoboda, Gdańsk.
Wójcik Z. 1968, Testament królowej Ludwiki Marii. W: Sarmatia artistica. Księga pamiątkowa ku czci profesora Władysława Tomkiewicza, Warszawa, s. 129-134.