Mots-clés
Italian verde
Polish zielony
archilexence
language
Comment citer
Résumé
The aim of the study is to discuss the place of the colour green with its shades in Italian and Polish since antiquity (Latin) until the present times. Furthermore, the author shows the differences and similarities between these languages in their diachronic perception of the colour green. The colour is be also analysed in general in the light of European culture, where green has its established position.
Références
Ampel-Rudolf M. 1994, Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów.
Baran N.V. 1983, Les caractéristiques essentielles du vocabulaire chromatique latin. Aspects généraux, étapes de développement, sens figurés, valeur stylistique, circulation, ANRW II, 29, 1, Berlin, s. 321-411.
Berlin B., Kay P. 1969, BASIC COLOR TERMS. Their Universality and Evolution, California.
Biggam C.P. 2014, Prehistoric Colour Semantics: A Contradiction In Terms, [w:] W. Anderson (red.), Colour Studies: A Broad Spectrum, Amsterdam, s. 3-28.
Bjelajeva I. 2005, Niepodstawowe nazwy barw w języku polskim, czeskim, rosyjskim i ukraińskim, Warszawa.
Boryś W. 2008, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Brückner A. 1993, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
Cardano G. 1553, Hieronymi Cardani Medionalensis Medici. De subtilitate libri XXI. Basilea.
Causse J.G. 2015, Niesamowita moc kolorów, Olsztyn.
Da Vinci L. 1817, Trattato della pittura, Roma.
Devoto G., Oli G.C. 1995, Il dizionario della lingua italiana, Firenze.
Dolce L. 1913, Dialogo dei colori, Lanciano.
Doroszewski W. (red.), 1958-1969, Słownik języka polskiego, Warszawa.
Dvorkin S. 2016, A diachronic overview of color terms in the romance languages: the lexical stability of the latin color vocabulary, [w:] J.P. Silvestre, E. Cardeira, A. Villalva (red.), Colour and colour naming: crosslinguistic approaches, Lisboa, s. 9-20.
Giordani G. 1839, Le satire di D. G. Giovenale, Venezia.
Gladstone W. 1858, Studies on Homer and Homeric Age, III, Oxford, s. 457-495.
Gołębiowski Ł. 1861, Ubiory w Polsce od najdawniejszych czasów aż do chwil obecnych, Kraków.
Grossmann M. 1988, Colori e lessico: studi sulla struttura semantica degli aggettivi di colore in catalano, castigliano, italiano, romeno, latino ed ungherese, Tübingen.
Grzegorczykowa R. Waszakowa K. 2000, Studia z semantyki porównawczej, 1, Warszawa.
Grzenia J. 1993, Założenia opisu pola semantycznego barw w języku polskim, [w:] Poradnik językowy, Warszawa, s. 155-165.
Heller F. 2012, Psychologie de la couleur, Paris.
Hensel W. 1965, Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna: zarys kultury materialnej, Warszawa.
Hoepli 2019, Verde [online]. Hoepli [dostęp: 2019-03-31]. Dostępny w Internecie:
www.grandidizionari.it/Dizionario_Italiano/parola/V/verde>.
Kopaliński W. 1985, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa.
Kopaliński W. 2000, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa.
Korpanty J. 2001-2003, Słownik łacińsko-polski, Warszawa.
Korpanty J. 2003-2004, Słownik łacińsko-polski, I-II, Warszawa.
Kristol A. 1978, Color. Les les langues romanes devant le phénomene de la couleur, Zurich.
Libera Z. 1987, Semiotyka barw w polskiej kulturze ludowej i w innych kulturach słowiańskich, [w:] Etnografia Polska, t. XXXJ, z. 1, s. 115-138.
Linde S. 1806, Słownik języka polskiego, Warszawa.
Luzzatto L., Pompas R. 2001, I colori del vestire, Milano.
Luzzatto L., Pompas R. 2010, Il significato dei colori nelle civilità antiche, Milano.
Michera W. 1987, Wprowadzenie do antropologii barw, Etnografia Polska, XXXI, 1, s. 83-114.
Mollard-Desfour A. 2008, Les mots de couleur: des passages entre langues et cultures, [w:] Synergies Italie, 4, Torino, s. 23-32.
Moszyński K. 1934, Kultura ludowa słowian, I- II, Kultura materialna, Kraków.
Pacewicz A. 2010, Przedarystotelesowskie rozważania and kolorem, [w:] R. Konik, D. Leszczyński (red.), Percepcja. Między estetyką a epistemologią, Wrocław, s. 11-31.
Pastoureau M. 2010, I colori del nostro tempo, Milano.
Pastoureau M. 2013, Verde. Storia di un colore, Milano.
Pastoureau M. 1983, Formes et couleurs du désordre: le jaune avec le vert, [w:] Médiévales, 4, s. 62-73.
Plezia M. 1998, Słownik łacińsko-polski, v. I-V, Warszawa.
Polański E., Dereń E. 2009, Wielki słownik języka polskiego, Kraków.
Popek S. 1999, Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, Lublin.
PWN 2019, Zielony [online]. PWN [dostęp: 2019-03-31]. Dostępny w Internecie: <https://sjp.pwn.pl/slowniki/zielony.html>.
Rendich F. 2010, Dizionario etimologico comparato delle lingue classiche indoeuropee. Indoeuropeo-Sanscritto-Greco-Latino, Roma.
Rzepińska M. 1966, Studia z teorii i historii koloru, Kraków.
Sambursky S. 1990, Il sentimento del colore: l’esperienza cromatica come simbolo, kultura, e scienza, Como.
Skuza S. 2010, Le sfumature del colore blu e verde nelle espressioni idiomatiche e pare¬mio-logiche in italiano, francese e polacco, [w:] Études romanes de Brno, Brno, s. 229-239.
Skuza S. 2014, ROSSO, GIALLO, BLU. Un’analisi etnolinguistica sui colori primari in italiano e in polacco in prospettiva sincronica e diacronica, Toruń.
Skuza S. 2015, Etnolingwistyczna analiza leksemów koloru niebieskiego w językach polskim i włoskim w ujęciu diachronicznym i synchronicznym, [w:] Prace Językoznawcze UWM, Z. 17, 2., Olsztyn. s. 91-111.
Skuza S. 2017, La mer et sa couleur dans le mythe cosmogonique slave: analyse ethno-linguistique. Acta Philologica 50. s. 103-115.
Szczypka J. 1980, Kalendarz Polski, Warszawa.
Szymczak M. 1982, Słownik języka polskiego, Warszawa.
Tatarska J. 2013, Rola koloru w reklamie prasowej, [w:] A. Wiśniewska, A. Frontczak, Reklama wizualna, Warszawa. s. 24-61.
Tokarski R. 2004, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
Treccani 2019, Verde [online]. Hoepli [dostęp: 2019-03-31]. Dostępny w Internecie: <http://www.treccani.it/vocabolario/verde/>.
Villard L. 2002, Couleurs et vision dans l'Antiquité classique, Rouen.
Waszakowa K. 2001, Bliskość znaczeniowa nazw barw żółtej i zielonej w polskim językowym obrazie świata, [w:] Prace Filologiczne XLVI, s. 637-647.
Wierzbicka A. 2006, Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, Lublin.
Zaręba A. 1954, Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław.
Zausznica A. 1959, Nauka o barwie, Warszawa.
Zieliński Ch. 1960, Sztuka sakralna, Poznań.