Zbiory „archeologiczne” Konstantego Świdzińskiego
PDF

Słowa kluczowe

COLLECTING
ARCHAEOLOGICAL MONUMENTS
Collecting
19TH CENTURY
KONSTANTY ŚWIDZIŃSKI
SULGOSTÓW

Jak cytować

Ryszewska, K. (2012). Zbiory „archeologiczne” Konstantego Świdzińskiego. Studia Europaea Gnesnensia, (6), 261–279. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/seg/article/view/2556

Abstrakt

These paper concerns the archaeological part of  Konstanty Świdziński’s collection, which in mid-19th century constituted one of the richest private collections in Poland.   Konstanty Świdziński (1793-1855), son of a Radom castellan Kajetan, took over the family estate after his father’s death in 1814. The profits from the estate, the Sulgostów demesne, was devoted chiefly to the purchase of exhibits for the collection: above all manuscripts and prints, then pictures and  drawings, items of functional art, numismatic specimens and archaeological artefacts. In 1831-1832 Świdziński stayed in Cracow, and then in 1833-1855 in Ukraine, where he also devoted himself to the collecting passion, constantly increasing the collection, archaeological segment included. Świdziński’s collection, assembled by him in different stages of life were heavily dispersed and stored in various localities in all partitions, including  Sulgostów, Cracow, Rogalin and in Paszkówka, Kyiv and Brusilov. Shortly before his death in 1855 he bequeathed his collection and the estate in the Kingdom of Poland to margrave Aleksander Wielopolski. The collection which was then brought to Sulgostów was catalogued in 1856. The “Inventory of the remainders after Konstanty Świdziński” entailed, among other things, the “Archaeological Collection” which comprised 248 items. These were mainly the products of handicraft, including candleholders, rosaries, medallion, lockets, cutlery, trays, snuffboxes, pipes, a clock, bell, mortar, cane, jewel cases, written material, seals, musical instruments, crockery, ornaments, elements of attire and horse-riding gear, militaria (including weapons and armour), crosses and Little Russian medallions, as well as sculptures. This was in line with the 19th-century notion of archaeology and archaeological artefacts, among which one would counted any memorabilia of the past, not necessarily a remote one at that, including flint and stone wares, urns, objects associated with religious rituals, weapons and armour, ornaments and valuables, coins, household items,  paintings, sculptures. The collection’s purely archaeological artefacts, originating from prehistoric and historical times include stone and flint tools (arrowheads and spearheads, axes and hatchets), earthenware (urns), silver ornaments (e.g. earrings). Already after Świdziński’s death, twenty two exhibits from his collection found their way to the Exhibition of Antiquities and Monuments of  Art organised in1858 inCracow. Following Wielopolski’s renouncement of the legacy, Konstanty Świdziński’s collection was incorporated into Krasiński family entail and, along with the remaining contents of the Krasiński Library, were in greater part destroyed by the Nazi invaders as part of the repressions after the collapse of the Warsaw Uprising in 1944.

 

 

 

PDF

Bibliografia

Abramowicz A., Historia archeologii polskiej. XIX i XX wiek, Warszawa–Łódź 1991, s. 14.

Ajewski K., Kolekcjonerstwo Konstantego Świdzińskiego, Rocznik Biblioteki Narodowej 36, 2006, s. 54.

Archiwum Państwowe w Kielcach (dalej APK), Akta Ordynacji Myszkowskiej (dalej AOM), sygn. 119, k. 57.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, Biblioteka Warszawska 2, 6, 1857, s. 736.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, Biblioteka Warszawska 2, 5, 1857, s. 507–508; c.d., Biblioteka Warszawska 2, 6, 1857, s. 724.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, Biblioteka Warszawska 2, 5, 1857.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, Biblioteka Warszawska 3, 8, 1857.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, Biblioteka Warszawska 2, 6, 1857.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński, Tygodnik Ilustrowany 1, 1, 1859, s. 5.

Bartoszewicz J., Konstanty Świdziński, Tygodnik Ilustrowany 1, 2, 1859, s. 14.

Bartoszewicz J., Z Sulgostowa, 5 grudnia, Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych 259, 1856, s. 2.

Beyer K., Album Fotograficzne Wystawy Starożytności i Zabytków Sztuki urządzonej przez c.k. Towarzystwo Naukowe w Krakowie 1858 i 1859 r., Warszawa 1859.

Biblioteka Ordynacji Myszkowskiej. Zapis Konstantego Świdzińskiego. Kraków 1860.

Dodatek do oznajmienia, [w:] Biblioteka Ordynacji Myszkowskiej. Zapis Konstantego Świdzińskiego, Kraków 1860, s. VI–X.

Grygiel A., Muzeum Polskie im. Świdzińskich, Dzieje kolekcji Konstantego Świdzińskiego: Sulgostów–Pińczów–Chroberz–Warszawa, Pińczowskie Spotkania Historyczne 2, 1998, s. 33.

Kronika zbiorów, [w]: Biblioteka Ordynacji Myszkowskiej. Zapis Konstantego Świdzińskiego, Kraków 1859, s. 12.

Lisicki H., Aleksander Wielopolski 1803–1877, I, Kraków 1878, s. 83.

Łoski J., Biblioteka i muzeum Świdzińskiego, Warszawa 1857, s. 15.

Mozaika Dziennikarska, Dziennik Warszawski 335, 1855, s. 1.

Nosek S., Zarys historii badań archeologicznych w Małopolsce, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.

Pług A., Ś.P. Józef Łoski, Kłosy 40, 1024, 1885, s. 102.

Protestacja egzekutorów testamentu ś.p. Konstantego Świdzińskiego, Przegląd Poznański 29, 1860, s. 89–90.

Pułaski K., Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy. Monografie i wzmianki, 1, Warszawa 1911.

Skałkowski A.M., Aleksander Wielopolski w świetle archiwów rodzinnych (29.XI.1850–1860) II, Poznań 1947.

Spasowicz W., Literacki i polityczny spadek po A. Wielopolskim, Poznań 1890.

Stronczyński K., Pieniądze Piastów od czasów najdawniejszych do 1300 r., Warszawa 1847.

Szczęsny J., Kilka słów o Świdnie i rodzinie Świdzińskich, Tygodnik Ilustrowany 4, 99, 1877, s. 306.

Testament Konstantego Świdzińskiego, [w:] Biblioteka Ordynacji Myszkowskiej. Zapis Konstantego Świdzińskiego, Kraków 1859, s. 1–3.

Testament ś.p. Konstantego Świdzińskiego, Gazeta Codzienna 31, 1856, s. 3–4; c.d., Gazeta Codzienna 32, 1856, s. 3–4.

Wielopolski A., O zapisie Świdzińskiego oznajmienie pożegnalne, Przegląd Poznański 29, 1860, s. 482–487.

Wiśniewski J., Zbiory archiwalne polskich bibliotek fundacyjnych w XIX wieku, Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny 10/11, 2003/2004.