Analiza lingwistyczna pieśni polskojęzycznych ze wsi Murowana Oszmianka
PDF

Słowa kluczowe

Polish song
Polish Borderlands
linguistic interference
East Slavic influence

Jak cytować

Kaspiarovich, K. (2023). Analiza lingwistyczna pieśni polskojęzycznych ze wsi Murowana Oszmianka. Slavia Occidentalis, (80/1), 67–80. https://doi.org/10.14746/so.2023.80.6

Abstrakt

The subject of the article is an analysis of the lyrics of 13 Polish songs sung in the village of Muravanaya Ashmyanka. A linguistic analysis of the transcribed lyrics of the songs based on the author’s personal recordings, conducted according to dialectological publications, and carried out on the phonetic, morphological, syntactic, and lexical levels, revealed numerous clear influences of the East Slavic languages. Among the many deviations from the general Polish language, and the multitude of dialectal features characteristic of the Northern Borderlands dialect, the following may be concluded: asynchronous pronunciation of nasal vowels at the final position and before fricative consonants, vowel reduction, the pronunciation of the dental consonant ł, the occurrence of the prepositional construction instead of the general Polish synthetic one, preservation of the voiced quality of the consonant w after voiceless consonants, soft pronunciation of l, change of grammatical gender, voiced pronunciation of the consonanth. The lyrics of the collected and transcribed songs are an example of valuable linguistic material fading into oblivion with the passage of time.

https://doi.org/10.14746/so.2023.80.6
PDF

Bibliografia

Atrachovič K.K., Bulachaŭ M.H. (red.), 1962, Hramatyka bielaruskaj movy, t. 1, Minsk.

Atrachovič K.K. (red.), 1984, Tlumačaĺny sloŭnik bielaruskaj movy. U piaci tamach, t. 5 (2), Minsk.

Bartmiński J. (red.), 2011, Lubelskie, cz. I-V, Lublin.

Bulyka A.M. (red.), 2013, Histaryčny sloŭnik bielaruskaj movy, t. 33, Minsk.

Bystroń J. (oprac.), 1919, Polska pieśń ludowa. Wybór, Kraków.

Federowski M., 1960, Lud białoruski, t. VI, Warszawa.

Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I., 1997, Język polski na Kresach północno-wschodnich dawniej i dziś, w: Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, red. I. Grek-Pabisowa, Warszawa.

Karaś H., 2002, Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa–Puńsk.

Karaś H., 2009, Kresowe cechy fonetyczne w polszczyźnie standardowej uczniów polskich szkół średnich na Litwie, „LingVaria” 2, s. 83-93.

Karaś H., 2017, Język polski pogranicza litewsko-łotewsko-białoruskiego w świetle frekwencji cech językowych, Warszawa.

Karaś H., Rozłożona wymowa samogłosek nosowych, http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=leksykon&lid=677 (10.06.2023).

Korsak O.N., 2011, K voprosu o leksicheskikh osobennostyakh periferiynogo severnogo pol’skogo dialekta XVIII v. (na materiale zaveshchaniy, sostavlennykh na belorusskikh zemlyakh), „Viesnik BDU” 1, s. 49-52.

Korycka A., 2012, Analiza wybranych cech fonetycznych i morfologicznych występujących w polskich pieśniach ludowych z Wileńszczyzny, „Respectus Philologicus” 22, s. 197-204. DOI: https://doi.org/10.15388/Respectus.2012.27.15348

Krupowies M., 2000, Polskie pieśni ludowe na Litwie, Warszawa.

Kurzowa Z., 2006, Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI-XX w., Kraków.

Lewaszkiewicz T., 2017, Język powojennych przesiedleńców z Nowogródka i okolicy, Poznań.

Linde S.B., 1807, Słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.

Mincewicz J., 2007, Pieśni Wileńszczyzny, Olsztyn.

Oleszczuk A., 1965, Pieśni ludowe z Podlasia, Wrocław.

Pihan-Kijasowa A., 1999, Literacka polszczyzna Kresów północno-wschodnich XVII wieku. Fonetyka, Poznań.

Pihan-Kijasowa A., 2001, Pochodzenie i rozwój polszczyzny północnokresowej w dotychczasowych badaniach wobec teorii wspólnot komunikatywnych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 8, s. 113-125.

Rieger J., 2006, O tak zwanym akaniu w gwarach polskich na Białorusi i Litwie, w: Munuscula Linguitica. In honorem Alexandrae Cieślikowa oblata, red. K. Rymut, K. Skowronek, B. Czopek-Kopciuch, M. Malec, Kraków.

Sierociuk J., 1990, Pieśń ludowa i gwara, Lublin.

SJP – Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W., 1919, Słownik języka polskiego, t. 7, Warszawa.

Szpiczakowska M., 2008, O pewnym przypadku akania w dialekcie północnokresowym – osobliwa

forma nadrzędnika liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego, „LingVaria” 1, s. 177-183.

Szymańska J., 2016, Podlasie, red. L. Bielawski, cz. I-IV, Warszawa.

WSJP – Wielki słownik języka polskiego, https://www.wsjp.pl/index.php?id_hasla=97578&ind=0&w_szukaj=tatula (10.06.2023).

Zając E., 2015, Budowa słowotwórcza ojkonimów i ajkonimów jednoskładnikowych (na podstawie

materiału z terenu powiatu tureckiego), „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 61, s. 267-279.

Zielińska A., 1999, Elementy języka litewskiego w polszczyźnie kowieńskiej, „Acta Baltico-Slavica” 24, s. 253-261.