Abstrakt
The present article is devoted to a textological analysis of the so-called intertextual proper names, i.e. units that relate to the structure of names that have been constructed earlier. The article attempts to characterize the so-called proprial (onymic) texts with the relations taking place between the hypotext (cf. “source name”) and the hypertext and/or hypertexts (cf. target name) taken into consideration. Considering the way particular texts are derived via a transition of some kind, a number of types has been distinguished: transtextualization, intertextualization, transformation, iconization and imitation. Transtextualisation involves names transferred from one onymic plane to another without any formal change (cf. Polish Pożegnanie z Afryką (Out of Africa) – the title of a film > Pożegnanie z Afryką – the name of a branch of shops in Poland). Transformations are names that have originated as a result of different linguistic transformations of the source text, i.e. the hypotext (cf. Skierniewice – a place name of a town > the Skierniewka – the name of a river). Imitations correspond to names formed in artificial onymic conditions, through analogy to structures already existing in the propial tradition (e.g. Biedaczkowo [Penuryville] – a text in the function of a place name, Bezczelnicki – a joke name to be found in literature). Intextualisations are, in turn, names whose structure contains hypotexts resulting from indirect influence or more or less precise application of their structure (cf. Słoń Torbalski – the name of a fancy leather goods manufacturer from the classic verse by J. Tuwim about its eponymous protagonist, the forgetful elephant, Tomasz Trąbalski). Finally, iconizations are created as a result of a transformation of the structure of pastiche-type hypotext or parody or burlesque (cf. Rozmowy w tłoku < Rozmowy w toku). The article also discusses differences between the so-called classic(archetypal) and prioprial text, as well as the functions of intertextual appellative texts, that involves updating of name-resources of a given system, among others.Bibliografia
H. Borek, 1988, Nazwy relacyjne w toponimii, [w:] V Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna, red. K. Zierhoffer, s. 43–51.
J. Bubak, 1965, Nazwy przeniesione w polskiej toponomastyce, „Onomastica” X, s. 50–73.
J. Chłądzyńska, 2000, Analiza tytułów czasopism polskich, „Onomastica” XLV, s. 231–267.
A. Cieślikowa, 1996, Metody w onomastycznych badaniach różnych kategorii nazw własnych, „Onomastica” XLI, s. 5–19.
T. Dobrzyńska, 2001, Rola i zasięg relacji intertekstualnych jako czynnika organizującego tekst literacki. Pytania i dylematy, [w:] Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice, s. 64–72.
G. Genette, 1992, Palimpsesty, przeł. A. Milecki, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą, red. H. Markiewicz, t. IV, Kraków, s. 317–366.
A. Giddens, 2002, Nowoczesność i tożsamość. “Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa.
D. Kopertowska, 1993, Toponimy wtórne województwa radomskiego, „Slavia Occidentalis” 50, s. 35–67.
J. Kordys, 2006, Kategorie antropologiczne i tożsamość narracyjna. Szkice z pogranicza neurosemiotyki i historii kultury, Kraków.
H. Markiewicz, 1988, Odmiany intertekstualności, „Ruch Literacki” z. 4–5, s. 245–263.
R. Nycz, 1990, Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy, „Pamiętnik Literacki” LXXXI, s. 95–116.
M. Rutkiewicz, 1997a, Nazwy terenowe i miejscowe w gminie Miedzichowo (woj. gorzowskie), Poznań.
M. Rutkiewicz, 1997b, Analiza formalna i semantyczna nieoficjalnych antroponimów (przezwisk) w socjolekcie studenckim Politechniki Poznańskiej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” IV, s. 182–223.
M. Rutkiewicz, 1999, Onomastyczny status irconimów, „Onomastica” XLIV, s. 117–123.
M. Rutkiewicz, 2002a, Imiona zakonne serafitek z Prowincji Poznańskiej, „Acta Onomastica” XLIII, s. 58–76.
M. Rutkiewicz, 2002b, Nazwy własne koni w stadninie Posadowo, „Onomastica” XLVII, s. 159–173.
M. Rutkiewicz, 2006, Sacrum w onomastyce, [w:] Onimizacja i apelatywizacja, red. Z. Abramowicz i E. Bogdanowicz, Białystok, s. 563–579.
M. Rutkiewicz-Hanczewska, 2006a, Nazwa własna jako tekst, „Polonica” XXVI–XXVII, s. 299–317.
M. Rutkiewicz-Hanczewska, 2006b, Farmakonimy jako narzędzie brandingu, „Język Polski” LXXXVII, 2007, nr 3, s. 199–211.
M. Rutkiewicz-Hanczewska, 2006c, Sakralny wymiar intertekstualizacji proprialnej, [w:] Język religijny dawniej i dziś, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak i M. Rybka, Poznań 2007, s. 431–441.
M. Rutkiewicz-Hanczewska 2011, Chrematonimy w procesie ich generowania – typologia gatunku, [w:] Chrematonimia jako fenomen socjolingwistyczny, red. M. Biolik i J. Duma, Olsztyn, s. 409–420.
I. Sarnowska-Giefing, 1984, Nazewnictwo w nowelach i powieściach polskich okresu realizmu i naturalizmu, Poznań.
K. Skowronek, M. Rutkowski, 2004, Media i nazwy. Z zagadnień onomastyki medialnej, Kraków.
W. Taszycki, 1946, Słowiańskie nazwy miejscowe. Ustalenie podziału, Kraków.
J. Treder, 1979, Nazwy ponowione wśród nazw przeniesionych, „Onomastica” XXIV, s. 19–43.
A. Wilkoń, 1963, Polskie nazwy miejscowe od nazw wodnych, „Onomastica” VIII, s. 87–124.
A. Wilkoń, 2002, Spójność i struktura tekstu, Kraków.
M. Wrześniewska-Pietrzak (tak jest w tekście – s.4), 2006, Powiedz mi, co czytasz, a powiem ci kim jesteś. Czy i w jaki sposób mówią tytuły czasopism kobiecych?, „Podteksty” nr 3 (5), (www.podteksty.pl).
Z. Zagórski, 2004, Kilka uwag o tzw. intertekstualności, [w:] Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, red. J. Liberek, Poznań, s. 323–327.
M. Zboralski, 2000, Nazwy firm i produktów, Warszawa.
P. Zwoliński, 1982, Wstęp do bisontonimii, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego UG. Prace Językoznawcze” VIII, s. 177–180.