Abstrakt
The studied documents of the registry are linked by the time and place of origin as well as the person of the priest Celestyn Zaręba Cielecki – a parish-priest in Myślibórz who signed almost all documents from the discussed period. Nevertheless, on the basis of linguistic and graphical analysis, it has been established that the documents were drafted by as many as 13 different writers. The aim of the article is to present the non-normative features and to try to answer the question whether – on the basis of the linguistic features of the documents – we can determine the place of origin of the writers. Were they the persons representing local dialectic features, i.e., of the eastern Great Poland (Wielkopolska), or they came from other regions?Bibliografia
AJKLW – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, t. 1–6, oprac. zesp. pod red. Z. Sobierajskiego i J. Burszty, Wrocław 1979–1991; t. 7, oprac. zesp. pod red. Z. Sobierajskiego, Wrocaw 1992; t. 8–11, red. Z. Sobierajski, Poznań 1994–2005.
Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. I, Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Katowice 1986; t. II, Fleksja, Katowice 1992; t. III, Składnia. Synteza, Katowice 2000.
Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław – Warszawa – Kraków 1964.
Boniecki A., Herbarz polski. Część I. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 3, Warszawa 1900.
Długosz-Kurczabowa K ., Dubisz S ., Gramatyka historyczna języka polskiego, wyd. 3 poszerz. i zm., Warszawa 2006.
Dukiewicz L., Sawicka I., Fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Kraków 1995.
Gruchmanowa M., Gwary wielkopolskie, [w:] eadem, Gwary w ojczyźnie i na obczyźnie. Studia, Poznań 2003.
Historia Kościoła w Polsce, t. 2, 1764–1945, cz. 1, 1764–1918, red. ks. B. Kumor, ks. Z. Obertyński, Poznań – Warszawa 1979.
Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, t. 2, Warszawa 1985.
Klemensiewicz-B a j e r o w a I., Polska oboczność e // ø w przyimkach i przedrostkach, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 1, 1955, s. 162–202.
Kość J., Teksty ze sfery urzędowej w geolingwistyce diachronicznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2004, 13, red. Z. Krążyńska i Z. Zagórski, s. 35–45.
Kowalska A., Badania diachroniczne nad regionalnymi odmianami polszczyzny. Postulaty i uwagi metodologiczne, BPTJ XXXVII, 1980, s. 108–115.
Kumor B., ks., Historia Kościoła, t. VII, Czasy najnowsze 1815–1914, Lublin 2001.
Kuraszkiewicz W., Regionalizmy w Leksykonie Jana Mączyńskiego, „Slavia Occidentalis” 1984, t. 41, s. 25–43.
Litak S., Duchowieństwo diecezji lubelskiej w okresie międzypowstaniowym (1835–1864), [w:] Społeczeństwo Królestwa Polskiego. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, red. W. Kula, t. 3, Warszawa 1968, s. 91–164.
Maluśkiewicz P., Województwo konińskie. Szkic monograficzny, Warszawa – Poznań 1983.
Nitsch K., „Poradnik Językowy” I, 1901, nr 10, s. 147; „Poradnik Językowy” XII, 1912, nr 1, s. 10.
Osowski B., Z przeszłości gwar Wielkopolski Wschodniej. Na podstawie akt Stanu Cywilnego Goliny i Kawnic z roku 1821, „LingVaria” VIII, 2013, nr 1, s. 157–172.
Piotrowicz A., Typy regionalizmów leksykalnych, Poznań 1991.
SL – Słownik języka polskiego przez M. Samuela Bogumiła Linde, t. 1–6, Warszawa 1807–1814.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 6, Warszawa 1885; red. B. Chlebowski, W. Walewski, wg planu F. Sulimierskiego, t. 9, Warszawa 1888; red. B. Chlebowski, wg planu F. Sulimierskiego, t. 13, Warszawa 1893.
Słownik gwar polskich, oprac. przez Pracownię Dialektologiczną Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie pod kier. J. Reichana, t. 4, z. 1 (Choiniak-Chylma), Kraków 1992; t. 5, z. 2 (Czupiradło-Dcera), Kraków 1996.
Sobierajski Z., Charakterystyka gwar wielkopolskich, „Literatura Ludowa” 1965, nr 2–3, s. 3–8.
SW – J. Karłowicz, A. A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa 1900–1927
SWil – Słownik języka polskiego, t. 1–2, Wilno 1861; wersja internetowa: http://eswil.ijp-pan.krakow. pl/ [dostęp: 9.04.14].
Tomaszewski A., Mowa ludu wielkopolskiego. Charakterystyka ogólna. Z dwoma mapami, Poznań 1934.
Walczak B., Najczęstsze nazwiska wielkopolskie, [w:] Miasto w perspektywie onomastyki i historii, red. I. Sarnowska-Giefing i M. Graf, Poznań 2010, s. 257–267.
Wielkopolscy księża od XVIII do XX wieku, http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/, [dostęp: 9.04.14]; http://www.wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic.php?f=2&t=1309&hilit=regina+Wiskupowa&star
t=860, http://w.wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic.php?f=5&t=4140&start=20, [dostęp: 13.04.14].
W ierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1980.
Wstęp, [w:] Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. 1, Roty poznańskie, zebrali i oprac. H. Kowalewicz i W. Kuraszkiewicz, Poznań – Wrocław 1959, s. 5–32.
Zaręba A., Polskie imiona ludowe, [w:] idem, Pisma polonistyczne i slawistyczne, Warszawa 1983, s. 391–499.