Abstrakt
The goal of this article is to provide evidence that the author of Rozmyślanie przemyskie resorted to non-Latin written sources when writing his apocrypha. The author of this article has analysed the parts of the oldest Czech version of Život Krista Pána and the analogical parts of Rozmyślanie przemyskie and has indicated the similarities and records which undoubtedly result from an erroneous interpretation or the translator’s wrong understanding of the sense of the Czech version. Therefore evidence has been provided that the Polish version of the apocrypha was based also on the Czech source. By excluding a possibility of the author resorting directly to the full version of the Czech apocrypha (rather, he included into the narration a Czech sermon or a piece of Život Krista Pána which existed as a separate text), the author of the article suggests that the Polish Biblical apocrypha be viewed with respect to the Czech texts.Bibliografia
Bělič J., Kamiš A., Kučera K., Malý staročeský slovník, Praha 1978.
Brückner A., 1900, Apokryfy średniowieczne, cz. 1, Kraków.
Borowiec K., 2015, Filologiczne wydanie Rozmyślania przemyskiego a czeski Život Krista Pána, „LingVaria”, nr 2(20), s. 179–192.
Borowiec K., [w druku], W poszukiwaniu czeskiego kontekstu Rozmyślania przemyskiego. Rozmyślanie przemyskie a Život Krista Pána. Rekonesans, [w:] J. Bartmiński, A. Timofiejew, (red.), „Rozmyślanie przemyskie” – świadectwo średniowiecznej kultury religijnej i językowej, Przemyśl.
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Dobrzeniecki T., 1969, Łacińskie źródła „Rozmyślania przemyskiego”, [w:] J. Lewański, (red.), Średniowiecze. Studia o kulturze, , t. 4, Wrocław, s. 196–521.
Kozaryn D., 2001, Kształt stylistyczny Rozmyślań dominikańskich na tle innych pasji staropolskich, Szczecin.
Laskowski R., Rzepka W.R., Twardzik B., 2001, Kresowizmy w „Rozmyślaniu przemyskim”: pisownia i wymowa samogłosek średnich [e], [o], [w:] Studia nad polszczyzną kresową, t. X, Warszawa 2001, s. 189–215.
Laskowski R ., Rzepka W.R., Twardzik B ., 2 003, Wpływ języka staroukraińskiego na średniowieczną polszczyznę kresową: „Rozmyślanie przemyskie”, [w:] B. Zinkiewicz-Tomanek, A. Fałowski, (red., )Ukraina. Między językiem a kulturą, Kraków, s. 49–58.
Mazurkiewicz R. 2007, Kilkanaście dalszych uzupełnień do źródeł „Rozmyślania przemyskiego”, [w:] R. Laskowski i R. Mazurkiewicz, (red.), Amoenitates vel lepores philologiae, Kraków, s. 198–201.
Mika T., 2002 Maryja, Jezus, Bóg w Rozmyślaniu przemyskim. O nazywaniu osób, Poznań.
Mika T., 2012, Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycznojęzykowe. Rekonesans, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. 68, s. 131–145.
Mika T., 2015a, Problemy z „Rozmyślaniem przemyskim”. Formułowanie sądów ogólnych a wielowarstwowość średniowiecznego tekstu, „LingVaria”, nr specjalny, s. 87–104.
Mika T., 2015b, Tekst staropolski jako odmienny obiekt badań? W poszukiwaniu narzędzi opisu, „LingVaria”, nr 2 (20), s. 235–250.
Mika T., Rojszczak-Robińska D. [w druku], Kanon wiedzy o „Rozmyślaniu przemyskim”, [w:] J. Bartmiński, A. Timofiejew, (red.) „Rozmyślanie przemyskie” – świadectwo średniowiecznej kultury religijnej i językowej, Przemyśl.
Rojszczak D., 2007, Do spisu źródeł Rozmyślania przemyskiego, [w:] R. Laskowski i R. Mazurkiewicz, (red.), Amoenitates vel lepores philologiae, Kraków, s. 276–284.
Rojszczak-Robińska D., 2010, Spowiedź Judasza, czyli o nieznanym staropolskim kazaniu ukrytym w tekście apokryfu, [w:] M. Olczyk, W. Radecki, (red.), Memoriale Domini. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Jerzemu Stefańskiemu w 70. rocznicę urodzin, Gniezno, s. 529–545.
Rojszczak-Robińska D., 2012, Jak pisano Rozmyślanie przemyskie?, Poznań.
Rojszczak-Robińska D., 2015a, Łacińskie źródła Rozmyślania przemyskiego. Pytania, problemy, perspektywy, [w:] T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, O. Stramczewska, (red.) Staropolskie Spotkania Językoznawcze, t. 1, Jak badać teksty staropolskie, Poznań, s. 135–154.
Rojszczak-Robińska D., 2015b, Od podobieństwa do pokrewieństwa. Zarys monografii o relacjach między staropolskimi narracjami biblijno-apokryficznymi, Gdańsk [w:] E. Jakiel, I. Mosakowski (red.), W kręgu apokryfów, Gdańsk, s. 107–117.
Rojszczak-Robińska D., [w druku], W poszukiwaniu nieznanej staropolskiej pasji. Tłumaczenie Ewangelii Nikodema w polskojęzycznych tekstach średniowiecznych, [w:] A. Pstyga, (red.), Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza, Gdańsk.
Siwińska M., 2015, Rozmyślanie przemyskie a Vita rhythmica. Korzystanie z łacińskich konstrukcji gramatycznych, [w:] K. Borowiec, D. Masłej, O. Stramczewska, (red.) Juwenalia historycznojęzykowe, Poznań, s. 113–132.
Słownik staropolski, red. nacz. S. Urbańczyk, W. Twardzik, t. 1–11, Wrocław 1953–2002 – Sstp.
Staročeský slovník, sešit 1–26, Praha 1968–2008.
Twardzik W., 1997, O uważniejszym aniżeli dotychmiast tekstu staropolskiego czytaniu i jakie z niego pożytki płyną rozprawa śliczna i podziwienia godna, Kraków.
Wójcik R., 2014, Tłumacz, wykładacz, kompilator czy autor? Wokół kompozycji Żywota Pana Jezu Krysta Baltazara Opeca i jego stosunku do Meditaciones vite Christi, [w:] Baltazar Opec, Żywot Pana Jezu Krysta, W. Wydra i R. Wójcik (wyd. i wstęp), K. Krzak-Weiss (wstęp ikonograficzny), Poznań, s. XXXI-XCII.
Wydra W., 1998, Historyczny i kodykologiczny opis rękopisu, [w:] Twardzik W., Keller F. (wyd. i oprac.), Rozmyślanie przemyskie: transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład =Transliteration, Transkription, lateinische Vorlagen, deutsche Übersetzung, t. I, Freiburg i. Br. 1998, (Monumenta Linguae Slavicae Dialecti Veteris, t. XL), s. XXXVIII–LV.
Wydra W., 2007, [wstęp], [w:] A Gospel of Nicodemus preserved in Poland, introd. by Z. Izydorczyk and W. Wydra, Turnhout 2007.