Samorządy w procesie wdrażania Polityki Regionalnej Unii Europejskiej w Polsce

Abstrakt

Model ustrojowy Polski opiera się na szeroko rozumianej zasadzie decentralizacji. W znaczeniu prawa administracyjnego oznacza ona taki system, w którym istnieje większa liczba samodzielnych ośrodków sprawujących władzę przy jednym centralnym. Wspomniane ośrodki decyzyjne uniezależnione są zatem od hierarchicznego podporządkowania, pozostając reprezentacją interesów lokalnych i regionalnych społeczności. Pierwszym krokiem na drodze do decentralizacji kompetencji na szczeblu regionu było uchwalenie w dniu 5 czerwca 1998 r. ustawy o samorządzie województwa, którego uprawnienia znacznie wykraczają poza sferę działań lokalnych. Zadania województwa samorządowego mają zatem charakter regionalny, tzn. dotyczą tworzenia warunków rozwoju regionu oraz wykonywania usług publicznych o zasięgu regionalnym. Ponadto mają one kreować politykę regionalną, współpracując w tej mierze z administracją rządową oraz wykorzystując środki unijne przeznaczone na fundusze strukturalne. Polska jest obecnie największym beneficjentem polityki regionalnej Unii Europejskiej. Aby móc skorzystać ze znaczących środków unijnych musiała przygotować dokument pod nazwą Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO), którego celem jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej zwiększenie zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Łączna suma środków finansowych zaangażowanych w realizację NSRO w latach 2007–2013 wyniesie 85,56 mld EURO. Z tego wielkość alokacji środków wspólnotowych to 67,3 mld EURO. Wymieniona suma jest wydatkowana poprzez programy operacyjne, w tym 16 Regionalnych Programów Operacyjnych, których instytucją zarządzającą są zarządy województw. Jak zatem widać samorząd odgrywa ważną rolę w działaniach służących implementacji polityki regionalnej w Polsce. Wiele wskazuje na to, że proces decentralizacji kompetencji w zakresie wykorzystania środk w unijnych będzie pogłębiany, ponieważ środowiska samorządowe oczekują przekazania im większych uprawnień w zakresie realizowania określonych inwestycji i przedsięwzięć w regionie oraz na poziomie lokalnym.