Abstrakt
Rozważania podjęte w tekście koncentrują się wokół roli instytucji w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego państw. Przedmiotem szczególnej uwagi jest jeden z wymiarów funkcjonowania instytucji, przejawiający się w rozumieniu ich jako efektywnych instrumentów redukowania dystansu rozwojowego wobec państw zachodnich. W tekście zauważono, iż w pierwszych latach po roku 1989 instytucje zniknęły z głównego nurtu ważnych debat intelektualnych. Wskazano główne źródła tego procesu: 1) popularne w latach 90. XX wieku przekonanie o globalnej konwergencji kapitalizmu oraz 2) dominującą w ówczesnej socjologii teorię modernizacji. W artykule postawiono tezę, iż instytucje wróciły do centrum debat akademickich i strategii rozwojowych z powodu splotu następujących procesów i wydarzeń: 1) szerokiej debaty poświęconej instytucjonalnym źródłom wzrostu i rozwoju zapoczątkowanej publikacjąpracy Darona Acemoglu i Jamesa Robinsona Why Nations Fail, 2) globalnego kryzysu ekonomicznego z roku 2008 zainicjowanego upadkiem amerykańskiego banku inwestycyjnego Lehman Brothers, 3) zróżnicowanym konsekwencjom kryzysu ekonomicznego, jakie można dostrzec w USA i w Europie, które ilustrują, 4) instytucjonalną różnorodność kapitalizmu.
Bibliografia
AcemogluD., Robinson A. J. (2012), Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity and Poverty, Profile Books, London.
Berman S. (2006), The Primacy o f Politics: Social Democracy and the Making of Europes Twentieth Century, Cambridge University Press, New York.
Blyth M. (2002), Great Transformations: Economic Ideas and Institutional Change in the Twentieth Century, Cambridge University Press, New York.
Blyth M. (2006), Instytucje i idee, in: Teorie i metody w naukach politycznych, eds. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
BlythM. (2013), Austerity: The History o f a Dangerous Idea, Oxford University Press, New York.
Castells M., Caraęa J., Cardoso G. (2012), Aftermath. The Cultures o f the Economic Crisis, Oxford.
Fukuyama F. (2009), Koniec historii, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Fukuyama F. (2012), Acemoglu and Robinson on Why Nations Fail, “The American Interest”, 26.03.2012, http://www.the-american-interest.com/fukuyama/2012/03/26/acemoglu-and-robinson-on-why-nations-fail/, 17.09.2014.
Geodecki T., Gorzelak G., Górniak J., Hausner J., Mazur S., Szlachta J., Zaleski J. (2012), Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków.
Gray J. (2006), Al-Kaida i korzenie nowoczesności, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Hall P. A., SoskiceD. (2001), Varieties o f Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage, Oxford University Press, Oxford. Historians versus economists (2012), “The Economist”, 13.04.2012, www.economist.com/blogs/buttonwood/2012/04/duelling-academics, 17.09.2014.
Jackson T. (2009), Prosperity without Growth: Economics fo r a Finite Planet, Earthscan, New York.
Jasiecki K. (2013), Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Jessop B., Oosterlynck S. (2008), Culturalpolitical economy: On making the cultural turn withoutfalling into soft economic sociology, “Geoforum”, vol. 39, no. 3.
Lowndes V. (2006), Instytucjonalizm, in: Teorie i metody w naukach politycznych, eds. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
McAnulla S. (2006), Struktura a podmiotowość, in: Teorie i metody w naukach politycznych, eds. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
PedersenO. K. (2010),Institutional Competitiveness:HowNations Came to Compete, in: The OxfordHandbook o f Comparative Institutional Analysis, eds. G. Morgan, J. Campbell, C. Crouch, O. K. Pedersen, R. Whitley, Oxford University Press, Oxford.
Skidelsky R., Skidelsky E. (2012), How Much Is Enough?: Money and the Good Life, Other Press, New York.
Sosnowska A. (2004), Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994), Wydawnictwo TRIO, Warszawa.
Staniszkis J. (2003), Władza globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa. The bigwhy (2012), “The Economist”, 10.03.2012, http://www.economist.com/node/21549911, 17.09.2014.
Welzer H. (2013), Selbst Denken. Eine Anleitung Zum Widerstand, S. FISCHER, Frankfurt am Main.
Wieviorka M. (2011), Dziewięć wykładów z socjologii, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Williamson J. (1990), What Washington Means by Policy Reform, in: Latin American Adjustment: How Much Has Happened?, ed. J. Williamson, Peterson Institute for International Economics, Washington.
Zybała A. (2013), Państwo i społeczeństwo w działaniu. Polityki publiczne wobec potrzeb modernizacji państwa i społeczeństwa, Difin, Warszawa.
Licencja