Abstrakt
Imperialna polityka Federacji Rosyjskiej zmierza do zmiany porządku międzynarodowego ustanowionego po zakończeniu zimnej wojny i odbudowania strefy wpływów. Celem artykułu jest ocena bezpieczeństwa krajów Europy Środkowo-Wschodniej pod kątem zagrożeń płynących z Rosji. W artykule przedstawiono strategiczne wyzwania stojące przed NATO i wskazano na pożądane kierunki adaptacji NATO do zmieniających się uwarunkowań bezpieczeństwa międzynarodowego.
Bibliografia
Allen J., Breedlove P. M., Lindley-French J., Zambellasuture G. (2017), War NATO? From Hybrid War to Hyper War via Cyber War, Supporting Paper of the GLOBSEC NATO Adaptation Initiative, Defence& Security, 20.10, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/10/GNAI-Future-War-NATO-JLF-et-al.pdf, 18.02.2018.
„Ameryka jest w grze i Ameryka zwycięży”. Cztery filary bezpieczeństwa według Trumpa (2018), portal tvn.24, 18.12, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/usa-trump-oglosil-nowa-strategie-bezpieczenstwa-narodowego,799709.html, 18.02.2018.
Banasik M., Panek B. (2017), Bezpieczeństwo Sojuszu Północnoatlantyckiego i jego rosyjski problem, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. 18, z. 5, cz. 2: Bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne wobec współczesnych wyzwań – wybrana problematyka, red. A. Stępień, s. 143–161, https://piz.san.edu.pl/docs/e-XVIII-5-2.pdf, 23.02.2018.
„Bild”: Trump nazywa NATO archaicznym i krytykuje UE (2017), Portal internetowy Onet 16.01, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/bild-trump-nazywa-nato-archaicznym-i-krytykuje-ue/sjbn7fs, 18.02.2018.
Boston S., Johnson M., Beauchamp-Mustafaga N., Crane Y. K. (2018), Assessing the Conventional Force Imbalance in Europe, Santa Monica, https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR2400/RR2402/RAND_RR2402.pdf, 24.02.2018.
Brzezinski I. J.,Valášek T. (2017), Reanimating NATO’s Warfighting Mindset: Eight Steps to Increase the Alliance’s Political-Military Agility, Globsec NATO Adaptation Initiative, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/07/GNAI-reanimating-natos-warfighting-mindset.pdf, 18.02.2018.
Cornish P. (2017), Integrated Deterrence: NATO’s ‘First Reset’ Strategy, GLOBSEC NATO Adaptation Initiative, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/07/GNAI-Integratted-Deterrrence.pdf, 18.02.2018.
Cyber defence (2018), portal internetowy NATO, 18.02, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_78170.htm, 18.02.2018.
Defence cooperation: 23 member states sign joint notification on the Permanent Structured Cooperation (2017), Council of the European Union, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/11/13/defence-cooperation-23-member-states-sign-joint-notification-on-pesco/, 18.02.2018.
Dempsey J. (2017), Nato’s Eastern Flank And Its Future Relationship With Russia, Carnegie Endowment for International Peace, Washington, https://carnegieendowment.org/files/CP_318_Eastern_Flank_FNL4WEB.pdf, 18.02.2018.
Davis I. (2017), NATO seeks faster military movement across Europeandtwo new military commandsto counter Russian threat: A review of the NATO Defence Ministers meeting, Brussels, 8–9 November 2017, Briefing Paper Nr 58, 15.11, https://www.natowatch.org/sites/default/files/2017-11/briefing_paper_no._58_nato_defence_ministers_meeting_nov_2017.pdf,dostęp: 18.02.2018.
Doran P. B., Bugajski J., Brown M. S. (2017), Strengthening Strategic Security in Central and Eastern Europe, Center for European Policy Analysis, Washington and Warsaw, https://cepa.ecms.pl/files/?id_plik=4896, 16.02.2018.
Dwie nowoczesne rosyjskie korwety Bujan-M na Bałtyku. Mogą przenosić broń atomową (2016), portal internetowy Wiadomości.pl, 26.10, https://wiadomosci.wp.pl/kat,1329,title,Dwie-nowoczesne-rosyjskie-korwety-Bujan-M-na-Baltyku-Moga-przenosic-bron-atomowa,wid,18559523,wiadomosc.html?ticaid=118085&_ticrsn=3, 24.02.2018.
Dura M. (2017), Rosyjska „prawda” o systemie S-400, Defence24, 26.01.2017, https://www.defence24.pl/rosyjska-prawda-o-systemie-s-400, 22.04.2020.
Gotkowska J., Szymański P. (2017), Russia and the security in the Baltic Sea region. Some recommendations for policy-makers, Baltic Sea Region Policy Briefing series 1/2017, Warszawa, s. 1–10, https://www.centrumbalticum.org/files/2157/BSR_Policy_Briefing_1_2017.pdf, 18.02.2018.
Hicks K. H., Conley H. A., Samp L. S., Bell A. (2016), Evaluating Future U.S. Army Force Posture in Europe, Washington, https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/publication/160712_Samp_ArmyForcePostureEurope_Web.pdf, 18.02.2018.
Hodges B. (2015), Department of Defense Press Briefing by General Hodges on Operation Atlantic Resolve in the Pentagon Briefing Room, 09.12, https://www.defense.gov/News/Transcripts/Transcript-View/Article/633667/department-of-defense-press-briefing-by-general-hodges-on-operation-atlantic-re/, 18.02.2018.
Gac M. (2019), Maritime Safety of NATO Borders in the Baltic Sea Region, „Historia i Polityka”, nr 30(37), s. 77–87, https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-0e0b894b-b334-40b8-84b7-8bb52a579e75/c/gac.pdf, 22.03.2020.
Górzyński O. (2016), Rosja znów potrząsa szabelką. Spieszy się przed wyborami w USA?, Portal internetowy wp.pl, 11.10, https://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Rosyjski-politolog-decyzja-Putina-potwierdza-nowa-zimna-wojne,wid,18538947,wiadomosc.html, 30.08.2016.
Grygiel J. (2015), Arming Our Allies: The Case for Offensive Capabilities, „Parameters” 45(3), Autumn, s. 39–49, https://ssi.armywarcollege.edu/pubs/parameters/issues/Autumn_2015/7_Grygiel.pdf, 18.02.2018.
Henzel P. (2014), Kontrowersje wokół Aktu NATO–Rosja z 1997 r. „Trudno mówić, że NATO łamie to porozumienie”, Portal onet.wiadomości 08.12, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/kontrowersje-wokol-aktu-nato-rosja-z-1997-r-trudno-mowic-ze-nato-lamie-to/0veqz, 18.02.2018.
Khramchikhin A. (2018), Rethinking the Danger of Escalation: The Russia–NATO Military Balance, Carnegie Endowment for International Peace, https://carnegieendowment.org/files/Khramchikhin_NATO_web.pdf, 18.02.2018.
Komunikat ze szczytu NATO w Warszawie (2016), Wydany przez Szefów Państw i Rządów uczestniczących w Posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Warszawie w dniach 8 i 9 lipca, https://m.mon.gov.pl/d/pliki/rozne/2016/08/Komunikat_ze_Szczytu.pdf, 23.02.2018.
Kuczyński G. (2015), Zachodnia rubież naszpikowana wojskiem. Tutaj Rosja ma przewagę nad NATO, Portal tvn.24, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/potencjal-militarny-rosji-nad-baltykiem-zachodni-okreg-wojskowy,530057.html, 24.02.2018.
Lindley-French J. (2017), One Alliance? Change Drivers in a New Strategic Environment, Globsec Nato Adaptation Initiative, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/07/GLOBSEC-NATO-ADAPTATION-INITIATIVE_-_one_alliance_interim_report.pdf, 18.02.2018.
Lindley-French J. (2017B), The Future Tasks of the Adapted Alliance, The GLOBSEC NATO Adaptation Initiative, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/11/GNAI-Final-Report-Nov-2017.pdf, 18.02.2018.
Lorenz W. (2017), Changes to the NATO Command Structure, „Biuletyn PISM”, nr 108 (1048), 14.11, https://www.pism.pl/files/?id_plik=23766, 18.02.2018.
Macierewicz: Do Polski trafi 7 tys. żołnierzy USA i NATO (2017), Portal Defensce24, 13 stycznia, https://www.defence24.pl/macierewicz-do-polski-trafi-7-tys-zolnierzy-usa-i-nato, 23.02.2018.
Mitchell A. W. (2015), The Case for Deterrence by Denial, Portal The American interest 12.07, https://www.the-american-interest.com/2015/08/12/the-case-for-deterrence-by-denial/, 18.02.2018.
Michta A. (2016), Michta: odpowiedź na rosyjski system A2/AD to wielkie wyzwanie dla NATO, „Dziennik Związkowy”, 5.06, https://dziennikzwiazkowy.com/ameryka/michta-odpowiedz-na-rosyjski-system-a2ad-to-wielkie-wyzwanie-dla-nato/, 30.08.2016.
NATO Defence Ministers agree to adapt command structure, boost Afghanistan troop levels (2017), Portal NATO 9.11, https://www.nato.int/cps/ic/natohq/news_148722.htm?selectedLocale=en, 18.02.2018.
NATO confirms entry of two Russian warships into Baltic Sea waters, Baltic News Network 27.10.2016, https://bnn-news.com/nato-confirms-entry-of-two-russian-warships-into-baltic-sea-waters-153570, 22.04.2020.
Odporność: kluczowy element obrony zbiorowej (2016), „Przegląd NATO”, https://www.nato.int/docu/review/2016/Also-in-2016/nato-defence-cyber-resilience/PL/index.htm, 18.02.2018.
Pre-Ministerial press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg before the meeting of the North Atlantic Council at the level of Defence Ministers (2016), Portal internetowy NATO 13.06, https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_132272.htm, 18.02.2018.
MSPO 2017: Boeing P-8 Poseidon – samolot do zwalczania okrętów (2017), portal internetowy defence.24 8.09, https://www.defence24.pl/mspo-2017-boeing-p-8-poseidon-samolot-do-zwalczania-okretow, 18.02.2018.
Rathke J. (2017), Security in Northern Europe and the Road to the 2018 NATO Summit, Center for Strategic and International Studies, 20.11, https://www.csis.org/analysis/security-northern-europe-and-road-2018-nato-summit, 18.02.2018.
Relations with the European Union (2018), Portal internetowy NATO, 13.02, https://www.nato.int/cps/ua/natohq/topics_49217.htm, 18.02.2018.
Rosja uzbroi Flotę Bałtycką w rakiety S-400. „Polska w zasięgu”, Portal internetowy Wp.pl, https://wiadomosci.wp.pl/rosja-uzbroi-flote-baltycka-w-rakiety-s-400-polska-w-zasiegu-6224103254111873a, 24.02.2018.
Samoloty w lotnictwie polskim, https://www.samolotypolskie.pl/samoloty/14821/126/Lockheed-Martin-AGM-158-JASSM2, 18.02.2018.
Stasik E. (2017), Ben Hodges: siedzibą dowództwa logistycznego NATO powinny być Niemcy, Portal internetowy DW 29.11, https://www.dw.com/pl/ben-hodges-siedzib%C4%85-dow%C3%B3dztwa-logistycznego-nato-powinny-by%C4%87-niemcy/a-41575778, 18.02.2018.
Shlapak D. A., Johnson M. (2016), Reinforcing Deterrence on NATO’s Eastern Flank. Wargaming the Defense of the Baltics, https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1200/RR1253/RAND_RR1253.pdf, 23.02.2018.
Szef NATO: Rozmieszczanie sił na wschodniej flance jest na dobrej drodze (2017), PAP 14.02, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/542686,jens-stoltenberg-nato-wschodnia-flanka-wojsko-armia-zolnierze-polska.html, 23.02.2018.
Vandiver J. (2013), US Army’s last tanks depart from Germany, Stars and Stripes, 04.04, https://www.stripes.com/news/us-army-s-last-tanks-depart-from-germany-1.214977, 24.02.2018.
Vandiver J. (2017), Mattis, allies eye faster military movement across Europe, Stars and Stripes, 24.10, https://www.stripes.com/news/mattis-allies-eye-faster-military-movement-across-europe-1.494134, 18.02.2018.
Vershbow A. (2017), The Political Adaptation of the Alliance, GLOBSEC NATO Adaptation Initiative: Supporting Paper ONE NATO 2017, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2017/07/GNAI-The-Political-Adaptation-of-Aliance.pdf, 18.02.2018.
Waterman S. (2016), Finns plan NATO-EU hybrid warfare center, Portal internetowy Cyberscoop, 29.11, https://www.cyberscoop.com/finns-plan-nato-eu-hybrid-warfare-center/, 18.02.2018.
Xavier A. I. (2016), The (Post) Warsaw NATO Strategy and The Eastern Flank: A Perspective From The South, UA: Ukraine Analytica, Issue 3 (5), https://research.unl.pt/files/2945111/AIX_UkraineAnalytica_3_5_2016.pdf, 16.02.2018.
Zadworny A. (2015), Rakiety manewrujące – polski sen o potędze. Amerykańskie Tomahawki czy francuskie MdCN?, Portal wyborcza.pl, 6.05.2015, http://wyborcza.pl/1,87648,17867617,Rakiety_manewrujace___polski_sen_o_potedze__Amerykanskie.html, 18.02.2018.
Licencja