Abstrakt
Celem badawczym artykułu jest prześledzenie znaczenia tzw. rosyjskiego czynnika jako elementu wpływającego na suwerenność Ukrainy i na bezpieczeństwo Polski. Postawiona hipoteza zakłada, że głównym celem rosyjskiej polityki zagranicznej jest neoimperializm, a częścią tej koncepcji jest reintegracja Ukrainy do przestrzeni silnych wpływów Rosji oraz zapewnianie sobie przez Federację Rosyjską dominującej pozycji w regionie. Problem badawczy został rozwiązany dzięki zastosowaniu metod jakościowej analizy źródeł, krytycznej analizie prac naukowych (od klasycznych do najnowszych), analizie informacji oraz dyskursu politycznego. Konkluzje: Rosja prowadzi politykę rewanżu za porażkę w „zimnej wojnie”, politykę zmierzającą do ponownej kontroli nad byłymi republikami ZSRR i ustalenia swoich wpływów nad obszarem euroazjatyckim. Rosja postrzega Ukrainę i Polskę jako niebezpiecznych dla siebie „agentów” wpływów amerykańskich. Wychodząc z tego geopolitycznego założenia Ukraina i Polska musi, według Rosji, zostać politycznie zneutralizowana. Z tego powodu Rosja zaczęła prowadzić przeciwko Ukrainie „wojnę hybrydową”. Następnym obiektem tej wojny będzie prawdopodobnie Polska i kraje nadbałtyckie. Dla rosyjskiego neoimperializmu korzystne jest podważanie zaufania i strategicznego partnerstwa pomiędzy Polską i Ukrainą, w imię zasady „dziel i rządź”. Polska i Ukraina w takich warunkach powinny opracować nową doktrynę „powstrzymania agresji Rosji” prowadzącą do konsekwentnej i skoordynowanej polityki hamowania rosyjskiego neoimperializmu i demontażu imperialistycznego systemu społecznego w Rosji. W artykule przeanalizowano cechy modernizacji rosyjskiego systemu imperialistycznego, neoimperialistyczną politykę wobec Ukrainy, Polski i Zachodu oraz przyczyny niepowodzeń Ukrainy w neutralizacji rosyjskiej ekspansji, a także wyjaśniono ewentualne geopolityczne skutki dla bezpieczeństwa Polski w przypadku sukcesu w realizacji geopolitycznej strategii Rosji.
Bibliografia
Allenova O., Heda E., Novykov V. (2008), Blok NATO razoshelsia na blokpakety, “Kommersant”, 4.07.2008, http://www.kommersant.ru/doc/877224, 15.10.2019.
Balcer A., Buras P. (2016), Eksperci: Rosja największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Polski, https://www.rp.pl/Publicystyka/307279909-Eksperci-Rosja-najwiekszym-zagrozeniem-dla-bezpieczenstwa-Polski.html, 27.07.2016.
Bashkyrova E., Fedorov Y. (1999), Labyrynty posttotalytarnoho soznanyia, “Pro et Contra. Preobrazovania v Rossii: itohi desiatyletia”, no. 2.
Bieleń S. (1997), Rosyjskie interesy bezpieczeństwa w Europie Środkowej, in: Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, eds. D. B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba, Warszawa.
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego (2018), https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/8324,Ukraina-Szefowie-BBN-i-RBNiO-glownym-zagrozeniem-jest-dla-nas-Rosja.html, 2018.10.05.
Blan E. (2009), Rodom iz KHB. Sytema Putina, Kyiv.
Bobrov A. (2007), Russkii yazyk – universalnaia osnova rossiiskoho hosudarstva, russkoho mira, narochnitskaia.ru, 21.03.2007, http://narochnitskaia.ru/in-archive/russkiy-yazyik-universalnaya-osnova-rossiyskogo-gosudarstva-russkogo-mira.html, 15.10.2019.
Bukowiecka H. (2012), Polityka Federacji Rosyjskiej w regionie Morza Bałtyckiego, Toruń.
Bzhezynskyi Z. (1989), Bolshoi proval. Rozhdenie i smert kommunizma v dvadtsatom veke, New York.
Deliahyn M. H. (2004), Ozdorovyt Rossiu, “Zolotoi Lev: Izdanie Russkoi Konservativnoi Mysli”, 03.11.2004, http://www.zlev.ru/49_60.htm, 15.10.20190.
Dereń J. (2016), Warszawski Szczyt NATO projekcją sojuszniczego bezpieczeństwa, http://www.rocznikbezpieczenstwa.dsw.edu.pl/fileadmin/user_upload/wydawnictwo/RBM/RBM_artykuly/2016_1_1.pdf, 12.05.2016.
Dugin A. H. (1999), Osnovy heopolytiki. Heopolytycheskoe budushchee Rossii. Myslit Prostranstvom, Moskva.
Dugin A. H. (2016), Russkaia voina, Moskva, http://loveread.ec/read_book.php?id=52984&p=55, 15.10.20190.
Hromov A. (2013), Pohlynachi, “Nezalezhnyi kulturolohichnyi zhurnal «YI»”, http://www.ji-magazine.lviv.ua/anons2013/Gromov_Poglynachi.htm, 15.10.2019.
Hudkov L. (2014), Sytuatsyia v Ukraine i v Krymu, LEVADA-TSENTR, 13.03.2014, https://www.levada.ru/2014/03/13/situatsiya-v-ukraine-i-v-krymu, 15.10.2019.
Klocek F. (2018), Mocarstwowa polityka Federacji Rosyjskiej współczesnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Polski i regionu Morza Bałtyckiego, “De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności”, no. 2.
Kolosov V. A. (2002), Heopolytycheskaia i politycheskaia heohrafia, Moskva.
Koshkina S. (2015), Maidan. Nerasskazannaia istoryia, Kyiv.
Kyrychuk O. (2012), Ukrainskyi kontekst pravoslavnoho kontseptu «Ruskoho mira», “Istoriia relihii v Ukraini: naukovyi shchorichnyk. Knyha II”, Lviv.
Lartsev V. (2013), Neokolonizatsiia Ukrainy Rosiieiu: mif chy realnist, “Nezalezhnyi kulturolohichnyi zhurnal «YI»”, http://www.ji-magazine.lviv.ua/anons2013/Larcev_Neokolonizacija.htm, 15.10.2019.
Lukas E. (2009), Nova kholodna viina. Yak Kreml zahrozhuie i Rosii, i Zakhodu, Kyiv.
Mahda Y. (2015), Hibrydna viina. Vyzhyty i peremohty, Kyiv.
Mahda Y. (2017), Hibrydna ahresiia Rosii: uroky dlia Yevropy, Kyiv.
Mekhanizm tormozhenia: istoky, deistvyia, puti preodolenyia (1988), ed. V. V. Zhuravlev, Moskva.
Na porohekrizisa: narastanie zastoinykhyavlenii v partii i obshchestve (1990), ed. V. V. Zhuravlev, Moskva.
O komplekse mer po vovlecheniu Ukrayny v evrazyiskii internatsyonalnyi protsess (2013), “Dzerkalo tyzhnia”, 15.08.2013.
Pasichnyk V. (2007), Natsionalna ideia v konteksti ukrainsko-rosiiskykh vidnosyn, Lviv.
Polska Agencja Prasowa (2015), Doktryna wojenna Rosji zagraża Polsce? RBN, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/rbn-o-doktrynie-wojennej-rosji,525179.html, 18.03.2015.
Pro natsionalnu bezpeku Ukrainy: Zakon Ukrainy (2018), http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/2469-19, 11.11.2020.
Putin V. (2011), Novyi internatsyonalnyi projekt dlia Evrazii – budushche, kotoroe rozhdaetsia sehodnia, “Izvestyia”, 11.10.2011, https://www.izvestia.ru/news/502761, 15.10.2019.
Putin V. (2012), Rossia: natsyonalnyi vopros, “Nezavysymaia hazeta”,21.01.2012.
Reitinh doveryia Putyna upal nizhe 50% (2013), “Vedomosti”, 4.03.2013, https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2013/03/04/vciom_bolshinstvo_rossiyanne_vidyat_alternativy_putinu, 15.10.2019.
Shchedrovytskyi P. (2000), Russkii mir i Transnatsyonalnoe russkoie, “Russkyizhurnal”, 2.03.2000, http://old.russ.ru/politics/meta/20000302_schedr.html, 11.11.2020.
Sherman H. (2000), Vyklyky rehionalnoi bezpeky dlia Ukrainy, “Natsionalna bezpeka i oborona”, no. 7.
Shmelev B. (1998), Intehratsyia na postsovetskom prostranstve: myfy i realnost, “Vlast”, no. 5.
Shtepa P. (2010), Moskovstvo: yoho pokhodzhennia, zmist, formy i istorychna tiahlist, Drohobych.
Stratehia dlia Rosii (1994), “Nezavysymaia hazeta”, 24.05.1994.
Stratehiia natsionalnoi bezpeky Ukrainy (2015), http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/287/2015, 15.10.2019.
Szubrycht T. (2010), Bałtyckie wymiary bezpieczeństwa, Gdynia.
Tishkov V. (2007), Russkyi mir: smysl stratehii, “Stratehia Rossii”, no. 7, http://sr.fondedin.ru/new/fullnews_arch_to.php?subaction=showfull&id=1185274651&archive=1185275035&start_from=&ucat=14&, 11.11.2020.
Vorotylenko M. (2007), Zapovit Petra I, Kyiv.
Voslenskyi M. S. (1991), Nomenklatura. Hospodstvuiushchyi klass Sovetskoho Soiuza, Moskva.
Zapałowski A. (2015), Bezpieczeństwo Polski w geopolitycznej grze Zachodu z Rosją. Antologia tekstów z zakresu geopolityki i bezpieczeństwa z lat 2014–2015, Warszawa.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.