Pozycja burmistrza w relacjach wewnątrz władzy lokalnej na Węgrzech i w Polsce w perspektywie porównawczej
Main Article Content
Abstrakt
Celem opracowania jest porównanie pozycji węgierskiego i polskiego burmistrza w poziomych relacjach władzy z uwzględnieniem zmian zachodzących w tym zakresie w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Omówione zostały uwarunkowania instytucjonalno-prawne przywództwa lokalnego na Węgrzech i w Polsce oraz rola, jaką odgrywa rada względem organu wykonawczego. Zbadano również sposób wyboru do organów stanowiących, który jest jednym z czynników wpływających na status rady i relacje wewnątrz władzy lokalnej. Analizy wskazują, że istnieją różnice w pozycji węgierskiego i polskiego burmistrza oraz że w kształtowaniu relacji wewnątrz władzy lokalnej w obu badanych państwach występowały zarówno trendy zbieżne, jak i rozbieżne. W opracowaniu wykorzystano metodę porównawczą oraz podejście instytucjonalno-prawne, a także metodę historyczną.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.
Bibliografia
- Balázs I., et al. (2014), Local Self-Government in Hungary, Observatory on Local Autonomy.
- Bujny J., Ziemski K. (2015), Kilka uwag na temat zasadności ograniczenia kadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), “Samorząd Terytorialny”, no. 12.
- Bober J., Hausner J., Izdebski H. et al. (2013), Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków.
- Chmielnicki P. (2011), Opinia prawna dotycząca poselskiego projektu ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie innych ustaw (druk sejmowy nr 3834), Warszawa.
- Czakowska M., Czakowski M. (2011), Sprawozdanie z konferencji naukowej “Dwudziestolecie demokratycznych wyborów w Polsce” oraz z obchodów światowego dnia wyborów, Toruń, 2–3 lutego 2011, “Przegląd Sejmowy”, no. 4.
- Czyż A. (2009), Samorząd terytorialny w Republice Węgier, in: Samorząd terytorialny w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, ed. M. Barański, Wydawnictwo Adam Marszałek, Uniwersytet Śląski, Toruń–Katowice.
- Dobos G. (2016), Changing Local Relations: Effects of the 2010–2014 Political and Administrative Reforms in Hungary, in: Local Government in Selected Central and Eastern European Countries Experiences, Reforms and Determinants of Development, eds. M. W. Sienkiewicz, K. Kuć-Czajkowska, Maria Curie-Skłodowska University Press, Lublin.
- Freedom House (2020), Nations in Transit 2020, p. 3, https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-04/05062020_FH_NIT2020_vfinal.pdf, 20.02.2021.
- Gendźwiłł A. (2015), Zmiany niezauważone? O tym, jak zadziałały jednomandatowe okręgi wyborcze w wyborach do rad gmin w 2014 roku, in: Co się stało 16 listopada, ed. J. Załuska, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
- Heinelt H., Hlepas N., Kuhlmann S., Swianiewicz P. (2018), Local government systems: Grasping the institutional environment of mayors, in: Political Leaders and Changing Local Democracy. The European Mayor, eds. H. Heinelt, A. Magnier, M. Cabria, H. Reynaert, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
- Heinelt H., Hlepas N. (2006), Typologies of Local Government Systems, in: The European Mayor: Political Leaders in the Changing Context of Local Democracy, eds. H. Bäck, H. Heinelt, A. Magnier, Wiesbaden.
- Izdebski H. (2017), Polski samorząd terytorialny w Europie. Aktualne problemy i wyzwania, in: Samorząd terytorialny w Polsce i w Europie. Aktualne problemy i wyzwania, eds. K. Czarnecki, A. Lutrzykowski, R. Musiałkiewicz, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku, Włocławek.
- Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji (2015), Procedury wyborcze w krajach europejskich, Kancelaria Senatu.
- Kopcińska M. (2017), Konsensus czy konflikt polityczny w europejskich gminach, “Wspólnota”, 3.06.2017.
- Kotarba B. (2016), Problemy współdziałania organów polskich gmin, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 1.
- Kowalik J. (2015), Demokracja lokalna a idea ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, “Political Preferences”, no. 10.
- Krukowska J., Skąd się biorą burmistrzowie, “Wspólnota” 28.01.2017.
- Kuć-Czajkowska K. A., Wasil J., Sidor M. (2017), Konsekwencje systemu wyborczego do miejskich samorządów w Polsce – wybrane problemy, “Acta Politica Polonica” no. 3/(41).
- Lackowska M., Swianiewicz P. (2018), Pionowe i poziome relacje władzy a wielkość gminy, czyli którzy burmistrzowie rządzą światem?, “Samorząd Terytorialny”, no. 6.
- Meyer-Sahling J., Toth H. F. (2021), Governing Illiberal Democracies: Democratic Backsliding and the Political Appointment of Top Officials in Hungary, “The NISPAcee Journal of Public Administration and Policy”, vol. XIII, no. 2, Winter 2020/2021.
- Mouritzen P. E., Svara J. (2002), Leadership in the Apex. Politicians and Administrators in Western Local Governments, University of Pittsburgh Press, Pittsburgh.
- Pálné Kovács I. et al. (2016), Farewell to Decentralisation: The Hungarian Story and its General Implications, “Croatian and Comparative Public Administration”, no. 16(4).
- Pawłowska A., Radzik K. (2008), Modele instytucjonalne lokalnego przywództwa a zarządzanie wielopodmiotowe. Analiza porównawcza, “Studia Polityczne”, no. 22.
- Radzik-Maruszak K. (2019), Rada gminy jako uczestnik lokalnego współrządzenia. Przykład Anglii, Finlandii, Polski i Słowenii, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
- Rajca L. (2020), Reforms and centralization trends in Hungary and in Poland in a comparative perspective, “Przegląd Sejmowy”, no. 5(160).
- Rajca L. (2019), Reformy samorządu terytorialnego na Węgrzech i w Polsce, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
- Rajca L. (2002), Pozycja ustrojowa zarządu gminy i jego przewodniczącego, “Samorząd Terytorialny”, no. 4.
- Swianiewicz P., Krukowska J. (2018), Czy polski burmistrz jest (zbyt) silny? Pozycja burmistrza w poziomych relacjach władzy – perspektywa europejska, “Studia Regionalne i Lokalne”, no. 4(74).
- Swianiewicz P. (2018), O sile burmistrzów w krajach europejskich, “Wspólnota”, 21.04.2018.
- Swianiewicz P., Gendźwiłł A. (2017), Najbardziej bezpartyjne samorządy w Europie, “Wspólnota”, 25.02.2017.
- Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dz. U. 2018, poz. 130.
- Wollmann H. (2008), Reforming Local Leadership and Local Democracy: The Cases of England, Sweden, Germany and France in Comparative Perspective, “Local Government Studies”, vol. 34, no. 2.