Abstrakt
Celem opracowania jest porównanie pozycji węgierskiego i polskiego burmistrza w poziomych relacjach władzy z uwzględnieniem zmian zachodzących w tym zakresie w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Omówione zostały uwarunkowania instytucjonalno-prawne przywództwa lokalnego na Węgrzech i w Polsce oraz rola, jaką odgrywa rada względem organu wykonawczego. Zbadano również sposób wyboru do organów stanowiących, który jest jednym z czynników wpływających na status rady i relacje wewnątrz władzy lokalnej. Analizy wskazują, że istnieją różnice w pozycji węgierskiego i polskiego burmistrza oraz że w kształtowaniu relacji wewnątrz władzy lokalnej w obu badanych państwach występowały zarówno trendy zbieżne, jak i rozbieżne. W opracowaniu wykorzystano metodę porównawczą oraz podejście instytucjonalno-prawne, a także metodę historyczną.
Bibliografia
Balázs I., et al. (2014), Local Self-Government in Hungary, Observatory on Local Autonomy.
Bujny J., Ziemski K. (2015), Kilka uwag na temat zasadności ograniczenia kadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), “Samorząd Terytorialny”, no. 12.
Bober J., Hausner J., Izdebski H. et al. (2013), Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków.
Chmielnicki P. (2011), Opinia prawna dotycząca poselskiego projektu ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie innych ustaw (druk sejmowy nr 3834), Warszawa.
Czakowska M., Czakowski M. (2011), Sprawozdanie z konferencji naukowej “Dwudziestolecie demokratycznych wyborów w Polsce” oraz z obchodów światowego dnia wyborów, Toruń, 2–3 lutego 2011, “Przegląd Sejmowy”, no. 4.
Czyż A. (2009), Samorząd terytorialny w Republice Węgier, in: Samorząd terytorialny w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, ed. M. Barański, Wydawnictwo Adam Marszałek, Uniwersytet Śląski, Toruń–Katowice.
Dobos G. (2016), Changing Local Relations: Effects of the 2010–2014 Political and Administrative Reforms in Hungary, in: Local Government in Selected Central and Eastern European Countries Experiences, Reforms and Determinants of Development, eds. M. W. Sienkiewicz, K. Kuć-Czajkowska, Maria Curie-Skłodowska University Press, Lublin.
Freedom House (2020), Nations in Transit 2020, p. 3, https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-04/05062020_FH_NIT2020_vfinal.pdf, 20.02.2021.
Gendźwiłł A. (2015), Zmiany niezauważone? O tym, jak zadziałały jednomandatowe okręgi wyborcze w wyborach do rad gmin w 2014 roku, in: Co się stało 16 listopada, ed. J. Załuska, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Heinelt H., Hlepas N., Kuhlmann S., Swianiewicz P. (2018), Local government systems: Grasping the institutional environment of mayors, in: Political Leaders and Changing Local Democracy. The European Mayor, eds. H. Heinelt, A. Magnier, M. Cabria, H. Reynaert, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Heinelt H., Hlepas N. (2006), Typologies of Local Government Systems, in: The European Mayor: Political Leaders in the Changing Context of Local Democracy, eds. H. Bäck, H. Heinelt, A. Magnier, Wiesbaden.
Izdebski H. (2017), Polski samorząd terytorialny w Europie. Aktualne problemy i wyzwania, in: Samorząd terytorialny w Polsce i w Europie. Aktualne problemy i wyzwania, eds. K. Czarnecki, A. Lutrzykowski, R. Musiałkiewicz, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku, Włocławek.
Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji (2015), Procedury wyborcze w krajach europejskich, Kancelaria Senatu.
Kopcińska M. (2017), Konsensus czy konflikt polityczny w europejskich gminach, “Wspólnota”, 3.06.2017.
Kotarba B. (2016), Problemy współdziałania organów polskich gmin, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 1.
Kowalik J. (2015), Demokracja lokalna a idea ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, “Political Preferences”, no. 10.
Krukowska J., Skąd się biorą burmistrzowie, “Wspólnota” 28.01.2017.
Kuć-Czajkowska K. A., Wasil J., Sidor M. (2017), Konsekwencje systemu wyborczego do miejskich samorządów w Polsce – wybrane problemy, “Acta Politica Polonica” no. 3/(41).
Lackowska M., Swianiewicz P. (2018), Pionowe i poziome relacje władzy a wielkość gminy, czyli którzy burmistrzowie rządzą światem?, “Samorząd Terytorialny”, no. 6.
Meyer-Sahling J., Toth H. F. (2021), Governing Illiberal Democracies: Democratic Backsliding and the Political Appointment of Top Officials in Hungary, “The NISPAcee Journal of Public Administration and Policy”, vol. XIII, no. 2, Winter 2020/2021.
Mouritzen P. E., Svara J. (2002), Leadership in the Apex. Politicians and Administrators in Western Local Governments, University of Pittsburgh Press, Pittsburgh.
Pálné Kovács I. et al. (2016), Farewell to Decentralisation: The Hungarian Story and its General Implications, “Croatian and Comparative Public Administration”, no. 16(4).
Pawłowska A., Radzik K. (2008), Modele instytucjonalne lokalnego przywództwa a zarządzanie wielopodmiotowe. Analiza porównawcza, “Studia Polityczne”, no. 22.
Radzik-Maruszak K. (2019), Rada gminy jako uczestnik lokalnego współrządzenia. Przykład Anglii, Finlandii, Polski i Słowenii, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Rajca L. (2020), Reforms and centralization trends in Hungary and in Poland in a comparative perspective, “Przegląd Sejmowy”, no. 5(160).
Rajca L. (2019), Reformy samorządu terytorialnego na Węgrzech i w Polsce, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Rajca L. (2002), Pozycja ustrojowa zarządu gminy i jego przewodniczącego, “Samorząd Terytorialny”, no. 4.
Swianiewicz P., Krukowska J. (2018), Czy polski burmistrz jest (zbyt) silny? Pozycja burmistrza w poziomych relacjach władzy – perspektywa europejska, “Studia Regionalne i Lokalne”, no. 4(74).
Swianiewicz P. (2018), O sile burmistrzów w krajach europejskich, “Wspólnota”, 21.04.2018.
Swianiewicz P., Gendźwiłł A. (2017), Najbardziej bezpartyjne samorządy w Europie, “Wspólnota”, 25.02.2017.
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dz. U. 2018, poz. 130.
Wollmann H. (2008), Reforming Local Leadership and Local Democracy: The Cases of England, Sweden, Germany and France in Comparative Perspective, “Local Government Studies”, vol. 34, no. 2.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.