Polityka UE dotycząca pogłębienia liberalnej demokracji: przykład państw bałtyckich

Abstrakt

Badana jest skuteczność działań UE w zakresie jakości demokracji w państwach członkowskich. Na przykładzie Estonii, Łotwy i Litwy oceniano skuteczność unijnych projektów dotyczących kontynuacji transformacji liberalno-demokratycznej w państwach członkowskich z przeszłością posttotalitarną, w których utrzymuje się ryzyko regresu demokracji. Obecne cele UE scharakteryzowano jako niedostatecznie ukierunkowane na odpowiednie zapobieganie i przeciwdziałanie spadkowi jakości demokracji, zakorzenienie wartości demokracji liberalnej. Konieczność zintensyfikowania działań UE w kierunku monitorowania przestrzegania standardów demokratycznych tłumaczy się stagnacją/regresją jakości demokracji w krajach ostatnich rozszerzeń UE, w tym w państwach bałtyckich. Działania instytucji UE wobec państw członkowskich, w których demokracja znajduje się w stagnacji/regresie, zostały ocenione jako niezgodne z możliwymi konsekwencjami tego destrukcyjnego procesu. Podkreśla się brak zainteresowania UE umacnianiem wartości, na których opiera się UE, co jest postrzegane jako główna przyczyna obecnego pogorszenia się jakości demokracji. Podkreślono potrzebę skonstruowania nowego formatu demokracji europejskiej, nowych mechanizmów gwarantujących jej jakość.