Ewolucja form współpracy regionalnej w Europie Wschodniej (1990–2021). Rola Polski jako aktora regionalnego

Article Sidebar

PDF (English)
Opublikowane: mar 15, 2022
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2022.1.1
Słowa kluczowe:
Polska, potencjał, Europa, region, pozycja na arenie międzynarodowej

Main Article Content

Anna Llanos-Antczak
Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-2342-1521
Zdzisław Śliwa
Baltic Defence College w Tartu
https://orcid.org/0000-0002-5653-2941

Abstrakt

Siła Polski i jej znaczenie w regionie odgrywa ważną rolę w budowaniu wizerunku i międzynarodowej pozycji kraju. To dobry punkt wyjścia do prowadzenia aktywnej polityki, która daje Polsce możliwość działania w imieniu lub w obronie mniejszych sąsiadów. To oczywiście może zwiększyć znaczenie Polski i potencjalnie otwiera nowe możliwości polityczne dla przyczyniania się do realizacji własnych interesów i celów geostrategicznych. Warto zatem przeanalizować role, jakie Polska odgrywa w swoim regionie i znaleźć odpowiedź na pytanie, jak ewoluowała jej pozycja i w jakim stopniu role regionalne wpływają na pozycję międzynarodową i siłę państwa w Unii Europejskiej. Artykuł argumentuje, że współpraca w ramach organizacji regionalnych nie jest przez Polskę efektywnie wykorzystywana, a jej rola jest poniżej jej własnych możliwości i ambicji narodu. Niemniej jednak nadal istnieje potencjał do wzmocnienia pozycji państwa, a tym samym pozytywnego wpływania na jego rolę międzynarodową w Unii Europejskiej i poza nią.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Llanos-Antczak, A., & Śliwa, Z. (2022). Ewolucja form współpracy regionalnej w Europie Wschodniej (1990–2021). Rola Polski jako aktora regionalnego. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (1), 5-26. https://doi.org/10.14746/ssp.2022.1.1
Numer
Nr 1 (2022)
Dział
Artykuły
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.

 

 

Biogramy autorów

Anna Llanos-Antczak, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie

Anna LLANOS-ANTCZAK – profesor nadzwyczajny i prorektor ds. współpracy międzynarodowej w Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie, wcześniej prorektor w Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, analityk-ekspert w Kancelarii Senatu RP oraz adiunkt i rzecznik prasowy w Akademii Obrony Narodowej. Jest absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego i posiada tytuł magistra stosunków międzynarodowych oraz filologii angielskiej, jak również stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, a także doktora habilitowanego w tej samej dyscyplinie (Polska Akademia Nauk). Jest przewodniczącą rady naukowej „Kwartalnika Bellona” oraz członkiem rady czasopisma „Diplomacy and Law”. W 2016 r. została laureatką stypendium naukowego im. Eisenhower’a Akademii Obrony NATO w Rzymie. Jest członkiem Business Centre Club, Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego, MENSA International, a także Rady Naukowej International Institute of Engineers and Researchers oraz International Institute for Middle East and Balkan Studies. Została odznaczona medalami Franklin Award i Meritorious Honor Award, nadawanymi przez Departament Stanu USA, a także Medalem Komisji Edukacji Narodowej w 2013 r. oraz Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę za szczególne osiągnięcia w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego nadanym przez Prezydenta RP w 2015 r. Jest autorką ponad 90 publikacji z zakresu stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa.

Zdzisław Śliwa, Baltic Defence College w Tartu

Zdzisław ŚLIWA – płk (w stanie spoczynku) dr hab., jest dziekanem Baltic Defence College w Tartu oraz profesorem wizytującym Łotewskiej Akademii Obrony w Rydze na Łotwie. Posiada stopień doktora i habilitację w zakresie studiów bezpieczeństwa. Ukończył edukację w placówkach Zawodowego Kształcenia Wojskowego Wojska Polskiego, Armii USA i Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Służył w Dowództwie KFOR w Kosowie oraz Dowództwie Operacyjnym Sił Zbrojnych RP w Warszawie. Współpracował także z Wyższą Szkołą Wojsk Lądowych we Wrocławiu i Akademią Obrony Narodowej w Warszawie. Publikował książki i artykuły związane z wymiarem bezpieczeństwa w krajowych i międzynarodowych czasopismach i wydawnictwach (m.in. Routledge).

Bibliografia

  1. Brudzińska K. (2013), Polityka wspierania demokracji przez kraje Grupy Wyszehradzkiej – czy możliwa jest lepsza współpraca?, “Bulletin” no. 9 (985), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  2. Brzeziński Z. (2009), An Agenda for NATO: Toward a Global Security Web, “Foreign Affairs” vol. 88, no. 5 September/October.
  3. Buras P. (2014), Has Germany sidelined Poland in Ukraine crisis negotiations?, “The European Council on Foreign Relations (ECFR)” August 27, https://www.ecfr.eu/article/commentary_has_germany_sidelined_poland_in_ukraine_crisis_negotiations301.
  4. Collins Dictionary (2020), Central Europe, HarperCollins Publishers, Accessed 05 August 2019, https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/central-europe.
  5. Dangerfield M. (2011), Visegrad Group Cooperation and ‘Europeanisation’ of New EU Member States, in: Democracy, State and Society: European Integration in Central and Eastern Europe, eds. M. Góra, K. Zielińska, Jagiellonian University Press, Krakow, P. 293–310.
  6. Division for Sustainable Development Goals (UN-DESA), “Introduction”. n. d. Central European Initiative (CEI), https://sustainabledevelopment.un.org/index.php?page=view&type=30022&nr=1857&menu=3170.
  7. European Commission (2010), The European Transition Compendium Report – ETCI, 25 November, https://ec.europa.eu/europeaid/european-transition-compendium-report-etc_en, 04 August 2019.
  8. European Defence Agency (2013), EDA’s Pooling & Sharing, last update 30 January 2013, https://www.eda.europa.eu/docs/default-source/eda-factsheets/final-p-s_30012013_factsheet_cs5_gris.
  9. Gajewski J. (2002), Europa Środkowa w polskiej polityce zagranicznej, in: Polityka zagraniczna RP 1989–2002, eds. R. Kuźniar, K. Szczepanik, ASKON Publishing House, Warsaw.
  10. Gizicki W. (2010), Grupa Wyszehradzka wobec wybranych problemów bezpieczeństwa w Europie Wschodniej, in: Bezpieczna Europa z perspektywy Wschodu, ed. W. Walkiewicz, SGGW Publishing House, Warsaw.
  11. Gostyńska A., Parkes R. (2012), Towards a V4 Position on the Future of Europe, Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  12. Jordan P. (2005), Großgliederung Europas nach kulturräumlichen Kriterien, “Europa Regional”, vol. 13 (4), p. 162–173.
  13. Kałan D. (2013), East of Centre: Can the Visegrad Group Speak with One Voice on Eastern Policy?, “Policy Paper”, no. 5 (53), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  14. Kugiel P. (2011), Współpraca rozwojowa krajów wyszehradzkich: wyzwania i szanse na wspólne działania, “Bulletin”, no. 103 (852), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  15. Kuźniar R. (2002), Ewolucja międzynarodowych uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej po 1989 roku, in: Polityka zagraniczna RP 1989–2002, eds. R. Kuźniar, K. Szczepanik, ASKON Publishing House, Warsaw.
  16. Lorenz W. (2013), Grupa bojowa UE – szansa na przełom we współpracy Grupy Wyszehradzkiej?, “Bulletin”, no. 38 (1014), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  17. López-Dóriga E. (2018), Refugee crisis: The divergence between the European Union and the Visegrad Group, University of Navarra: Global Affairs Strategic Studies, June 16, https://www.unav.edu/web/global-affairs/detalle/-/blogs/refugee-crisis-the-divergence-between-the-european-union-and-the-visegrad-group, 06 September 2019.
  18. Madej M. (2010), Cooperation on security in Central Europe: sharing V4 experience with the neighboring regions, The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  19. Michelot M. (2018), The V4 on Defence: The Art of Disagreement, European Leadership Network 26 June, https://www.europeanleadershipnetwork.org/commentary/the-v4-on-defence-the-art-of-disagreement/.
  20. Milan N., Gyarmati I., Vlkovsky J., Zornaczuk T. (2012), The Visegrad Group: Exploring New Agenda for the Western Balkans, “Policy Brief”, The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.
  21. Nałęcz D. (2017), Intermarium vs the Three Seas Initiative, The New Eastern Europe July 6, Lazarski University in Warsaw, http://neweasterneurope.eu/2017/07/06/intermarium-vs-the-three-seas-initiative/.
  22. NATO (2017), Smart Defence, last updated 20 February 2017, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_84268.htm.
  23. Nemeth B. (2018), Militarisation of cooperation against mass migration – the Central European Defence Cooperation (CEDC), “Defense & Security Analysis”, vol. 34, no. 1, February 15.
  24. Onultalia, CEI (Central European Initiative) is becoming a natural partner of the UN, says Zappia at HLPF, OnuItalia July 18, https://www.onuitalia.com/2019/07/18/cei-central-european-initiative-is-becoming-a-natural-partner-of-the-un-says-zappia-at-hlpf/, 08 Aug 2019.
  25. Paulech M., Urbanovská J. (2014), Visegrad Four EU Battlegroup: Meaning and Progress, “Obrana A Strategie”, no. 2, https://www.obranaastrategie.cz/cs/archiv/rocnik-2014/2-2014/clanky/visegrad-four-eu-battlegroup-meaning-and-progress.html.
  26. Pawlak A. (2011), Kształtowanie się tożsamości Europy Środkowej a proces integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń.
  27. Poland’s Ministry of Foreign Affairs, Internet Portal, https://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/inne_org_miedzynarodowe/inicjatywa_srodkowoeuropejska/, 06 August 2019.
  28. Romanowska A. (2018), V4 countries towards Russian aggression against Ukraine, “The Warsaw Institute Review”, September 24.
  29. Sienkiewicz M. (2016), Koncepcja Trójmorza w polityce zagranicznej Polski po 2015 r., “Dyplomacja i bezpieczeństwo”, no. 1(4).
  30. Szczerski K. (2009), Polityka wschodnia Unii Europejskiej a strategia Grupy Wyszehradzkiej, in: Partnerstwo Wschodnie w kontekście Europejskiej Polityki Sąsiedztwa i agendy Grupy Wyszehradzkiej, ed. I. Albrycht, Instytut Kościuszki – Instytut Integracji Europejskiej, Krakow.
  31. Tiersky R. (2004), Europe today, Rowman & Littlefield, Lanham.
  32. Visegrad Discussion Papers (2007), Migration. Are we ready for it?, March 17, http://www.visegradgroup.eu/migration/migration.
  33. Vit D., Przybylski W., Janebová P., Strážay T., Vé gh Z. (2016), V4 – 25 Years the Continuing Story of the Visegrád Group 1991–2016, Fundacja Res Publica im. Henryka Krzeczkowskiego, Warsaw.
  34. Wójcik A. (2019), Slovakian president appeals for observance of rule of law in Visegrad Group and queries Poland’s president on changes to justice system, “Rule of Law”, July 22, https://ruleoflaw.pl/slovakian-president-appeals-for-observance-of-rule-of-law-in-visegrad-group-and-queries-polands-president-on-changes-to-justice-system/.