Ewolucja form współpracy regionalnej w Europie Wschodniej (1990–2021). Rola Polski jako aktora regionalnego
PDF (English)

Słowa kluczowe

Polska
potencjał
Europa
region
pozycja na arenie międzynarodowej

Jak cytować

Llanos-Antczak, A., & Śliwa, Z. (2022). Ewolucja form współpracy regionalnej w Europie Wschodniej (1990–2021). Rola Polski jako aktora regionalnego. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (1), 5–26. https://doi.org/10.14746/ssp.2022.1.1

Abstrakt

Siła Polski i jej znaczenie w regionie odgrywa ważną rolę w budowaniu wizerunku i międzynarodowej pozycji kraju. To dobry punkt wyjścia do prowadzenia aktywnej polityki, która daje Polsce możliwość działania w imieniu lub w obronie mniejszych sąsiadów. To oczywiście może zwiększyć znaczenie Polski i potencjalnie otwiera nowe możliwości polityczne dla przyczyniania się do realizacji własnych interesów i celów geostrategicznych. Warto zatem przeanalizować role, jakie Polska odgrywa w swoim regionie i znaleźć odpowiedź na pytanie, jak ewoluowała jej pozycja i w jakim stopniu role regionalne wpływają na pozycję międzynarodową i siłę państwa w Unii Europejskiej. Artykuł argumentuje, że współpraca w ramach organizacji regionalnych nie jest przez Polskę efektywnie wykorzystywana, a jej rola jest poniżej jej własnych możliwości i ambicji narodu. Niemniej jednak nadal istnieje potencjał do wzmocnienia pozycji państwa, a tym samym pozytywnego wpływania na jego rolę międzynarodową w Unii Europejskiej i poza nią.

https://doi.org/10.14746/ssp.2022.1.1
PDF (English)

Bibliografia

Brudzińska K. (2013), Polityka wspierania demokracji przez kraje Grupy Wyszehradzkiej – czy możliwa jest lepsza współpraca?, “Bulletin” no. 9 (985), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Brzeziński Z. (2009), An Agenda for NATO: Toward a Global Security Web, “Foreign Affairs” vol. 88, no. 5 September/October.

Buras P. (2014), Has Germany sidelined Poland in Ukraine crisis negotiations?, “The European Council on Foreign Relations (ECFR)” August 27, https://www.ecfr.eu/article/commentary_has_germany_sidelined_poland_in_ukraine_crisis_negotiations301.

Collins Dictionary (2020), Central Europe, HarperCollins Publishers, Accessed 05 August 2019, https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/central-europe.

Dangerfield M. (2011), Visegrad Group Cooperation and ‘Europeanisation’ of New EU Member States, in: Democracy, State and Society: European Integration in Central and Eastern Europe, eds. M. Góra, K. Zielińska, Jagiellonian University Press, Krakow, P. 293–310.

Division for Sustainable Development Goals (UN-DESA), “Introduction”. n. d. Central European Initiative (CEI), https://sustainabledevelopment.un.org/index.php?page=view&type=30022&nr=1857&menu=3170.

European Commission (2010), The European Transition Compendium Report – ETCI, 25 November, https://ec.europa.eu/europeaid/european-transition-compendium-report-etc_en, 04 August 2019.

European Defence Agency (2013), EDA’s Pooling & Sharing, last update 30 January 2013, https://www.eda.europa.eu/docs/default-source/eda-factsheets/final-p-s_30012013_factsheet_cs5_gris.

Gajewski J. (2002), Europa Środkowa w polskiej polityce zagranicznej, in: Polityka zagraniczna RP 1989–2002, eds. R. Kuźniar, K. Szczepanik, ASKON Publishing House, Warsaw.

Gizicki W. (2010), Grupa Wyszehradzka wobec wybranych problemów bezpieczeństwa w Europie Wschodniej, in: Bezpieczna Europa z perspektywy Wschodu, ed. W. Walkiewicz, SGGW Publishing House, Warsaw.

Gostyńska A., Parkes R. (2012), Towards a V4 Position on the Future of Europe, Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Jordan P. (2005), Großgliederung Europas nach kulturräumlichen Kriterien, “Europa Regional”, vol. 13 (4), p. 162–173.

Kałan D. (2013), East of Centre: Can the Visegrad Group Speak with One Voice on Eastern Policy?, “Policy Paper”, no. 5 (53), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Kugiel P. (2011), Współpraca rozwojowa krajów wyszehradzkich: wyzwania i szanse na wspólne działania, “Bulletin”, no. 103 (852), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Kuźniar R. (2002), Ewolucja międzynarodowych uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej po 1989 roku, in: Polityka zagraniczna RP 1989–2002, eds. R. Kuźniar, K. Szczepanik, ASKON Publishing House, Warsaw.

Lorenz W. (2013), Grupa bojowa UE – szansa na przełom we współpracy Grupy Wyszehradzkiej?, “Bulletin”, no. 38 (1014), The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

López-Dóriga E. (2018), Refugee crisis: The divergence between the European Union and the Visegrad Group, University of Navarra: Global Affairs Strategic Studies, June 16, https://www.unav.edu/web/global-affairs/detalle/-/blogs/refugee-crisis-the-divergence-between-the-european-union-and-the-visegrad-group, 06 September 2019.

Madej M. (2010), Cooperation on security in Central Europe: sharing V4 experience with the neighboring regions, The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Michelot M. (2018), The V4 on Defence: The Art of Disagreement, European Leadership Network 26 June, https://www.europeanleadershipnetwork.org/commentary/the-v4-on-defence-the-art-of-disagreement/.

Milan N., Gyarmati I., Vlkovsky J., Zornaczuk T. (2012), The Visegrad Group: Exploring New Agenda for the Western Balkans, “Policy Brief”, The Polish Institute of International Affairs, Warsaw.

Nałęcz D. (2017), Intermarium vs the Three Seas Initiative, The New Eastern Europe July 6, Lazarski University in Warsaw, http://neweasterneurope.eu/2017/07/06/intermarium-vs-the-three-seas-initiative/.

NATO (2017), Smart Defence, last updated 20 February 2017, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_84268.htm.

Nemeth B. (2018), Militarisation of cooperation against mass migration – the Central European Defence Cooperation (CEDC), “Defense & Security Analysis”, vol. 34, no. 1, February 15.

Onultalia, CEI (Central European Initiative) is becoming a natural partner of the UN, says Zappia at HLPF, OnuItalia July 18, https://www.onuitalia.com/2019/07/18/cei-central-european-initiative-is-becoming-a-natural-partner-of-the-un-says-zappia-at-hlpf/, 08 Aug 2019.

Paulech M., Urbanovská J. (2014), Visegrad Four EU Battlegroup: Meaning and Progress, “Obrana A Strategie”, no. 2, https://www.obranaastrategie.cz/cs/archiv/rocnik-2014/2-2014/clanky/visegrad-four-eu-battlegroup-meaning-and-progress.html.

Pawlak A. (2011), Kształtowanie się tożsamości Europy Środkowej a proces integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń.

Poland’s Ministry of Foreign Affairs, Internet Portal, https://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/inne_org_miedzynarodowe/inicjatywa_srodkowoeuropejska/, 06 August 2019.

Romanowska A. (2018), V4 countries towards Russian aggression against Ukraine, “The Warsaw Institute Review”, September 24.

Sienkiewicz M. (2016), Koncepcja Trójmorza w polityce zagranicznej Polski po 2015 r., “Dyplomacja i bezpieczeństwo”, no. 1(4).

Szczerski K. (2009), Polityka wschodnia Unii Europejskiej a strategia Grupy Wyszehradzkiej, in: Partnerstwo Wschodnie w kontekście Europejskiej Polityki Sąsiedztwa i agendy Grupy Wyszehradzkiej, ed. I. Albrycht, Instytut Kościuszki – Instytut Integracji Europejskiej, Krakow.

Tiersky R. (2004), Europe today, Rowman & Littlefield, Lanham.

Visegrad Discussion Papers (2007), Migration. Are we ready for it?, March 17, http://www.visegradgroup.eu/migration/migration.

Vit D., Przybylski W., Janebová P., Strážay T., Vé gh Z. (2016), V4 – 25 Years the Continuing Story of the Visegrád Group 1991–2016, Fundacja Res Publica im. Henryka Krzeczkowskiego, Warsaw.

Wójcik A. (2019), Slovakian president appeals for observance of rule of law in Visegrad Group and queries Poland’s president on changes to justice system, “Rule of Law”, July 22, https://ruleoflaw.pl/slovakian-president-appeals-for-observance-of-rule-of-law-in-visegrad-group-and-queries-polands-president-on-changes-to-justice-system/.