Słowa kluczowe
liberalizm
integracja europejska
Jak cytować
Abstrakt
Celem tego artykułu jest przedstawienie ewolucji liberalnego modelu polityki światowej wraz z potencjalnymi następstwami prezentowanej zmiany na płaszczyźnie projektu integracji europejskiej, z uwzględnieniem narzędzi ekonomicznej analizy prawa. W pracy ukazano zasadnicze elementy idei demokracji liberalnej, zarówno w aspekcie wewnętrznym (ustrój prawno-gospodarczy), jak i w wymiarze międzynarodowym (stosunek do organizacji supranarodowych). Opisany w tekście ład liberalny został skonfrontowany z krytycznymi wypowiedziami twórców koncepcji demokracji nieliberalnej, zdaniem których aktualnie można zaobserwować kryzys ww. paradygmatu prawa i gospodarki międzynarodowej. Dekoniunktura liberalnego modelu polityki globalnej przejawia się w tendencji do metamorfozy form ustrojowych niektórych państw, a także dekompozycji procesów integracyjnych, które dotychczas zakotwiczały liberalny porządek zjednoczonej Europy. Zda niem autora, powyższe zjawisko może zainicjować rozłam w świecie Zachodu, prowadząc do osłabienia jego politycznej jedności i zapoczątkowania ery niepewności, jako preludium do powstania nowego ładu na Starym Kontynencie, którego ramy nie są jeszcze znane.
Bibliografia
Abts K., Rummens S. (2007), Populism versus Democracy, “Political Studies”, 55 (2), pp. 405–424.
Ágh A. (2016), The Decline of Democracy in East-Central Europe. Hungary as the Worst-Case Scenario, “Problems of Post-Communism”, no. 63 (5–6).
Albertazzi D., Müller S. (2013), Populism and Liberal Democracy: Populism in Government in Austria, Italy, Poland and Switzerland, “Government and Opposition”, no. 48 (3).
Albrecht P. A. (2009), Strengthen the Judiciary Independence in Europe!: International Recommendation for an Independent Judicial Power, Berlin–Antwerpen.
Antoszewski A. (2017), Suwerenność ludu – podejście liberalne, in: Suwerenność państwa członkowskiego Unii Europejskiej, eds. P. Stawarz, T. Wallas, K. A. Wojtaszczyk, Warszawa.
Bellamy R. (1997), Liberal Politics and the Judiciary: The Supreme Court and American Democracy, “Res Publica”, no. 1.
Bokajło W. (2017), Słabość liberalnej demokracji siłą dyktatury. Casus Niemiec, in: Od historii myśli do praktyki politycznej, eds. J. Sielezin, R. Wiszniowski, M. Alberska, Toruń.
Buzogány A. (2017), Illiberal democracy in Hungary: authoritarian diffusion or domestic causation?, “Democratisation”, no. 24 (7).
Cerny P. G. (1999), Globalization and the Erosion of Democracy, “European Journal of Political Research”, no. 1.
Dawson J., Hanley S. (2016), The Fading Mirage of the “Liberal Consensus”, “Journal of Democracy”, no. 27 (1).
David I. (2015), Rethinking Liberal Democracy: Prelude to Totalitarianism, “Journal of Liberty and International Affairs”, no. 1.
della Porta D. (2013), Can Democracy be Saved? Participation, Deliberation and Social Movements, Cambridge.
Diamond L. (1999), Developing Democracy. Toward Consolidation, Baltimore–London.
Diamond L. (1996), Is the Third Wave Over?, “Journal of Democracy”, no. 3.
Gargarella R. (2010), Większościowe odczytanie rządów prawa, in: Demokracja i rządy prawa, eds. J. Maravall, A. Przeworski, Warszawa.
Gawin D. (2007), Granice demokracji liberalnej, Kraków.
Habets I. (2015), Liberal Democracy: the Threat of Counter-Narratives, “European View”, no. 1.
Inglehart R. (2016), How Much Should We Worry?, “Journal of Democracy”, no. 3.
Ingraham L. (2017), Billionaire at the Barricades: The Populist Revolution from Reagan to Trump, New York.
Junes T. (2016), Illiberalism and authoritarianism can be successfully challenged in Poland, OpenDemocracy. Free Thinking for the World.
Kaczmarczyk H. (2017), Legitymizacja sądownictwa konstytucyjnego, in: Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne, eds. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń.
Karatnycky A. (1999), The Decline of Illiberal Democracy, “Journal of Democracy”, no. 1.
Krastev I. (2007), The Strange Death of Liberal Consensus, “Journal of Democracy”, no. 18 (4).
Krastev I. (2016), The Unraveling of the Post-1989 Order, “Journal of Democracy”, no. 27 (4).
Krastev I., Smilov D. (2008), The Rise of Populism in Eastern Europe: Policy Paper, in: Populist Politics and Liberal Democracy in Central and Eastern Europe, eds. G. Mesežnikov, O. Gyárfášová, D. Smilov, Bratislava.
Kruk K. (2016), Zmierzch czy renesans liberalnej demokracji, Instytut Obywatelski, http://www.instytutobywatelski.pl/25569/komentarze/spoleczenstwo-komentarze/zmierzch-czy-renesansliberalnej-demokracji.
Łętowska E. (2017), Państwo prawa na peryferiach Europy. O transformacji w Polsce w latach 1988–2016, Public Seminar, http://www.publicseminar.org/wp-content/uploads/2017/07/Ewa-Letowska-wroclaw-address-in-PL.pdf.
Mouffe Ch. (2011), Carl Schmitt i paradoks demokracji liberalnej, in: Carl Schmitt: wyzwanie polityczności, ed. Ch. Mouffe, Warszawa.
Öniş Z. (2017), The Age of Anxiety: The Crisis of Liberal Democracy in a Post-Hegemonic Global Order, “The International Spectator”, no. 3.
Pabst A. (2016), Is Liberal Democracy Sliding into “Democratic Despotism”, “Political Quarterly”, no. 1.
Pappas T. (2016), Distinguishing Liberal Democracy’s Challengers, “Journal of Democracy”, no. 27 (4).
Schmitter P. (2015), Crisis and Transition, But Not Decline, “Journal of Democracy”, no. 26 (1).
Streeck W. (2014), Buying Time. The Delayed Crisis of Democratic Capitalism, London–New York.
The role of the judiciary in a state governed by the rule of law: proceedings: Round table of the ministers of justice from countries of central and eastern Europe, organised by the Council of Europe with the cooperation of the Minister of Justice of the Republic of Poland, Warsaw (Poland), 4 April 1995.
Vanderhill R. (2017), Active resistance to democratic diffusion, “Communist and Post-Communist Studies”, no. 50 (1).
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.