Słowa kluczowe
pomoc humanitarna
polska polityka zagraniczna
wojna w Ukrainie
solidarność Polaków
Jak cytować
Abstrakt
Agresja Rosji na Ukrainę i wynikający z niej kryzys humanitarny sprawiły, że rok 2022 był przełomowy pod względem pomocy humanitarnej dla Ukrainy i spowodował ogromną falę wsparcia, nie tylko finansowego. Polska zyskała miano “supermocarstwa humanitarnego”, a postawa Polaków była oceniana jako bezprecedensowa pod względem solidarności. Wydarzenia w Ukrainie znacząco wpłynęły na system polskiej współpracy rozwojowej (Polską Pomoc), powodując nie tylko ponad dwustuprocentowy wzrost ODA i proporcje w jej dystrybucji, ale zwiększając zaangażowanie polskich podmiotów. Odpowiedź na pytanie o to, na ile sytuacja ma szanse przełożyć się na zwiększenie udziału pomocy humanitarnej, będącej częścią współpracy rozwojowej, w polskiej polityce zagranicznej, zależy od dalszej strategii udzielania przez Polskę pomocy humanitarnej i umiejętnego połączenia jej z potencjałem społecznym.
Bibliografia
Ambasador Brzeziński: Polska jest widziana jako humanitarne supermocartwo (2023b), PAP, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1538295%2Cambasador-brzezinski-polska-jest-widziana-jako-humanitarne-supermocarstwo.
Ambasador RP w Kijowie: Polska stała się dla Ukrainy “defibrylatorem”, bez którego ta wojna wyglądałaby zupełnie inaczej (2022), PAP, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1514104%2Cambasador-rp-w-kijowie-polska-stala-sie-dla-ukrainy-defibrylatorem-bez.
Bagiński P. (2009), Europejska polityka rozwojowa. Organizacja pomocy Unii Europejskiej dla krajów rozwijających się, DeDeWu, Warsaw.
Bazyl J., Rybi-Trojanek M. (2018), Polska współpraca rozwojowa. Raport 2018, Grupa Zagranica, Warsaw.
Bazyl J., Rybi-Trojanek M. (2020), Polska współpraca rozwojowa. Raport 2020, Grupa Zagranica, Warsaw.
Bieleń S. (2010), Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej. Problemy tożsamości i adaptacji, Difin, Warszawa.
Chimiak G. (2026), The growth of non-governmental development organizations in Poland and their cooperation with Polish Aid, IFiS Publisher, Warsaw.
Concord Aidwatch 2019. Leaving no one behind: time for implementation (2019), CONCORD, Brussels.
GOV (2023), Polska pomoc 2022 w liczbach, https://www.gov.pl/web/polskapomoc/polska-pomoc-2022-w-liczbach, 20.11.2023.
Joe Biden do Polaków: To, co zrobiliście, jest naprawdę niezwykłe (2023), rmf24.pl, https://www.rmf24.pl/raporty/raport-prezydent-usa-w-polsce/news-joe-
biden-do-polakow-to-co-zrobiliscie-jest-naprawde-niezwyk,nId, 6611553#crp_state=1.
Kaca E. (2011), Pomoc demokratyzacyjna w polskiej współpracy rozwojowej, Instytut Spraw Publicznych, Warsaw.
Kugiel P. (2013), Współpraca rozwojowa jako instrument “inteligentnej siły”: wnioski dla Polski, no. 128/2013, PISM, Warsaw.
Kugiel P. (2023), 20 lat współczesnej polskiej polityki współpracy rozwojowej, “Biuletyn PISM”, no. 183.
Lancaster C. (2006), Why Foreign Aid? Setting the Stage, in: Foreign Aid: Diplomacy, Development, Domestic Politics, Chicago University Press, Chicago–London. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226470627.001.0001
MFA (2023), Plan współpracy rozwojowej w 2023 roku, Warszawa.
Monkos A. (2021), Democracy promotion under populist rule? The case of Poland’s democracy aid in Ukraine, “Cambridge Review of International Affairs”, no. 35, pp. 459–477. DOI: https://doi.org/10.1080/09557571.2021.1980497
MSZ (2010), Poland’s Development Cooperation 2009. Ukraine, Warszawa.
MSZ (2012), Priorytety Polskiej Polityki Zagranicznej 2012–2016, Warszawa.
MSZ (2013), Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport roczny 2012, Warszawa.
MSZ (2014), Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport roczny 2013, Warszawa.
MSZ (2016), Strategia Polskiej Polityki Zagranicznej 2017–2021, Warszawa.
MSZ (2017), Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2016, Warszawa.
MSZ (2018), Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2018, Warszawa.
MSZ (2019), Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport roczny 2018, Warszawa.
MSZ (2022), Plan współpracy rozwojowej w 2022 roku, Warszawa.
OECD Development Co-operation Peer Reviews: Poland 2023, OECD, Paris 2023.
Oto ilu Polaków pomogło uchodźcom z Ukrainy (2022), Money.pl, https://www.money.pl/gospodarka/wojna-w-ukrainie-oto-ilu-polakow-pomoglo-uchodzcom-z-ukrainy-sa-dane-6827465739340288a.html.
Overton J., Murray W. E. (2021), Aid and Development, Routledge, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780367814755
Paterek A. (2013), Pomoc rozwojowa jako instrument polskiej polityki zagranicznej – szanse i wyzwania, “Krakowskie Studia Międzynarodowe”, no. 4.
Pauselli G. N. (2020), Foreign Aid’s motivations: theoretical arguments and empirical evidence, in: Aid power and politics, eds. I. Olive, A. Perez, Routledge, London. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429440236-3
Petrova T., Pospieszna P. (2021), Democracy promotion in times of autocratization: the case of Poland, 1989–2019, “Post-Soviet Affairs”, no. 37. DOI: https://doi.org/10.1080/1060586X.2021.1975443
Plan współpracy rozwojowej w 2022 roku (wersja zmodyfikowana) (2022), MSZ, Warsaw.
Polacy ochoczo ruszyli na pomoc uchodźcom z Ukrainy (2022), Bankier.pl, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Polacy-ochoczo-ruszyli-na-pomoc-uchodzcom-z-Ukrainy-8312734.html.
Polska pomoc humanitarna 2011–2012 (2012), MSZ, Warsaw.
Polska w ścisłej czołówce państw donatorów pomocy humanitarnej (2023), gov.pl, https://www.gov.pl/web/polskapomoc/polska-w-scislej-czolowce-panstw-donorow-pomocy-humanitarnej-ukrainie.
Polska współpraca na rzecz rozwoju 2009. Ukraina (2010), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2014 (2015), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2015 (2016), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2016 (2017), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2017 (2018), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2018 (2019), MSZ, Warsaw.
Polska współpraca na rzecz rozwoju. Raport 2019 (2020), MSZ, Warsaw.
Polskie doświadczenia transformacyjne w programie Polskiej Pomocy (2013), MSZ, Warsaw.
Polskieradio24.pl (2022), Pomoc od pierwszych dni wojny. Polska okazała Ukrainie bezprecedensowe wsparcie, https://polskieradio24.pl/artykul/3024604,pomoc-od-pierwszych-dni-wojny-polska-okazala-ukrainie-bezprecedensowe-wsparcie, 20.11.2023.
Pomoc od pierwszych dni wojny. Polska okazała Ukrainie bezprecedensowe wsparcie (2022), Polskieradio24.pl, https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/3024604,pomoc-od-pierwszych-dni-wojny-polska-okazala-ukrainie-bezprecedensowe-wsparcie.
Ponad 47 proc. Polaków zaangażowało się w pomoc uchodźcom (2022), https://biznes.interia.pl/gospodarka/news-ponad-47-proc-polakow-zaangazowalo-sie-w-pomoc-uchodzcom-sre,nId,6077716#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox.
Pospieszna P. (2014), Democracy assistance from the third wave. Polish engagement in Belarus and Ukraine, University of Pittsburg Press. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt7zw8d3
Premier: tysiące Polaków okazuje pomoc Ukraińcom. Ta solidarność będzie pamiętana przez pokolenia (2022a), Polskieradio24.pl, https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/2940645,premier-tysiace-polakow-okazuje-pomoc-ukraincom-ta-solidarnosc-bedzie-pamietana-przez-pokolenia.
Prezydenci Duda i Zełeński: dziękujemy Polakom za pomoc Ukrainie (2023a), PAP, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1541586%2Cprezydenci-duda-i-zelenski-dziekujemy-polakom-za-pomoc-ukrainie.html.
Priorytety polskiej polityki zagranicznej 2012–2016 (2012), Warsaw, https://www.polskapomoc.gov.pl/files/Dokumenty_i_Publikacje/Priorytety_Polskiej_Polityki_Zagranicznej_2012-2016.pdf.
Raport z badania opinii publicznej “Polacy o pomocy rozwojowej” (2022), Kantar, Warsaw, https://www.gov.pl/web/polskapomoc/badanie-opinii-publicznej-2022.
Smolaga M. (2011), Polska jako wschodzący donator Oficjalnej Pomocy Rozwojowej, in: Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie. Vol. 2: Stosunki polityczne i gospodarcze, eds. L. Czechowska, M. Biurowiec, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Sobotka B. (2012), Tworzenie polskiego systemu pomocy rozwojowej, CeDeWu, Warsaw.
Solidarność dla rozwoju. Wieloletni program współpracy rozwojowej na lata 2021–2030 (2021), MSZ, Warsaw.
Stępień J. (2010), Motywacje i cele udzielania pomocy rozwojowej, in: Ł. Fyderek, K. Jarecka-Stępień, R. Kurpiewska-Krobut, J. Stępień, Wprowadzenie do problematyki pomocy rozwojowej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Strategia polskiej polityki zagranicznej 2017–2021 (2016), MSZ, Warsaw.
Szeniawska K. (2022), Koszty wsparcia dla osób uchodźczych w kontekście współpracy rozwojowej, in: Polska współpraca rozwojowa. Raport 2022, Grupa Zagranica, Warsaw.
Szent-Iványi B., Tétényi A. (2013), The East-Central European new donors. Mapping capacity building and remaining challenges, “Journal of International Development”, vol. 25, no. 6. DOI: https://doi.org/10.1002/jid.2922
Szostakiewicz A. (2008), Sikorski: Pomoc rozwojowa to narzędzie polityki zagranicznej, psz.pl, 28.02.2008, https://psz.pl/92-polska/polska-sikorski-pomoc-rozwojowa-to-narzedzie-polityki-zagranicznej.
Świdrowska E. (2022), Polska współpraca rozwojowa z Ukrainą 2016–2020, in: Polska współpraca rozwojowa. Raport 2021, Grupa Zagranica, Warsaw.
Ukraine refugee situation (2022), UNHCR, https://data2.unhcr.org/en/situations/ukraine.
Ustawa o współpracy rozwojowej, 16.09.2011, JoL 2011, no. 234, item 1386, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20112341386.
Wojna udowodniła, że Polacy mają wielkie serca (2022), infor.pl, 27.12.2002, https://kadry.infor.pl/5635812,wojna-udowodnila-ze-polacy-maja-wielkie-serca-czyli-pomoc-dla-ukrainy-2022.html.
Zalas-Kamińska K. (2019), Poles in Aid. Polskie organizacje pozarządowe w pomocy rozwojowej a dyplomacja publiczna, Księgarnia Akademicka, Kraków. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381381116
Zalas-Kamińska K. (2022), Poles in Aid. Polskie organizacje pozarządowe w pomocy rozwojowej a dyplomacja publiczna, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zalas-Kamińska K. (2022a), Polska współpraca rozwojowa 2022. Nowa perspektywa programowa i nowe wyzwania w niepewnych czasach, in: J. Bazyl., M. Rybi-Trojanek, Polska współpraca rozwojowa. Raport 2022, Grupa Zagranica, Warszawa.
Zalas-Kamińska K. (2022), Polska współpraca rozwojowa w roku 2021. Nowa perspektywa programowa i nowe wyzwania w niepewnych czasach, in: Polska współpraca rozwojowa. Raport 2022, Grupa Zagranica, Warsaw.
Zięba R., Pawłuszko T. (2016), Polityka zagraniczna polski w zmieniającym się ładzie międzynarodowym: wybrane problemy, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.