Słowa kluczowe
organ władzy wykonawczej
kandydatka
prezydentka miasta
partycypacja kobiet
Jak cytować
Abstrakt
Problematyka reprezentacji kobiet w organach władzy wykonawczej w polskim samorządzie wywołuje coraz większe zainteresowanie w kontekście aktywności kobiet w polityce lokalnej. Celem publikacji jest wyjaśnienie przyczyn wpływających na niewielką reprezentację kobiet w samorządowych wyborach prezydenckich. Autorka odpowiada na pytanie dotyczące niskiej reprezentacji kobiet w wyborach na urząd prezydenta miasta oraz bada czy istniejące stereotypy dotyczące roli postrzegania kobiet w społeczeństwie są główną barierą wpływającą na podjęcie decyzji o starcie w tych elekcjach samorządowych. Czy są także inne przesłanki, które utrudniają start w wyborach do organu wykonawczego w mieście? Dzięki tak postawionym pytaniom badawczym autorka pragnie nie tylko zainicjować dyskusję na temat uczestnictwa kobiet w organach władzy samorządowej, ale także ustalić przyczyny ich niedoreprezetnowania oraz wskazać skuteczne metody przeciwdziałania temu zjawisku po zidentyfikowaniu barier.
Bibliografia
Childs S., Krook M. L. (2008), Critical Mass Theory and Women’s Political Representation, “Political Studies” 56 (3), pp. 725–736. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.2007.00712.x
Chrzanowski M. (2020), Zastosowanie cenzusu w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, no. 4 (56). DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2020.04.12
Darda M. (2021), Maksymalna podwyżka dla prezydent Łodzi Hanny Zdanowskiej (PO). Ile teraz zarobi?, 23.12.2021, „Dziennik Łódzki”, https://lodz.naszemiasto.pl/maksymalna-podwyzka-dla-prezydent-lodzi-hanny-zdanowskiej/ar/c1-8605199, 27.02.2023.
Darda M. (2022), Dochody prezesów łódzkich spółek. Rekordzista zarobił prawie pół miliona. Ranking, 07.05.2022, „Dziennik Łódzki”, https://dzienniklodzki.pl/dochody-prezesow-lodzkich-spolek-miejskich-rekordzista-zarobil-prawie-pol-miliona-ranking/ar/c1-16325881, 28.02.2023.
Dąbek D. (2004), Pozycja ustrojowa wójta (burmistrza, prezydenta) w zreformowanym samorządzie gminnym, in: Samorząd lokalny w Polsce, eds. S. Michałowski, A. Pawłowska, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Druciarek M., Niżyńska A. (2011), Wybory samorządowe w 2010 r. z perspektywy kobiet. Sytuacja kandydatek i samorządowczyń zasiadających w organach władzy lokalnej, in: Wybory 2010. Polska i świat, eds. M. Jeziński, W. Peszyński, A. Seklecka, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Druciarek M., Przybysz D., Przybysz I. (2019), Kobiety w polityce lokalnej. Strategie partii politycznych w wyborach samorządowych 2018 roku, Instytut Spraw Publicznych, Warsaw.
Filis J. (2018), Wybory samorządowe – wzory zaangażowania, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/71251/flis_wybory_samorzadowe_wzory_zaangazowania_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 21.02.2024.
Flis J., Gendźwiłł A., Stolicki D. (2018), Rywale włodarzy: doświadczenia i szanse samorządowych pretendentów, „e-Politikon”, no. 26, pp. 33–64.
Jędrusik P. (2022), Kandydaci na prezydenta Rudy Śląskiej. Kim są, 27.08.2022, TVS, https://tvs.pl/informacje/kandydaci-na-prezydenta-rudy-slaskiej-kim-sa/, 15.03.2023.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.
Krook L. M. (2015), Promoting women’s political participation a monitoring guide, UN WOMEN, https://mlkrook.org/pdf/unw_monitoring_guide_china.pdf, 21.02.2024.
Kubicka-Zach K. (2019), Włodarz wybrany do parlamentu traci mandat samorządowy, 15.10.2019, “prawo.pl”, https://www.prawo.pl/samorzad/zakaz-laczenia-mandatu-w-samorzadzie-i-parlamencie-mandat-wojta,489212.html, 20.02.2023.
Kucharczyk M. (2020), Wybory samorządowe we Francji: Hidalgo, Dati, czy Buzyn? – Paryż miastem kobiet, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/wybory-samorzadowe-we-francji-2020-hidalgo-dati-czy-buzyn-paryz-miastem-kobiet/, 22.02.2024.
Kurczonek P. (2022), Wybory prezydenckie w Rudzie Śląskiej 2022 – WYNIKI. W drugiej turze Michał Pierończyk i Krzysztof Mejer, 12.09.2022, „ruda śląska, naszemiasto”, https://rudaslaska.naszemiasto.pl/wybory-prezydenckie-w-rudzie-slaskiej-2022-wyniki-w-drugiej/ar/c1-8990353, 24.02.2023.
Kwiatkowska A. (2018)., Kobiety w wyborach a mechanizmy antydyskryminacyjne – stan aktualny i prognozy na przyszłość, Raport z badania „Bierne prawa wyborcze kobiet”, 4.12.2018, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Raport%20o%20biernych%20prawach%20wyborczych%20kobiete%2C%202018.pdf, 25.02.2023.
Local/municipal councils: mayors or other leaders and members (2021), Gender Statistics Database, https://eige.europa.eu/gender-statistics/dgs/indicator/wmidm_pol_parl__wmid_locpol/bar/year:2021/geo:EU27_2020,IPA,EEA,BE,BG,CZ,DK,DE,EE,IE,EL,ES,FR,HR,IT,CY,LV,LT,LU,HU,MT,NL,AT,PL,PT,RO,SI,SK,FI,SE,UK,IS,LI,NO,ME,MK,AL,RS,TR,BA,XK/sex:M,W/UNIT:PC/POSITION:PRES_CNCL/EGROUP:MUNICIP, 23.02.2023.
Marszałek-Kawa J. (2010), Brakuje nam solidarności, czyli dlaczego kobiety nie głosują na kobiety?, in: Kobiety w polityce, red. J. Marszałek-Kawa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Matusiak T. (2024), Oficjalne: prezydent Łodzi Hanna Zdanowska walczy o reelekcję, https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,30620887,oficjalne-prezydent-lodzi-hanna-zdanowska-walczy-o.html, 22.02.2024.
Michał Pierończyk został wybrany na nowego prezydenta Rudy Śląskiej, 26.09.2022, „Serwis Samorządowy PAP”, https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/michal-pieronczyk-zostal-wybrany-na-nowego-prezydenta-rudy-slaskiej, 08.02.2023.
Municipales 2020 à Paris: « Je n’ai pas besoin d’un chaperon pour faire de la politique », lance Rachida Dati, https://www.20minutes.fr/municipales/2807967-20200625-municipales-2020-direct-candidates-mairie-paris-affrontent-lors-dernier-tant-attendu-debat-bfm-tv, 22.02.2024.
Niewiadomska-Cudak M. (2011), Wybory samorządowe w Łodzi w latach 1990–2006, Wyd. A. Marszałek, Toruń.
Niewiadomska-Cudak M. (2014), Reprezentacja wyborcza kobiet po wejściu Polski do Unii Europejskiej, Wyd. Vizja Press§IT, Warsaw.
Niewiadomska-Cudak M. (2017), Skutki wprowadzenia zapisów kwotowych na zwiększenie udziału kobiet w Radzie Miejskiej w Łodzi w wyborach w 2014 roku, in: Obszary aktywności kobiet. Wybrane aspekty filozoficzne, społeczne i polityczne, eds. A. Kołomycew, A. Pięta-Szawara, Wyd. Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
Niewiadomska-Cudak M. (2020), Kobiety w samorządowych wyborach prezydenckich w Polsce w latach 2002–2018, Wydawnictwo AEH, Warsaw.
Niewiadomska-Cudak M. (2022), Konstytucyjna zasada równości kobiet i mężczyzn w statutach wybranych partii politycznych, in: Prawo konstytucyjne w systemu prawa. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Stanisławowi Bożkowi z okazji 70. rocznicy urodzin i 45-lecia pracy naukowej, eds. R. Skarzyński, E. Dużelewska, J. Matwiejuk, A. Jackiewicz, A. Olechno, L. Jamroz, A. Bartnicki, K. Bezubik, Wyd. Temida 2, Białystok.
Państwowa Komisja Wyborcza, Wybory 2002, https://wybory2002.pkw.gov.pl/wojt/t1/dk2/index.html.
Platforma bierze Łódź. Zdanowska: będę prawdziwą gospodynią, 05.12.2010, „Wprost”, https://www.wprost.pl/221227/platforma-bierze-lodz-zdanowska-bede-prawdziwa-gospodynia.html, 24.02.2023.
Podgórski M. K. (2004), Pozycja ustrojowa organów samorządu gminnego po reformie 2002 roku, in: Miscellanea iuridica, vol. 4, Współczesne problemy samorządu terytorialnego – dostęp do informacji publicznej, eds. A. Drogoń, A. Lityński, G. Sibiga, Tychy.
Polki 2021, Nowe wartości czy nowe czasy. Jakie są Polki? Co jest dla nich ważne i z jakimi zasadami idą przez życie? (2021), Gedeon Richter, https://www.gedeonrichter.pl/uploads/Raport-Polki-2021-Nowe-Wartosci-Na-Nowe-Czasy.pdf, 25.02.2023.
Segaunes N. (2020), Municipales 2020: pourquoi Anne Hidalgo a gagné à Paris, https://www.lopinion.fr/politique/municipales-2020-pourquoi-anne-hidalgo-a-gagne-a-paris, 22.02.2024.
Shingler B. (2017), Valérie Plante elected mayor of Montreal, beating out Denis Coderre, https://www.cbc.ca/news/canada/montreal/quebec-montreal-denis-coderre-valerie-plante-1.4388700, 22.02.2024.
Środa M. (2009), Kobiety i władza, Wydawnictwo WAB, Warsaw.
Tomczyk Ł. (2012), Prezydenci miast. Analiza rywalizacji w wyborach samorządowych, Wydawnictwo Marina, Wrocław.
Ustawa z 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, Dz. U. 2022, poz. 372, ze zm.
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dz. U. 2018, poz.130.
Ustawa z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2021, poz. 1834.
Ustawa z dnia 20 czerwca 2020 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, Dz. U. Nr 113, poz. 984.
Ustawa z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U. 2022, poz. 2418.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, Dz. U. Nr 21, poz. 113.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. ustawa – Kodeks wyborczy, Dz. U. 2022.1277.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. 2023, poz. 40.
Uziębło P. (2014), Cenzusy wyborcze w XXI w. – potrzeba nowego podejścia, in: Wykłady im. Prof. Wacława Komoranickiego, wykład VI, Toruń.
Witkowska N. (2022), Gender gap – wyrównanie różnic potrwa 130 lat?, 30.09.2022, RAPORT CSR.PL., https://raportcsr.pl/gender-gap-wyrownanie-roznic-potrwa-130-lat/, 25.02.2023.
Zastępcy Prezydenta (2022), Urząd Miasta, Ruda Śląska, https://www.rudaslaska.pl/urzad-miasta/prezydent-miasta/zastepcy-prezydenta/, 08.02.2023.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.