Słowa kluczowe
Izrael
Hamas
zamach
7 października 2023 r.
Jak cytować
Abstrakt
Głównym celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie stosunków Armenii, Azerbejdżanu oraz Gruzji z Izraelem w kontekście ataku Hamasu z 7 października 2023 r. Mimo iż Armenia, Azerbejdżan oraz Gruzja nie są zaliczane do regionu Bliskiego Wschodu (a do tzw. obszaru byłego ZSRR), to jednak bardzo uważnie obserwują procesy zachodzące na sąsiadującym obszarze. Zbadanie postawy trzech państw zakaukaskich wynika z chęci poszukania odpowiedzi na pytanie, czy władze wszystkich trzech wymienionych wyżej krajów podobnie zareagowały na kolejne rozmrożenie konfliktu izraelsko-palestyńskiego, czy może jednak występowały w tym zakresie pewne różnice. Pozwoli to określić, jak współcześnie wyglądają relacje pomiędzy Izraelem a Armenią, Azerbejdżanem oraz Gruzją, a także to, czy którąś z republik Kaukazu Południowego można nazwać lojalnym sojusznikiem Izraela w tym regionie.
Bibliografia
Ananicz Sz. (2015), Turcja i Armenia w cieniu Wielkiej Tragedii, osw.waw.pl, 21.04.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-04-21/turcja-i-armenia-w-cieniu-wielkiej-tragedii, 09.06.2024.
Armenia Exports to Israel, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/armenia/exports/israel, 18.05.2024.
Armenia recognizes Palestinian statehood; Israel summons ambassador for reprimand, timesofisrael.com, 21.06.2024, https://www.timesofisrael.com/armenia-recognizes-palestinian-statehood-israel-summons-ambassador-for-reproach/, 23.06.2024.
Ashirov Q. (2023), Azerbaijani Ambassador to Israel condemns terrorist attacks, azernews.az, 09.10.2023, https://www.azernews.az/nation/215861.html, 10.06.2024.
Azerbaijan Exports to Israel, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/azerbaijan/exports/israel, 20.05.2024.
Berman L. (2021), Georgia’s envoy warns his country’s heritage in Israel is at risk, timesofisrael.com, 14.06.2021, https://www.timesofisrael.com/georgias-envoy-warns-his-countrys-heritage-in-israel-is-at-risk/, 18.05.2024.
Bilateral relations, mfa.am, https://www.mfa.am/en/bilateral-relations/il, 10.06.2024.
Bilateral relations. Israel-Georgia Bilateral relations since 1991, new.embassies.gov.il, https://new.embassies.gov.il/georgia/en/the-embassy/bilateral-relations, 11.06.2024.
Bishku M. B. (2009), The South Caucasus Republics and Israel, „Middle Eastern Studies”, vol. 45, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1080/00263200802697415
Broda K. (2024), Państwo Palestyna jest uznawane przez większość krajów na świecie. Jakie stanowisko ma USA?, gazetaprawna.pl, 23.05.2024, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/9513382,panstwo-palestyna-jest-uznawane-przez-wiekszosc-krajow-na-swiecie-jak.html, 10.06.2024.
“Deeply concerned” with recent escalation in Israel, Georgia stands in “full solidarity” with country – President, agenda.ge, 08.10.2023, https://agenda.ge/en/news/2023/3742#gsc.tab=0, 17.05.2024.
Freund J. (2023), Garibashvili’s Visit to Israel: Greater Bilateral Relations, caspianpolicy.org, 25.08.2023, https://www.caspianpolicy.org/research/south-caucasus/garibashvilis-visit-to-israel-greater-bilateral-relations, 18.06.2024.
Georgia Exports to Israel, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/georgia/exports/israel, 19.06.2024.
Georgia reacts to surprise attack by Hamas on Israel, bm.ge, 07.10.2023, https://bm.ge/en/news/georgia-reacts-to-surprise-attack-by-hamas-on-israel, 17.05.2024.
Georgian PM “strongly condemns terrible terrorist attack” on Israel, agenda.ge, 07.10.2023, https://agenda.ge/en/news/2023/3737#gsc.tab=0, 17.05.2024.
Górecki W. (2022), Zjeść ciastko i mieć ciastko. Gruzja wobec wojny na Ukrainie i integracji z Zachodem, osw.waw.pl, 07.06.2022, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-06-07/zjesc-ciastko-i-miec-ciastko-gruzja-wobec-wojny-na-ukrainie-i, 10.06.2024.
Hajiyeva G. (2024), Azerbaijan Reiterates Call for Independent Palestinian State, caspiannews.com, 12.06.2024, https://caspiannews.com/news-detail/azerbaijan-reiterates-call-for-independent-palestinian-state-2024-6-10-24/, 15.06.2024.
Hovhannisyan A. (2023), Peaceful coexistence and international grievances: Understanding Jewish-Armenian relations, eurasianet.org, 30.11.2023, https://eurasianet.org/peaceful-coexistence-and-international-grievances-understanding-jewish-armenian-relations, 10.06.2024.
Ilham Aliyev met with President of Israel Isaac Herzog in Munich, president.az, 16.02.2024, https://president.az/en/articles/view/64156, 29.05.2024.
Ilia Darchiashvili has received the Ambassador of the State of Israel to Georgia, mfa.gov.ge, 09.10.2023, https://mfa.gov.ge/en/news/455615-ilia-darchiashvilma-saqartveloshi-israelis-sakhelmtsiphos-elchi-miigho, 17.05.2024.
Ioanes E. (2023), Hamas has launched an unprecedented strike on Israel. Here’s what you need to know, www.vox.com/, 09.10.2023, https://www.vox.com/2023/10/7/23907296/israel-war-hamas-attack-rocket-strike-response-2023, 05.06.2024.
Israel Exports to Armenia, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/israel/exports/armenia, 18.05.2024.
Israel Exports to Azerbaijan, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/israel/exports/azerbaijan, 20.05.2024.
Israel Exports to Georgia, tradingeconomics.com, https://tradingeconomics.com/israel/exports/georgia, 19.06.2024.
Kolejny kraj uznał niepodległość Palestyny. „Chęć dążenia do pokoju”, onet.pl, 21.06.2024, https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/kolejny-kraj-uznal-niepodleglosc-palestyny-chec-dazenia-do-pokoju/m5c8cxf,79cfc278, 23.06.2024.
Lidor C. (2023), Synagogue vandalized in Armenia, apparently over Israeli-Azeri ties, timesofisrael.com, 04.10.2023, https://www.timesofisrael.com/armenia-synagogue-vandalized-apparently-over-israeli-azeri-ties/, 10.06.2024.
Luxner L. (2022), Armenia has had few Jews and a poor relationship with Israel. That could be changing, timesofisrael.com, 23.10.2022, https://www.timesofisrael.com/armenia-has-had-few-jews-and-a-poor-relationship-with-israel-that-could-be-changing/, 11.06.2024.
Luxner L. (2024), As Israeli tourism to Georgia has boomed, these Israelis have put down roots in Tbilis, timesofisrael.com, 24.06.2024, https://www.timesofisrael.com/as-israeli-tourism-to-georgia-has-boomed-these-israelis-have-put-down-roots-in-tbilisi/, 27.06.2024.
Mammadli R. (2024), Why criticism of Israel is so rare in Azerbaijan, newarab.com, 02.04.2024, https://www.newarab.com/analysis/why-criticism-israel-so-rare-azerbaijan, 20.05.2024.
Mammadov M. (2023), The Israel-Hamas Conflict Reverberates in the South Caucasus, jamestown.org, 26.10.2023, https://jamestown.org/program/the-israel-hamas-conflict-reverberates-in-the-south-caucasus/, 10.06.2024.
Matusiak M. (2023), Atak i zemsta – dwa miesiące wojny w Gazie, osw.waw.pl, 20.12.2023, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2023-12-20/atak-i-zemsta-dwa-miesiace-wojny-w-gazie, 15.05.2024.
Matusiak M. (2024), Izraelska ofensywa w Rafah w warunkach katastrofy humanitarnej, osw.waw.pl, 17.05.2024, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2024-05-17/izraelska-ofensywa-w-rafah-w-warunkach-katastrofy-humanitarnej, 19.05.2024.
Meeting of the President of Georgia with the Ambassador of Israel, president.ge, 13.10.2023, https://president.ge/index.php?m=209&news_id=1973&lng=eng, 07.06.2024.
MFA Azerbaijan, x.com, 07.10.2023, https://x.com/AzerbaijanMFA/status/1710709167499939878, 28.05.2024.
MFA of Georgia, x.com, 07.10.2023, https://x.com/MFAgovge/status/1710614204544139409?t=ufv2-1NIbIc2Y3oj6udV7w&s=19&fbclid=IwAR1bWhcJIsrzhGAWTEdlTBC-phwj6y491pWBeux5wAiBBGROTO9K4wFmpFs, 07.06.2023.
МИД Армении: шокированы насилием между палестинцами и Израилем и таргетированием гражданского населения, newsarmenia.am, 07.10.2023, https://newsarmenia.am/news/in_the_world/mid-armenii-shokirovany-nasiliem-mezhdu-palestintsami-i-izrailem-i-targetirovaniem-grazhdanskogo-nas/, 14.05.2024.
Mruk M., Piwowarska S. (2021), Izrael i Azerbejdżan w XXI wieku – szczera współpraca czy małżeństwo z rozsądku? Zarys problematyki, „Nowa Polityka Wschodnia”, no. 4 (31). DOI: https://doi.org/10.15804/npw20213102
National Security Concept of Georgia, mfa.gov.ge, https://mfa.gov.ge/en/national-security-concept, 05.06.2024.
National Security Strategy of The Republic Of Armenia, www.mfa.am, 07.2020, https://www.mfa.am/en/security-and-defense/, 18.05.2024.
Pronińska K., Balcerowicz B., Lizak W., Pińczak L. (2024), Konflikty zbrojne w 2023 roku: intensywność, dynamika i regionalne znaczenie, „Rocznik Strategiczny 2023/24. Przegląd sytuacji politycznej, gospodarczej i wojskowej w środowisku międzynarodowym Polski”, vol. 29, Warsaw.
Rubin M. (2023), Azerbaijan’s Shift to Hamas Shows Its Cynicism, aei.org, 23.10.2023, https://www.aei.org/op-eds/azerbaijans-shift-to-hamas-shows-its-cynicism/, 20.05.2024.
Ruling party Sec-Gen pledges support for Israel amid conflict with Hamas, agenda.ge, 10.10.2023, https://agenda.ge/en/news/2023/3774#gsc.tab=0, 17.05.2024.
Statement, www.mfa.am, 13.10.2023, https://www.mfa.am/en/interviews-articles-and-comments/2023/10/12/mfa_israel/12276, 27.05.2024.
Statement by the Foreign Ministry of the Republic of Armenia on the recognition of the State of Palestine, mfa.am, 21.06.2024, https://www.mfa.am/en/interviews-articles-and-comments/2024/06/21/mfa_statement/12706, 23.06.2024.
Strachota K. (2024), Dryf w stronę Rosji: ostry kryzys polityczny w Gruzji, osw.waw.pl, 22.04.2024, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2024-04-22/dryf-w-strone-rosji-ostry-kryzys-polityczny-w-gruzji, 10.06.2024.
Szeptycki A. (2023), Europa Wschodnia i Kaukaz Południowy: wobec rosyjskiej wojny w Ukrainie, „Rocznik Strategiczny 2022/23. Przegląd sytuacji politycznej, gospodarczej i wojskowej w środowisku międzynarodowym Polski”, vol. 28, Warsaw.
Tbilisi TV tower illuminated in Israeli flag colours as in solidarity following terrorist attacks, agenda.ge, 08.10.2023, https://agenda.ge/en/news/2023/3752#gsc.tab=0, 17.05.2024.
UN News, x.com, 12.12.023, https://x.com/UN_News_Centre/status/1734686801699491975?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1734686801699491975%7Ctwgr%5E3a732083a7f375f507172af6dd212a53b2929cb2%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fnews.un.org%2Fen%2Fstory%2F2023%2F12%2F1144717, 18.05.2024.
Vladimer Konstantinidi and members of the Parliamentary Committee on Diaspora Affairs held an online meeting with Georgian citizens living in Israel, mfa.gov.ge, 12.10.2023, https://mfa.gov.ge/en/news/597904-sagareo-saqmeta-ministris-moadgilem-vladimer-konstantinidim-da-diasporis-sakitkhta-saparlamento-komi, 17.05.2024.
Węglarczyk B. (2012), Rewelacje WikiLeaks: Izrael pomógł Rosji przed wojną z Gruzją, rp.pl, 05.03.2012, https://www.rp.pl/swiat/art13871541-rewelacje-wikileaks-izrael-pomogl-rosji-przed-wojna-z-gruzja, 17.05.2024.
Wojnarowicz M. (2023), Wybuch wojny między Izraelem i Hamasem, pism.pl, 09.10.2023, https://www.pism.pl/publikacje/wybuch-wojny-miedzy-izraelem-i-hamasem, 15.05.2024.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Jarosław Kardaś
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.