Abstract
In order to function properly, a modern democracy needs a civic society, that is a society of individual, conscious subjects, who are active in the public realm. The absence of this component of democracy results in numerous problems, if only to mention low turnout in elections and referenda, thereby weakening the legitimacy of power and difficulties in the implementation of political decisions. Many authors emphasize the fact that the 1980s were a period of very intensive development in civic society in Poland which persuaded the authorities at the time to commence talks with the democratic opposition. The outcome of the talks of the Round Table, the elections in June 1991 and further events, was that a democratic political system was institutionalized in Poland. After several years of political transformation the issue of the weakness of Polish civic society was raised more and more frequently. Therefore, the question may be asked of what has happened to Polish society? A society that was once able to force the non-democratic authorities to make concessions after the turning point of 1989, has become less and less involved in public life. In trying to address this problem one needs to emphasize the fact that Polish civic society was revived at the time of the struggle against the socialist state. After the change of political system, the negative aftermath of the relations between state and citizens has produced certain difficulties. Consequently, new mutual relations need to be established between state and citizens, since a democratic system requires a functioning civic society that does not struggle against the state but rather colla orates with it. It takes time to develop such an organization of society, though.References
Antoszewski A., Społeczeństwo obywatelskie a proces konsolidacji demokracji, w: Studia z teorii polityki, t. III, red. A. Czajowski, L. Sobkowiak,Wrocław 2000.
Blok Z., Transformacja jako konwersja funkcji wewnątrz systemowych na przykładzie Polski, Poznań 2006.
Bobbio N., Społeczeństwo obywatelskie, w: Ani książę, Ani kupiec: Obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, wybór i wstęp J. Szacki, Kraków 1997.
Borowiec P., Główne przeszkody w realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego, w: Czas społeczeństwa obywatelskiego. Między teorią a praktyką, red. B. Krauz-Mozer, P. Borowiec, Kraków 2006.
Celiński A., Wybraliśmy feudalizm, „Przegląd” 2003, nr 20. Opinie o funkcjonowaniu demokracji w Polsce, Komunikat z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2009.
Dahrendorf R., Co zagraża społeczeństwu obywatelskiemu, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotował i przedmową opatrzył K. Michalski, Kraków 1994.
Dziubka K., Społeczeństwo obywatelskie, w: Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 2002.
Dziubka K., Społeczeństwo obywatelskie: wybrane aspekty ewolucji pojêcia, w: Studia z teorii polityki, t. II, red. A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak,Wrocław 1998.
Dzwończyk J., Determinanty rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce po 1989 roku, w: Rola wyborów w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, red. S. Drobczyński, M. Żyromski, Poznań 2004.
Dzwończyk J., Rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce po 1989 roku, w: Czas społeczeństwa obywatelskiego. Między teorią a praktyką, red. B. Krauz-Mozer, P. Borowiec, Kraków 2006.
Forbrig J., Społeczeństwo obywatelskie w dyskursie opozycji demokratycznej w Europie Środkowej, w: Czas społeczeństwa obywatelskiego. Między teorią a praktyką, red. B. Krauz-Mozer, P. Borowiec, Kraków 2006.
Gliński P., O społeczeństwie obywatelskim w Polsce: teoria i praktyka, w: Homo eligens. Społeczeństwo świadomego wyboru, red. D. Gawin, Warszawa 1999.
Górski E., Rozważania o społeczeństwie obywatelskim i inne studia z historii idei, Warszawa 2003.
Kolarska-Bobińska L., Jakość polskiej demokracji, w: Polityka i świat wartości. Uczestnictwo obywateli w życiu społeczno-politycznym, red. J. Miklaszewska, Kraków 1998.
Koselleck R., Trzy światy obywatelskie? Wprowadzenie do porównawczej semantyki społeczeństwa obywatelskiego w Niemczech, Anglii i Francji – zarys dziejów teorii, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotował i przedmową opatrzył K. Michalski, Kraków 1994.
Kumar K., Społeczeństwo obywatelskie: rozważania na temat użyteczności historycznego terminu, w: Ani książę, Ani kupiec: Obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, wybór i wstęp J. Szacki, Kraków 1997.
Kuroń J., Polityka i odpowiedzialność, Londyn 1984.
Magoska M., O budowie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, w: Prawo w okresie przemian ustrojowych w Polsce, red. A. Wasilkowski, Warszawa 1995.
Michalski K., Przedmowa, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotował i przedmową opatrzył K. Michalski, Kraków 1994.
Ogrodziński P., Pięć tekstów o społeczeństwie obywatelskim, Warszawa 1991.
Paradowska W., O podmiocie etycznym i podmiocie etyki, w: Unia Europejska a społeczeństwo obywatelskie, red. R. Paradowski, Poznań 2005.
Perez-Diaz V. M., Powrót społeczeństwa obywatelskiego w Hiszpanii, Kraków 1996.
Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Wrocław 2004.
Ponikowski B., Dialektyka społeczeństwa obywatelskiego i społeczeństwa politycznego w myśli politycznej Antonia Gramsciego, w: Społeczeństwo obywatelskie, red. W. Bokajło, K. Dziubka, Wrocław 2001.
Putnam R. D., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków 1995.
Rachwał M., Inicjatywa ludowa a rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w latach 1994–2005, w: Instytucje państwa a społeczeństwo obywatelskie, red. A. Chodubski, L. Kacprzak, K. Pająk, Piła 2009.
Rogaczewska K., Koncepcja społeczeństwa obywatelskiego według Jacka Kuronia, w: Czas społeczeństwa obywatelskiego. Między teorią a praktyką, red. B. Krauz-Mozer, P. Borowiec, Kraków 2006.
Rogaczewska K., Recepcja myśli programowej Edwarda Abramowskiego w koncepcji społeczeństwa obywatelskiego Jacka Kuronia, w: Społeczeństwo obywatelskie, red. W. Bokajło, K. Dziubka, Wrocław 2001.
Shils E., Co to jest społeczeństwo obywatelskie?, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotował i przedmową opatrzył K. Michalski, Kraków 1994.
Siciński A., Społeczeństwo obywatelskie, w: Władza i obywatel w społeczeństwie informacyjnym, red. M. Dietrich, Warszawa 1999.
Słodkowska I., Społeczeństwo obywatelskie na tle historycznego przełomu. Polska 1980–1989, Warszawa 2006.
Staniszkis J., Dylematy okresu przejściowego – przypadek Polski, w: Społeczeństwo wobec wyzwań gospodarki rynkowej, red.W. Morawski,W. Kózek,Warszawa 1991.
Szacki J., Liberalizm po komunizmie, Kraków 1994.
Szafraniec K., Anomia okresu transformacji a orientacje normatywne. Perspektywa międzygeneracyjna, w: Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, red. J. Mariański, Kraków 2002.
Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Warszawa 2002.
Taylor Ch., Kiedy mówimy: społeczeństwo obywatelskie, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotował i przedmową opatrzył K. Michalski, Kraków 1994.
Torczyńska-Jarecka M., Anomia czasów transformacji – refleksje w perspektywie deprywacji potrzeby bezpieczeństwa osobistego i prawnego, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2005, nr 2.
Wallas T., Sukcesy oraz zagrożenia transformacji systemu politycznego w Polsce na progu XXI wieku. Wybrane aspekty, w: Życie polityczne w Polsce. Wybrane problemy, red. T. Wallas, Poznań 2004.
Weigel G., Ostateczna rewolucja: Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu, Poznań 1995.
Wiśniewski J., Żodź K., Społeczeństwo obywatelskie a społeczeństwo Unii Europejskiej, w: Unia Europejska a społeczeństwo obywatelskie, red. R. Paradowski, Poznań 2005.
Wojtaszczyk K. A., Transformacja systemowa w Europie Wschodniej – próba bilansu, w: Transformacja systemowa w krajach Europy Środkowej i Wschodniej 1989–2002.Wybrane problemy, red. T. Godlewski, A. Koseski, K. A.Wojtaszczyk, Bydgoszcz–Pułtusk 2003.
Wolff-Powęska A., Oswojona rewolucja. Europa Środkowo-Wschodnia w procesie demokratyzacji, Poznań 1999.
License