Abstract
The author of the paper presents a typology of parliamentary parties in Poland on the basis of what he deems to be the key element when establishing a party, namely its political platform. He outlines social-democratic, liberal, Christian-democratic, conservative, people’s parties, independence parties and the parties he terms as non-standard ones. He concludes by presenting a table with an interesting list of all the parliamentary parties from the first to the seventh term.References
przykazań, Dekalog Polskiej Partii Przyjaciół Piwa „Jak wypić to piwo?” (2001), w: Wybory 1991. Programy partii i ugrupowań politycznych, red. I. Słodkowska, Warszawa, s. 282–286.
Antoszewski A. (2005), Partie polityczne Europy środkowej i wschodniej, Poznań– Wrocław.
Antoszewski A. (2008), Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków, Toruń.
Antoszewski A. (2012), System polityczny RP, Warszawa.
Antoszewski A., Herbut R., Sroka J. (2003), System partyjny w Polsce, w: Partie i systemy partyjne Europy środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wrocław, s. 148–149, 166–167.
Bale T., Szczerbiak A. (2008), Why is there no Christian Democracy in Poland – and why should We care?, “Party Politics”, nr 4, s. 487–495.
Borecki P. (2008), Geneza modelu stosunków państwo – Kościół w Konstytucji RP, Warszawa.
Borowik B. (2008), Myśl konserwatywna, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 61–80.
Borowik B. (2011), Partie konserwatywne w Polsce 1989–2001, Lublin.
ChrzanowskiW. (1999), Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Przemówienie Wiesława Chrzanowskiego na Zjeździe Założycielskim ZChN w dniu 28 października 1989 r., „Sprawa Polska. Pismo chrześcijańsko-narodowe”, nr 5 (7).
Chwedoruk R. (2004), Socjaliści z Solidarności w latach 1989–1993, Warszawa.
Cieciura K. (2007), Partia Ludowo-Demokratyczna w latach 1998–2004, Toruń.
Dawidowicz A. (2008), Myśl niepodległościowa, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 13–36.
Deklaracja ideowa Platformy Obywatelskiej. Przyjęta przez Klub Poselski Platforma Obywatelska w dniu 21 grudnia 2001 r., w zbiorach autora.
Deklaracja Ideowa ZChN, Warszawa, dnia 13 stycznia 1991 r., Archiwum Pracowni Dokumentacji i Badań Życia Politycznego Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. 12215/93/1196.
Deklaracja Programowa Kongresu Zjednoczeniowego Unii Demokratycznej, projekt przyjęty na wspólnym posiedzeniu prezydiów Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego w dniu 6.04.1994 r., Archiwum Partii Politycznych Instytutu Studiów Politycznych PAN.
Dzwończyk J. (2000), Populistyczne tendencje w społeczeństwie postsocjalistycznym (na przykładzie Polski), Toruń.
Gajowniczek T. (2002), źródła myśli politycznej Platformy Obywatelskiej – ideologia czy pragmatyzm wyborczy?, w: Polacy – Polska – Europa. Interpretacje idei politycznych, red. T. Godlewski, W. Jurkiewicz, Bydgoszcz, s. 169–176.
Gallagher M., Laver M., Mair P. (1992), Representative Government in Western Europe, McGraw-Hill.
Godlewski T. (2005), Polski system polityczny. Instytucje – procedury – obywatele, Toruń.
Gołoś M. (1999), Współczesne partie chadeckie w Polsce, w: Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie, red. E. Olszewski, K. Krzywicka, Lublin, s. 251–262.
Grabowska M. (2004), Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Warszawa.
Habowski M. (1995), Stosunki państwo – Kościół w koncepcjach Unii Demokratycznej w latach 1990–1994, w: Studia politologiczne, red. A. W. Jabłoński, K. A. Paszkiewicz, M. Wolański, Wrocław, s. 92–98.
Herbut R. (1999), Partie polityczne i system partyjny, w: Polityka w Polsce w latach 90. Wybrane problemy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław.
Herbut R. (2002), Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych, Wrocław.
Hloušek V., Kopeèek L. (2010), Origin, Ideology and Transformation of Political Parties.
East-Central and Western Europe Compared, Ashgate Publishing. IV kongres partii Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej. Program społeczno-gospodarczy Samoobrony (2006), w:Wybory 2005. Partie ich programy, red. I. Słodkowska, M. Dołbakowska, wstęp R. Markowski, Warszawa.
Jajecznik K. (2006), Pozycja Ligi Polskich Rodzin w polskim systemie partyjnym w kontekście transformacji systemowej, „Studia Politologiczne”, Vol. 10.
Janik K. (red.) (2009), Instytucjonalizacja i otoczenie. Problemy wybrane, Toruń.
Jestem wkurzony do czerwoności. Z Januszem Piechocińskim, wicepremierem i ministrem gospodarki rozmawia Mariusz Staniszewski (2013), „Do Rzeczy”, nr 3, s. 25–26.
Karnowska D. (2005), W kierunku liberalizmu. Recepcja idei liberalnych w Polsce w warunkach transformacji ustrojowej, Toruń.
Karnowska D. (2011), Spór o wspólnoty. Idee komunitarystyczne we współczesnej polskiej myśli politycznej, Toruń.
Koczur T. (2005), Polityczny ruch ludowy w Polsce – transformacja partyjna, myśl polityczna, organizacja, działalność, przemiany wewnętrzne, Toruń.
Kopeèek L. (2003), System partyjny Słowacji, w: Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wrocław, s. 204–205.
Kowalczyk K. (2009), Ile konserwatyzmu, ile liberalizmu w Platformie Obywatelskiej, w: Paradoksy liberalizmu, red. D. Karnowska, A. Modrzejewski, Toruń, s. 130–131.
Kowalczyk K. (2010), Strategia Prawicy Rzeczypospolitej na rynku politycznym (2007–2009), w: Polska scena polityczna. Środowiska – komunikacja polityczna – strategie, red. K. Sobolewska-Myślik, A. Hess, K. Kowalczyk, Kraków, s. 298–307.
Kowalczyk K. (2011), Rodziny partii politycznych w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, red. K. Kowalczyk, Toruń, s. 207–232.
Kowalczyk K. (2012), Partie i ugrupowania parlamentarne wobec Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1989–2011, Szczecin.
Leszczyńska K., Olszewski E. (red.) (2011), Ruch socjaldemokratyczny w Rzeczypospolitej Polskiej (1989–2010), Lublin.
Łyżwa P. (2003), Myśl polityczna chrześcijańskiej demokracji w III RP, Toruń.
Maj E. i C. (2007), Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce 1989–2001, Lublin.
Maj E. i C., Partie narodowe w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, Toruń, s. 248–267.
Majchrowski J. (2003), Chadecja w III Rzeczypospolitej, „Znaki Naszych Czasów”, nr 5/6, s. 103–120.
Marczewska-Rytko M. (1995), Populizm: teoria i praktyka polityczna, Lublin.
Marczewska-Rytko M. (1999), Ruch chrześcijańsko-demokratyczny wobec wyzwań współczesności (koncepcje ideowo-programowe polskiej chadecji 1989–1998), w: Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie, red. E. Olszewski, K. Krzywicka, Lublin, s. 263–276.
Marczewska-Rytko M. (2000), Populizm, w: Encyklopedia politologii, t. 4: Myśl społeczna i ruchy polityczne współczesnego świata, red. M. Marczewska-Rytko, E. Olszewski, Kraków, s. 289–292.
Materska-Sosnowska A. (2006), Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej: dostosowanie syndykatu władzy do zasad demokracji parlamentarnej, Warszawa.
Matyja R. (2009), Konserwatyzm po komunizmie, Warszawa.
Michałowski S. (2008), Myśl socjalistyczna, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin.
Migalski M. (2005), Polska, w: Partie i systemy partyjne państw Europy środkowej i wschodniej, red. M. Migalski, Sosnowiec, s. 228.
Migalski M. (2006), Polskie ugrupowania parlamentarne na tle diady lewica–prawica, w: Polski system partyjny, red. M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, Warszawa.
Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości (2009), Kraków.
Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości (2011), Warszawa.
Paluch W. (2005), PSL w systemie partyjnym Rzeczypospolitej, Toruń. Państwo jest wartością. Z Jarosławem Kaczyńskim, prezesem Prawa i Sprawiedliwości rozmawiają Piotr Legutko i Michał Szułdrzyński (2006), „Nowe Państwo”, nr 1, s. 19.
Piskorski M. (2010), Samoobrona RP w polskim systemie partyjnym. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr. hab. Jerzego Sielskiego, Poznań.
Plan “X”. Polska potrzebuje gospodarza!, w: Wybory 1993. Partie i ich programy, red. I. Słodkowska, Warszawa 2001, s. 435.
Polska transformacja. Stan i perspektywy (2006), red. J. Błuszkowski, współpraca: K. Jajecznik, M. Lasocki, A. Zięba, Warszawa.
Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005. IV Rzeczpospolita. Sprawiedliwość dla wszystkich, bmidw.
Program Prawa i Sprawiedliwości, Warszawa, sierpień 2001.
Rubisz L. (2009), Platforma Obywatelska – tradycje i inspiracje światopoglądowe, w: Platforma Obywatelska, red. M. Migalski, Toruń, s. 82–98.
Rubisz L. (2010), Prawo i Sprawiedliwość – konserwatyzm tu i teraz, w: Prawo i Sprawiedliwość, red. M. Migalski, Toruń, s. 56–74.
Sanecka-Tyczyńska J. (2008), Państwo obywatelskie i wspólnota polityczna. Studium z myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości, Lublin.
Sieklucki D. (2006), Partie lewicy i centrolewicy w polskim systemie partyjnym: aktywność SLD, UP i PSL na polskiej scenie politycznej, Kraków.
Sielski J. (2008), Polska prawica i jej stosunek do integracji europejskiej, w: Stan i perspektywy studiów europejskich, red. M. Drzonek, J. Jartyś, A. Staszczyk, Szczecin–Kraków, s. 137–138.
Sikorski T. (2012), O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), wyd. II, Toruń, s. 558 i n.
Silna Polska dla cywilizacji życia. Założenia polityki Prawicy Rzeczypospolitej, Warszawa, marzec 2009.
Sobolewska-Myślik K. (1999), Partie i systemy partyjne Europy Środkowej po 1989 roku, Kraków, s. 74.
Sokół W. (2000), Kształtowanie się partii socjaldemokratycznych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, „Zeszyty Naukowe Puławskiej Szkoły Wyższej”, z. 1, s. 107–129.
SokółW. (2003), Partie polityczne i system partyjny w Polsce w latach 1991–2001, w: Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, red. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Lublin, s. 200–258.
Sozańska D. (2009), Konkurenci czy partnerzy? Chrześcijańska demokracja i Kościół katolicki po 1989 r., w: Zrozumieć współczesność. Profesorowi Hieronimowi Kubiakowi w 75. rocznicę urodzin tom ten ofiarowują przyjaciele i uczniowie, red. G. Babiński, M. Kapiszewska, Kraków, s. 463.
Sozańska D. (2011), Chrześcijańska demokracja w Polsce. Przyczyny słabości i szanse rozwoju, Kraków.
Stępień S. (2008), Myśl polityczna Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej i Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 244–246.
Ślęzak T., Śliwa M. (red.) (2004), Polska lewica w XX wiek: historia, ludzie, idee, Kraków.
Tokarz G. (2002), Ruch narodowy w Polsce w latach 1989–1997, Wrocław.
Tomasiewicz J. (2003), Ugrupowania neśndeckie w III Rzeczypospolitej, Toruń.
Tomczak Ł. (2003), Polskie partie socjaldemokratyczne w latach 1990–1997, Szczecin 2003.
Tomczak Ł. (2012), Lewicowe partie polityczne w Polsce. Programy, organizacja, strategie, Szczecin.
Uchwała Komitetu Politycznego Prawa i Sprawiedliwości z dnia 30.01.2004 r. w sprawie akceptacji Zasad Etycznych Prawa i Sprawiedliwości, APDiBŻP, sygn. 18184/04/1377c.
Von Beyme K. (2000), Parteien imWandel. Von den Volksparteien zu den professionalisierten Wählerparteien, Wiesbaden.
Wandowicz K. (2000), Współczesny konserwatyzm polityczny w Polsce (1989–1998), Wrocław.
Waniek D. (red.) (2009), Lewica w praktyce rządzenia. Problemy wybrane, Toruń.
Wojtasik W. (2008), Stamtąd do wieczności. Ewolucja programowa SLD 1991–1996, w: Polska lewica u progu XXI wieku, red. Ł. Tomczak, Wrocław, s. 41–62.
Wójcik A. (2008), Myśl polityczna ugrupowań liberalno-demokratycznych, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku.Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 183–217.
Wójcik A. (2011), Partie ludowe w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, red. K. Kowalczyk, Toruń, s. 233–247.
License
Articles published in "Central European Political Studies" are distributed under the Creative Commons Attribution 4.0. License (CC BY 4.0). They may be copied, redistributed and shared only if appropriate credit is given.