Abstrakt
Idea global governance powstała w latach 90. XX wieku jako próba transformacji ładu międzynarodowego zgodnie z wymogami globalizacji i problemów globalnych, które się uwidoczniły. Niniejszy artykuł rozważa, czy w obliczu trwającej na Ukrainie wojny, idea ta ma jeszcze rację bytu. Autor stawia hipotezę, że rosyjska agresja z lutego 2022 roku definitywnie zakończyła okres, w którym można było mówić o próbach realizacji tej idei. W artykule przeanalizowana jest istota i dotychczasowe próby realizacji koncepcji globalnego zarządzania, jak również opisane są wydarzenia związane z konfliktem rosyjsko-ukraińskim. Przeprowadzona analiza wyraźnie wskazuje, że w trzeciej dekadzie XXI wieku globalna współpraca wokół problemów takich jak zmiany klimatyczne czy dysproporcje w rozwoju gospodarczym między państwami, została zepchnięta na dalszy plan wobec powrotu zimnowojennej retoryki i konfliktu na linii Zachód i Rosja. Metody wykorzystane przez autora to analiza i krytyka piśmiennictwa naukowego i metoda opisowa.
Bibliografia
Barber B. (2014), Gdyby burmistrzowie rządzili światem. Dysfunkcyjne państwa, rozwijające się miasta, Wydawnictwo MUZA, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514206.pp.119-123
Barnes J. E. (2024), Vance Describes Plan to End Ukraine War That Sounds a Lot Like Putin’s, “The New Yorks Time” [online], 13.09.2024, https://www.nytimes.com/2024/09/13/us/politics/vance-trump-ukraine-russia-war.html, 17.01.2025.
Casula P. (2017), Russia’s foreign policy from the crimean crisis to the Middle East: Great power gamble or biopolitics?, „Rising Power Quarterly”, vol. 2.
Commission on Global Governance (1995), Our Global Neighborhood, Oxford, https://www.gdrc.org/u-gov/global-neighbourhood/chap1.htm, 17.01.2025.
Council on Foreign Relations (2025), War in Ukraine, https://www.cfr.org/global-conflict-tracker/conflict/conflict-ukraine, 16.01.2025.
Djankov S., Golovchenko A. (2024), Patterns in sanctions on Russian individuals, CEPR, 3.11.2024, https://cepr.org/voxeu/columns/patterns-sanctions-russian-individuals, 16.01.2025.
Gaur A., Settles A., Väätänen J. (2023), Do Economic Sanctions Work? Evidence from the Russia-Ukraine Conflict, „Journal of Management Studies”, vol. 60. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4433798
Gromyko A. (2015), West-Russia Relations and the Emerging Global Order. Polycentric World as the New Reality, w: West-Russia Relations in Light of the Ukraine Crisis, red. R. Alraco, Edizioni Nuova Cultura, Roma.
Heinkelmann-Wild T., Kruck A., Daßler B. (2021), A Crisis from Within: The Trump Administration and the Contestation of the Liberal International Order, w: Hegemonic Transition, red. F. Böller, W. Werner, Palgrave Studies in International Relations. Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-74505-9_4
Finkelstein L. S. (1995), What is Global Governance, “Global governance”. DOI: https://doi.org/10.1163/19426720-001-03-90000007
Hoekman B., Kostecki M. M. (2011), Ekonomia światowego systemu handlowego. WTO: Zasady i mechanizmy funkcjonowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Ianchovichina E., Martin W. (2003), Economic Impacts of China’s Accession to the World Trade Organization, World Bank Policy Research Working Paper 3053, https://documents.worldbank.org/curated/en/774301468770472972/117517322_20041117181045/additional/multi0page.pdf, 17.01.2025.
James T. S. (2021), The effects of Donald Trump, “Policy Studies”, vol. 42, issue 5–6. DOI: https://doi.org/10.1080/01442872.2021.1980114
Lorenz W. (2022), Wpływ członkostwa Finlandii i Szwecji w NATO na bezpieczeństwo Sojuszu, PISM, 9.06.2022, https://www.pism.pl/publikacje/wplyw-czlonkostwa-finlandii-i-szwecji-w-nato-na-bezpieczenstwo-sojuszu, 17.01.2025.
Maizland L. (2023), Global Climate Agreements: Successes and Failures, “Council of Foreign Relations”, https://www.cfr.org/backgrounder/paris-global-climate-change-agreements, 17.01.2025.
Malendowski W. (red.), Nowy Ład Międzynarodowy in statu Nascendi, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań, 1993.
Medhat A. (2020), A Critical Analysis to the United Nations’ Performance in the light of Contemporary Global Challenges, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3564486, 17.01.2025. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3564486
Najam A., Papa M., Taiyab N. (2006), Global Environmental Governance: A Reform Agenda, International Institute for Sustainable Development.
Nowicki M. (2016), Gdyby burmistrzowie rządzili gospodarką światową. Ocena koncepcji B.R. Barbera z perspektywy ekonomii międzynarodowej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu”, nr 448. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2016.448.16
Nowicki M. (2013), Global governance jako kierunek rozwoju ładu międzynarodowego w erze globalizacji, „Nauki Społeczne”, 2(8), s. 235–236;
Nowicki M. (2018), Kryzys migracyjny jako konsekwencja braku globalnego kierowania w gospodarce, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 523. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2018.523.24
Rewizorski M. (2015), G7/8-G20-BRICS: A New Triad in Global Governance?, “International Organisations Research Journal”, vol. 10, no. 4.
Rewizorski M. (2017), G20 and the Development of a New Global Governance Mechanism, International, “Organisations Research Journal”, Issue 2.
Rosenau J. N., Czempiel E. O. (1992), Governance without governmnet. Order and Change in Word Politics, Cambridge University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511521775
Saluschev S. (2014), Annexation of crimea: Causes, analysis & global implications, „Global Societies Journal”, vol. 2
Schewe C. J. (2013), Russia in the WTO: The Bear on a Leash? Russia in International Trade Disputes and the Added Value of a WTO Membership, “Journal of World Trade”, vol. 47, issue 6. DOI: https://doi.org/10.54648/TRAD2013039
Szybki wzrost wydatków na obronność NATO. Zbrojeniówka zwiększy przychody, Business Insider, https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/szybki-wzrost-wydatkow-na-obronnosc-nato-zbrojeniowka-zwiekszy-przychody/259rvss, 17.01.2025.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Michał Nowicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.