ВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКОЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКООЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКО
PDF (Українська)

Słowa kluczowe

wierszowane dedykacje
panegiryk
barok
poezja

Jak cytować

ЖУРАВЛЬОВА, С. . (2020). ВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКОЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКООЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКО. Studia Ukrainica Posnaniensia, 8(1), 297–305. https://doi.org/10.14746/sup.2020.8.1.27

Abstrakt

Barokowe wierszowane dedykacje, których najwcześniejszymi przykładami są wiersze Herasyma Smotryckiego wysławiające księcia Konstantego z Biblii Ostrogskiej, były popularne w ХVІІ i ХVІІІ wieku. Świadczą o tym m.in. utwory Hawryiła Dorofijewicza, Pamwy Beryndy, Łazarza Baranowicza, Jana Armaszenki, Jana Maksymowicza i innych twórców barokowych. Wspomniane wiersze, które umieszczane były na początku ksiąg, nie tylko pełniły funkcję swoistego wprowadzenia, lecz także wysławiały darczyńców oraz magnaterię. Właśnie tym patronom utwory były poświęcone, a sponsorowane przez nich księgi darowane. Istotny jest fakt, że dedykacje panegiryczne często miały podłoże polityczne i odzwierciedlały tendencje ideologiczne sztuki ukraińskiej. Obecnie barokowe wierszowane dedykacje pozostają w literaturoznawstwie ukraińskim poza kontekstem poezji panegirycznej. Jednocześnie wykorzystanie podniosłej topiki oraz sformułowań wysławiających pozwala określić wierszowane dedykacje jako odmianę ukraińskiej poezji panegirycznej okresu baroku.

https://doi.org/10.14746/sup.2020.8.1.27
PDF (Українська)

Bibliografia

Brodzhi Berkoff Dzh., Chy isnuie kanon ukrainskoho literaturnoho baroko? [Is There a Canon of Ukrainian Baroque Literature?], [v:] „Ukrainskyi humanitarnyi ohliad”, 2012, vyp. 16– 17, s. 9–54.

Eleonskaya A. S., Russkie staropechatnye predisloviya i poslesloviya vtoroj poloviny XVI – pervoj poloviny XVII v. (patrioticheskie i panegiricheskie temy) [Russian Old-time Printed Prefaces and Afterwords of the Second Half of the XVIth – the First Half of the XVIIth Century. (Patriotic and Panegyric Themes)], [v:] Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert’ XVIII v.). Tematika i stilistika predislovij i posleslovij, pod red. A. S. Dyomina, Moskva: Nauka, 1981, s. 71–99.

Maksymovych Ioann, Alfavit sobrannyi, rifmami slozhennyi... [The Alphabet Gathered and Arranged with the Rhyme…], Chernihiv: Drukarnia Sviato-Troitskoho monastyria, 1705.

Kurhanova O. Yu., Poetychna molytva yak “tekst u teksti” v ukrainskykh kyrylychnykh vydanniakh doby Baroko [Poetic Prayer as a “Text in Text” in Ukrainian Cyrillic Editions of the Baroque Age], [v:] „Rukopysna ta knyzhkova spadshchyna Ukrainy”, 2016, vyp. 20, s. 90–101.

Maslov S., Etiudy z istorii starodrukiv, I–VIII [Studies on the History of the Early Printed Books, I–VIII], Kyiv: DVU, 1925 (Vidbytok z „Trudiv Ukrainskoho naukovoho instytutu knyhoznavstva”, t. I).

Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert` XVIII v.). Panegiricheskaya literatura petrovskogo vremeni [Russian Old-Time Printed Literature (XVIth – First Quarter of the XVIIIth Century). Peter’s Time Panegyric Literature], izd. podg. V. P. Grebenyuk, pod red. O. A. Derzhavinoj, Moskva: Nauka, 1979.

Sazonova L. I., Ukrainskie staropechatnye predisloviya konca XVI – pervoj poloviny XVII v. (bor`ba za nacional`noe edinstvo) [Ukrainian Old-time Printed Prefaces of the End of the XVIth – the First Half of the XVIIth Century. (Struggle for National Unity)], [v:] Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert’ XVIII v.). Tematika i stilistika predislovij i posleslovij, pod red. A. S. Dyomina, Moskva: Nauka, 1981, s. 129–152; 156–187.

Sazonova L. I., Literaturnaya kul`tura Rossii. Rannee Novoe vremiya [Russian Literary Culture. Early New Time], Moskva: Yazyki slaviyanskikh kul`tur, 2006.

Ukrainska poeziia: kinets XVI – pochatok XVII st. [Ukrainian Poetry: the End of the ХVІth – the Beginning of the XVIIth Century], upor. V. P. Kolosova, V. I. Krekoten, Kyiv: Naukova dumka, 1978.

Ukrainska poeziia: seredyna ХVII st. [Ukrainian Poetry: the Middle of the XVII th Century], upor. V. I. Krekoten, M. M. Sulyma, Kyiv: Naukova dumka, 1992.

Baranowicz Ł., Apollo chrześciański opiewa żywoty świętych… [The Christian Apollo is Singing the Lives of the Saints], Kijów: Z Typographiey Kijowo-Pieczarskiey, 1670.

Baranowicz Ł., Lutnia Apollinowa, kożdey sprawie gotowa… [The Apollon’s Lute is Ready for Any Cause], Kijów: Z Typographiey Kijowo-Pieczarskiey, 1671, [w:] „Terminus”, 2004, № 2, s. 95–149.