„TRZECI JĘZYK” W PRZEKŁADZIE: SZCZEGÓLNY PRZYPADEK OBCOŚCI NIEOBCEJ
Main Article Content
Abstrakt
The aim of the paper is to discuss the strategies used when translating inserts in the “third language” (L3). I focus on the situation where the “third language” remains fully understandable for the recipient of the source text. I will present the strategies for translating the Ukrainian text with Russian incrustations into Polish against a comparative background of other language triads.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
Jak cytować
KOTYŃSKA , K. (2021). „TRZECI JĘZYK” W PRZEKŁADZIE: SZCZEGÓLNY PRZYPADEK OBCOŚCI NIEOBCEJ. Studia Ukrainica Posnaniensia, 9(2), 117-133. https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.2.10
Numer
Dział
Literaturoznawstwo

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Bibliografia
- Bellos D., The awkward issue of L3, [in:] “Yearbook of Comparative and General Literature”, 2008, vol. 54, p. 114–120.
- Buzelin H., Traduire l’hybridité littéraire: Réflexions à partir du roman de Samuel Selvon: The lonely Londoners, “Target” 18:1 (2006), pp. 91–119.
- Csernicskó I., Máté R., Bilingualism in Ukraine: value or challenge?, [in:] „Darnioji daugiakalbystė | Sustainable Multilingualism”, 2017, nr 10, s. 14–35.
- Danylenko A., Iazychie and Surzhyk: Mixing Languages and Identities in the Ukrainian Borderlands, [in:] The Palgrave Handbook of Slavic Languages, Identities and Borders, ed. by T. Kamusella, M. Nomachi, C. Gibson, Palgrave Macmillan UK, 2016, pp. 81–100.
- Del Gaudio S., Ivanova O., Variation in the non-dominant variety of Russian in Ukraine: extralinguistic and intralinguistic perspectives, [in:] Travaux du 19ème CIL | 19th ICL papers, Geneva, 2013.
- Dlask J., Dějiny finskošvédské literatury v perspektivě bourdieuovské sociologie [The works of Finnish-Swedish literature in the perspective of Bourdieu sociology], Červený Kostelec: Pavel Mervart, 2018.
- Dubisz S., Rozwój współczesnej polszczyzny [The development of the contemporary Polish language], [w:] „Przegląd Humanistyczny”, 1995, t. 39, nr 5 (332) s. 69–88.
- Grzesik R., Zmagania słowacko-węgierskie w postrzeganiu wspólnej historii [Slovak-Hungarian struggles in the perception of common history], [w:] „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia”, 2012, t. XIX, s. 31–40.
- Kaczmarczyk M., Refleksje nad tożsamością w dramacie Ołeksandra Irwancia „Kłamczuch z Placu Litewskiego” [Reflections on identity in Oleksandr Irwancia’s drama „The Liar from Lithuanian Square”], „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 1995, t. 39, nr 5, s. 279–288.
- Kamusella T., Russian: A Monocentric or Pluricentric Language?, [in:] „Colloquia Humanistica”, 2018, vol. 7, s. 153–196.
- Kotyńska K., Rozpisać na głosy. Stylizacja językowa okiem praktyka [Write out for voices. Linguistic styling in the eyes of a practitioner], [w:] Translatio i kultura, red. K. Hejwowski, A. Kukułka-Wojtasik, Warszawa: WUW, 2015, s. 327–336.
- Kotyńska K.,. Polifonia i wielojęzyczność a przekład: dystopia Ołeha Szynkarenki „Kaharłyk” [Polyphony and multilingualism and translation: Oleh Szynkarenko’s dystopia “Kaharlyk”], [w:] Słowiańskie przyjemności 3: Wielojęzyczność [Slavic Pleasures 3: Multilingualism], red. E. Solak, B. Popiołek, B. Todorović, Kraków: Scriptum, 2020.
- Marecki P., Liternet [Liternet], [w:] Liternet. Literatura i internet [Liternet. Literature and Internet], red. P. Marecki, Kraków: Rabid, 2002, s. 5–21.
- Petráš R., Menšiny v meziválečném Československu [Minorities in interwar Czechoslovakia], Praha: Karolinum, 2009.
- Seals C., Choosing a Mother Tongue. The Politics of Language and Identity in Ukraine, [in:] „Colloquia Humanistica”, 2018, vol. 7.
- Simon S., Le Trafic des langues: traduction et culture dans la littérature québécoise, Montréal: Editions du Boréal, 1994.
- Skibińska E., Tłumacz wobec powieściowej heterojęzyczności [A translator in the face of the novel’s heterolingualism], [w:] Kompetencje tłumacza. Tom dedykowany prof. dr hab. Elżbiecie Tabakowskiej, Kraków: Tertium, 2012, s. 351–369.
- Słowikowska A., Na pograniczu pamięci współczesnych – (nie)pamięć o przeszłości słowackich Węgrów w słowackiej literaturze XXI wieku [On the verge of the memory of contemporaries - (un) memory of the past of Slovak Hungarians in Slovak literature of the 21st century], [w:] „Acta Baltico-Slavica”, 2018, nr 42, s. 66–80.
- Sobolewska J., Śląsk jako ciało. Rozmowa z pisarzem Szczepanem Twardochem [Silesia as a body. Interview with the writer Szczepan Twardoch], [w:] „Polityka”, 2014, nr 48.
- Sommer Ł., Mowa ojców potrzebna od zaraz. Fińskie spory o język narodowy w pierwszej połowie XIX wieku [The fathers’ speech is needed immediately. Finnish national language disputes in the first half of the 19th century], Warszawa: WUW, 2009.
- Tessier, J., Quand la déterritorialisation déschizophrénise ou De l’inclusion de l’anglais dans la littérature d’expression française hors Québec [When deterritorialization de-schizophrenizes or The inclusion of English in French-speaking literature outside Quebec], [in:] “TTR”, 1996, 9 (1), p. 177–209.
- Venuti, L., Translation, Heterogeneity, Linguistics, [in:] “TTR”, 1996, 9 (1), p. 91–115.
- Warmuzińska-Rogóż, J., Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce [Sketches on literary translation. Literature straight from Quebec in Poland], Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.
- Wołkanowska-Kołodziej E., Jestem z Wilna, to widać [rozmowa z Kristiną Sabaliauskaite] [I’m from Vilnius. Talking whith Khristina Sabaliauskajte], „Gazeta Wyborcza”, 12.09.2015, źródło elektroniczne: https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,18797977,jestem-z-wilna-to-widac.html?disableRedirects=true (15.12.2020).
- Павлишин М., Канон та іконостас [Canon and Iconostasis], Київ: Час, 1997.
- Слоньовська Ж., Паненко В. „Сонька”: блискавка кохання з хмар війни, (rozmowa z Ignacym Karpowiczem) [„Sonka”: lightning of love from the clouds of war, (talk with Ignacy Karpowicz)], електронне джерело: https://culture.pl/ru/article/sonka-bliskavka-kohannya-z-hmar-viyni (15.12.2020).
- Wykaz wykorzystanych źródeł [References]
- Dukaj J., Lód [Ice], Kraków: WL, 2007.
- Irwaneć O., Kłamczuch z placu Litewskiego [Liar from Lithuanian Square], tłum. J. Czech [maszynopis].
- Karpowicz I., Sońka [Sonka], Kraków: WL, 2014.
- Konwicki T., Mała apokalipsa [A little apocalypse], Warszawa: NOWa, 2001.
- Loebl B., Złota trąbka [Golden Trumpet], Warszawa: Grupa M-D-M, 2003.
- Polonski B., Robczik [Robchik], źródło elektroniczne: https://www.robczik.pl/, (15.12.2020).
- Rankov P., Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) [Happened on September 1st (or any other)], tłum. T. Grabiński, Wrocław: Słowackie Klimaty, 2013.
- Sabaliauskaite K., Silva rerum [Silva rerum], tłum. I. Korybut-Daszkiewicz, Kraków: Znak, 2015.
- Sillanpää F.E., Hurskas kurjuus. Päättynyt suomalainen elämäkerta [Pious misery. Finished Finnish biography], Helsinki: Otava, 2008.
- Danylenko A., Iazychie and Surzhyk: Mixing Languages and Identities in the Ukrainian Borderlands, [in:] The Palgrave Handbook of Slavic Languages, Identities and Borders, ed. by T. Kamusella, M. Nomachi, C. Gibson, Palgrave Macmillan UK, 2016, pp. 81–100.
- Del Gaudio S., Ivanova O., Variation in the non-dominant variety of Russian in Ukraine: extralinguistic and intralinguistic perspectives, [in:] Travaux du 19ème CIL | 19th ICL papers, Geneva, 2013.
- Dlask J., Dějiny finskošvédské literatury v perspektivě bourdieuovské sociologie [The works of Finnish-Swedish literature in the perspective of Bourdieu sociology], Červený Kostelec: Pavel Mervart, 2018.
- Dubisz S., Rozwój współczesnej polszczyzny [The development of the contemporary Polish language], [w:] „Przegląd Humanistyczny”, 1995, t. 39, nr 5 (332) s. 69–88.
- Grzesik R., Zmagania słowacko-węgierskie w postrzeganiu wspólnej historii [Slovak-Hungarian struggles in the perception of common history], [w:] „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia”, 2012, t. XIX, s. 31–40.
- Kaczmarczyk M., Refleksje nad tożsamością w dramacie Ołeksandra Irwancia „Kłamczuch z Placu Litewskiego” [Reflections on identity in Oleksandr Irwancia’s drama „The Liar from Lithuanian Square”], „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 1995, t. 39, nr 5, s. 279–288.
- Kamusella T., Russian: A Monocentric or Pluricentric Language?, [in:] „Colloquia Humanistica”, 2018, vol. 7, s. 153–196.
- Kotyńska K., Rozpisać na głosy. Stylizacja językowa okiem praktyka [Write out for voices. Linguistic styling in the eyes of a practitioner], [w:] Translatio i kultura, red. K. Hejwowski, A. Kukułka-Wojtasik, Warszawa: WUW, 2015, s. 327–336.
- Kotyńska K.,. Polifonia i wielojęzyczność a przekład: dystopia Ołeha Szynkarenki „Kaharłyk” [Polyphony and multilingualism and translation: Oleh Szynkarenko’s dystopia “Kaharlyk”], [w:] Słowiańskie przyjemności 3: Wielojęzyczność [Slavic Pleasures 3: Multilingualism], red. E. Solak, B. Popiołek, B. Todorović, Kraków: Scriptum, 2020.
- Marecki P., Liternet [Liternet], [w:] Liternet. Literatura i internet [Liternet. Literature and Internet], red. P. Marecki, Kraków: Rabid, 2002, s. 5–21.
- Petráš R., Menšiny v meziválečném Československu [Minorities in interwar Czechoslovakia], Praha: Karolinum, 2009.
- Seals C., Choosing a Mother Tongue. The Politics of Language and Identity in Ukraine, [in:] „Colloquia Humanistica”, 2018, vol. 7.
- Simon S., Le Trafic des langues: traduction et culture dans la littérature québécoise, Montréal: Editions du Boréal, 1994.
- Skibińska E., Tłumacz wobec powieściowej heterojęzyczności [A translator in the face of the novel’s heterolingualism], [w:] Kompetencje tłumacza. Tom dedykowany prof. dr hab. Elżbiecie Tabakowskiej, Kraków: Tertium, 2012, s. 351–369.
- Słowikowska A., Na pograniczu pamięci współczesnych – (nie)pamięć o przeszłości słowackich Węgrów w słowackiej literaturze XXI wieku [On the verge of the memory of contemporaries - (un) memory of the past of Slovak Hungarians in Slovak literature of the 21st century], [w:] „Acta Baltico-Slavica”, 2018, nr 42, s. 66–80.
- Sobolewska J., Śląsk jako ciało. Rozmowa z pisarzem Szczepanem Twardochem [Silesia as a body. Interview with the writer Szczepan Twardoch], [w:] „Polityka”, 2014, nr 48.
- Sommer Ł., Mowa ojców potrzebna od zaraz. Fińskie spory o język narodowy w pierwszej połowie XIX wieku [The fathers’ speech is needed immediately. Finnish national language disputes in the first half of the 19th century], Warszawa: WUW, 2009.
- Tessier, J., Quand la déterritorialisation déschizophrénise ou De l’inclusion de l’anglais dans la littérature d’expression française hors Québec [When deterritorialization de-schizophrenizes or The inclusion of English in French-speaking literature outside Quebec], [in:] “TTR”, 1996, 9 (1), p. 177–209.
- Venuti, L., Translation, Heterogeneity, Linguistics, [in:] “TTR”, 1996, 9 (1), p. 91–115.
- Warmuzińska-Rogóż, J., Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce [Sketches on literary translation. Literature straight from Quebec in Poland], Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.
- Wołkanowska-Kołodziej E., Jestem z Wilna, to widać [rozmowa z Kristiną Sabaliauskaite] [I’m from Vilnius. Talking whith Khristina Sabaliauskajte], „Gazeta Wyborcza”, 12.09.2015, źródło elektroniczne: https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,18797977,jestem-z-wilna-to-widac.html?disableRedirects=true (15.12.2020).
- Павлишин М., Канон та іконостас [Canon and Iconostasis], Київ: Час, 1997.
- Слоньовська Ж., Паненко В. „Сонька”: блискавка кохання з хмар війни, (rozmowa z Ignacym Karpowiczem) [„Sonka”: lightning of love from the clouds of war, (talk with Ignacy Karpowicz)], електронне джерело: https://culture.pl/ru/article/sonka-bliskavka-kohannya--z-hmar-viyni (15.12.2020).
- Sillanpää F.E., Nabożna nędza. Opowieść o życiu i śmierci prostego człowieka w Finlandii [Pious poverty. A story about the life and death of a simple man in Finland], tłum. C. Lewandowska, Warszawa: PIW, 1980.
- Tołstoj L., Wojna i pokój [War and peace], tłum. A. Stawar, Warszawa: Zysk i S-ka, 2018.
- Żadan S., Mezopotamia [Mesopotamia], tłum. Michał Petryk, Adam Pomorski, Wołowiec: Czarne, 2014.
- Лебль Б., Пекло ввійшло до раю [Hell entered heaven], пер. Б. Антоняк, Львів: Урбіно, 2017.
- Жадан С., Месопотамія [Mesopotamia], Харків: Клуб сімейного дозвілля, 2014.
- Ірванець О., Брехун з Литовської площі [Liar from Lithuanian Square], [v:] „Кіно-театр” 1996, № 3, s. 8–12.
- Карпович І., Сонька [Sonka], пер. О. Сливинський, Київ: Комора, 2016.
- Карповіч І., Сонька [Sonka], пер. М. Мартысевіч, Вільня: Логвінаў, 2018.
- Конвицкий Т., Малый апокалипсис [A little apocalypse], пер. А. Ермонского, [w:] idem, Хроника любовных происшествий [Chronicle of love incidents], Москва: Радуга, 1995.