Słowa kluczowe
koncepcja dominująca
obraz dominujący
motyw
liryka emigracyjna
język ukraiński
Jak cytować
Abstrakt
Złożoność i szczególność drogi życiowej Kosacza znalazły wyraźne odzwierciedlenie w systemie obrazów i motywów jego twórczości poetyckiej. Wyniki analizy umożliwiły ustalenie czterech głównych typów obrazów w pracach wchodzących w skład zbioru wierszy Noce manhattańskie i Lato nad Delaware. Obrazy te rozpatrywane są w ramach czterech dominujących pojęć: ZAGRANICA, UKRAINA, SZTUKA, SPOŁECZEŃSTWO. Stosunek Kosacza do obczyzny można uogólnić za pomocą metafory użytej przez samego autora – ‘zło’. W przeciwieństwie do ‘złej’ obczyzny, ojczyzna jest przedstawiana przez autora jako miejsce piękna i wielkości. Koncepcję SZTUKI Jurij Kosacz przedstawia w portretowaniu znanych artystów, postaci z dzieł sztuki, a także dzieł architektonicznych. Koncepcję SPOŁECZEŃSTWA wyrażają wizerunki przedstawicieli różnych grup etnicznych i społecznych, którym autor współczuje i się z nimi utożsamia. Wspomniane cztery koncepcje można łatwo rozróżnić. Jednak trzy z nich (ZAGRANICA, UKRAINA, SPOŁECZEŃSTWO) odzwierciedlają cierpienie artysty na wygnaniu. Czuł się tam obco i samotnie. Ze względu na status imigranta uważał się także za przedstawiciela niższych warstw społecznych, z którymi z kolei się identyfikował i którym był przychylny.
Bibliografia
Aheieva V., Vidkrytist svitovi. Slovo, iake tebe obyraie: zbirnyk na poshanu profesora Volodymyra Morentsia [Openess to the world, The word, that choses you: a collection of poems in memory of professor Volodymyr Morenets], Kyiv: KMA Publishing House, 2013, p. 17–30.
Bilichak O., Symvolika osnovnykh dominant-obraziv poezii Yevhena Pluzhnyka [Symbolism of the main images-dominants of Yevhen Pluzhnyk’s poetry], [v:] “Pivdennyi arkhiv” (filolohichni nauky), Kherson 2021, t. 85, p. 8–12.
Bohdanova M., Zhanrovo-stylovi osoblyvosti ukrayinskoyi istorychnoyi novely XX st. (Genre and style features of the Ukrainian historical novel of the twentieth century), [v:] „Slovo i Chas”, 2008, No. 2, p. 44–48.
Borodina S., Vashkiv L., Features of novelistic thinking of Maria Matios [Osoblyvosti novelistychnogo myslennya Marii Matios], [v:] „Filolohichnyi dyskurs”, 2019, No. 9, p. 16–23.
Vasylyshyn I., Epokha i liudyna v khudozhno-ekzystencijnomu vymiri literatury periodu DiPi [Epoch and man in the artistic and existential dimension of the literature of the DP period], avtoref. dys… kand. filol. nauk. Lviv 2008.
Dmytruk O., Totozhnist mystetstva i zhyttya v povisti Yuriya Kosacha “Enej ta zhy`tya inshykh” [The identity of art and life in Yuri Kosach’s story “Aeneas and the lives of others”], [v:] „Slovo i Chas”, 2009, No. 9, p. 42–48.
Zakharchuk I., Druha svitova vijna i khudozhnij dosvid ukrayinskoyi emihratsijnoyi literatury [World War II and the artistic experience of Ukrainian emigration literature], [v:] „Dyvoslovo”, 2007, No. 9, p. 54–58.
Romanov S., Yuriy Kosach: zhyttya i tvorchist na tli epokhy [Yuriy Kosach: life and work against the background of the era], [v:] „Dyvoslovo”, 2012, No. 1, p. 54–59.
Semeryn Kh., Kocherha S., „Hoholivske pytannia” v „italijskomu teksti„ Yuriya Kosacha yak marker mizhkulturnykh vzayemyn (na materiali frahmentiv nezavershenoho romanu „Senior Nikolo”) [„Gogol’s Question” in Yuriy Kosach’s „Italian Text” as a Marker of Intercultural Relations (based on fragments of the unfinished novel „Senior Niccolo”)], [v:] „Naukovyi visnyk Mizhnarodnoho humanitarnoho universytetu”. Seriia: Filolohia, 2017, edition: 31 (1), p. 92–94.
Skryvska I., Systema idejno-khudozhnikh dominant u tvorchosti Yuriya Kosacha [The system of ideological and artistic dominants in the work of Yuriy Kosach], avtoref. dys… kand. filol. nauk, Kyiv 2011.
Stekh M., Yuriy Kosach i lehenda Khmelnytskoho [Yuriy Kosach and the legend of Khmelnytskyi], [v:] „Ukrajinskyi zhurnal”, 2009, № 12, p. 54.
Yurchak H., Kontsept „Inshoho” u filosofskomu romani „Enej i zhyttya inshykh” Yuriya Kosacha [The concept of „Other” in the philosophical novel „Aeneas and the lives of others” by Yuriy Kosach], [v:] „Naukovyi visnyk Skhidnoievropejskoho universytetu imeni Lesi Ukrajinky”. Seriia: Filolohichni nauky. Literaturoznavstvo, 2015, edition: 8, p. 166–171.
Sources
Kosach Y., Lito nad Delaverom [Summer over Delaware], Poeziij. Kyiv: Radianskyi pysmennyk, 1980.
Kosach Y., Manhattanski nochi [Manhattan Nights], Kyiv: Radianskyi pysmennyk, 1966.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).