Słowa kluczowe
pisownia 1929 roku
środki stylistyczne
czasopismo „Surmacz”
Swiatomyr Fostun
Jak cytować
Abstrakt
W artykule przedstawiono analizę tekstów publicystycznych Swiatomyra Fostuna, publikowanych w londyńskim czasopiśmie wojskowym „Surmacz”. W szczególności zbadano specyfikę ich konstrukcji gramatycznej i stylistycznej. Stwierdzono, że publicystyka autora odzwierciedla cechy fonetyczne, ortograficzne, leksykalne i morfologiczne, skodyfikowane w pisowni ukraińskiej w 1929 roku. Przedstawicielami twórczej autoekspresji dziennikarza w analizowanych tekstach publicystycznych są tropy i figury stylistyczne, które stanowią poszerzenie ram znaczeniowych wiadomości, ujawniają jej głębokie, istotne cechy. Stwierdzono, że autor posługuje się środkami stylistycznymi w języku publicystycznym dla wzmocnienia emocjonalnego i ekspresyjnego, cech aksjologicznych (oceny pozytywnej i negatywnej), wskazówek komunikacyjnych i pragmatycznych. Elementy intertekstualne przyczyniają się do strukturalnej i semantycznej całości tekstów publicysty, koordynują percepcję i interpretację wiadomości przez adresata we właściwym kierunku.
Bibliografia
Holoskevych H., Pravopysnyi slovnyk (za normamy Ukrainskoho pravopysu Vseukrainskoi Akademii Nauk) [Spelling dictionary (Accourding to the norms of Ukrainian orthography edited by Ukrainian Academy of Science)], Kharkiv 1929.
Kots T.A., Publitsystychnyi styl yak dzherelna baza doslidzhennia istorychnoi zminnosti movnoi normy [Journalistic style as a source of researching of the history changes of the linguistic norm], [v:] „Movoznavstvo”, 2016, no. 6, s. 66–71.
Savchuk (Rizhko) R., Obrazno-tropeichni zasoby u movotvorchosti Sviatomyra Fostuna (na materiali zbirky etiudiv „Stezhynamy zhyttia”) [Image-tropical means in Sviatoslav Fostun’s creative language (based on the collection of sketches «Paths of life»], [v:] Spheres of Culture, red. I. Nabytovych, Lublin 2016, t. 15, s. 347–354.
Slovnychok z tvoriv Ivana Franka [Little dictionary of Ivan Franko’s literary works] (p), [v:] Elektronnyi resurs: https://zbruc.eu/node/26111 (25.01.2022).
Tymoshyk M., Londonskyi zhurnal „Surmach” yak dzherelo vyvchennia istorii zhyttia i diialnosti kolyshnikh voiakiv-ukraintsiv na chuzhyni [The London magazine “Surmach” as a source of study of the history of life and activity of former Ukrainian soldiers abroad], [v:] „Ukrainoznavstvo”, 2020, no. 3 (76), s. 224–232. DOI: https://doi.org/10.30840/2413-7065.3(76).2020.212774
Uzhchenko V.D., Uzhchenko D.V., Frazeolohichnyi slovnyk ukrainskoi movy [Phraseological dictionary of Ukrainian language], Kyiv: Osvita, 1998.
Ukrainskyi pravopys [Ukrainian spelling] / Nar. komisariiat osvity USRR, vyd. 1-she, Kyiv: Derzh. vyd-vo Ukrainy, 1929.
Frazeolohichnyi slovnyk ukrainskoi movy [Phraseological dictionary of Ukrainian language], u 2 knyhakh, hol. red. L.S. Palamarchuk, Kyiv: Naukova dumka, 1993, kn. 1.
Shevelov Yu., Vnesok Halychyny u formuvannia ukrainskoi literaturnoi movy [Contribution of Galicia into the forming of Ukrainian literary language], Kyiv: Vyd. dim. „KM Akademiia”, 2003.
Fostun S.M., Saliut ostannii sotni [Salute for the last hundred], [v:] „Surmach”, London 1964, ch. 1–2 (25–26), s. 4–5.
Fostun S.M., Veletni ukrainskoi natsii [Giant of Ukrainian nation], [v:] „Surmach”, London 1966, ch. 1–2 (29–30), s. 1–3.
Fostun S.M., Doba vyzvolnykh voien i partyzanskoi stratehii [Era of liberation wars and partisan strategy], [v:] „Surmach”, London 1966, ch. 3–4 (31–32), s. 1–2.
Fostun S.M., Velyki rokovyny [Great anniversary], [v:] „Surmach”, London 1967, ch. 1–4 (33–37), s. 1–6.
Fostun S.M., Na istorychnomu shliakhu ukrainskoi natsii [On the history way of ukrainian nation], [v:] „Surmach”, London 1968, ch. 1–4 (38–41), s. 1–5.
Fostun S.M., Zhe prez shabli maiem prava [We have our rights with the help of saber], [v:] „Surmach”, London 1969. ch. 1–4 (42–45), s. 1–3.
Fostun S.M., „Liudyna-voin” [“Warrior man”] (U 20-tu richnytsiu smerty sl. p. Holovnoho Komandyra UPA), [v:] „Surmach”, London 1970, ch. 1–4 (46–49), s. 1–3.
Fostun S.M., „Legenda mandruie po Ukraini” [The legend walks on Ukraine], [v:] „Surmach”, London 1970, ch. 1–4 (46–49), s. 54–57.
Fostun S.M., Kniaz Sviatoslav Zavoiovnyk (Do 100-richchia z chasu yoho smerty) [The prince Sviatoslav Zavoiovnyk (Dedicated to 100 anniversary of his dead)], [v:] „Surmach”, London 1971–1972, ch. 1–4 (49–53), s. 1–4.
Fostun S.M., U 30-richchia povstannia Ukrainskoi Dyvizii „Halychyna” [To the 30 anniversary of the initiation of the Ukrainian Division Galicia], [v:] „Surmach”, London 1973, ch. 1–4 (54–58), s. 1–7.
Fostun S.M., U 25-richchia ObVU [To the 25 anniversary of ObVU], [v:] „Surmach”, London 1974, ch. 1–4 (54–57), s. 1–23. DOI: https://doi.org/10.1093/ptj/54.1.23
Fostun S.M., Roman Shukhevych – komandyr UPA [Roman Shukhevych – UPA commander], [v:] „Surmach”, London 1975, ch. 1–4 (58–59), s. 4–8.
Fostun S.M., U 35-richchia povstannia Ukrainskoi Dyvizii „Halychyna” [To the 35 anniversary of the initiation of the Ukrainian Division Galicia], [v:] „Surmach”, London 1978, ch. 1–4 (60–63), s. 9–14.
Fostun S.M., U 30-richchia ObVU [To the 30 anniversary of ObVU], [v:] „Surmach”, London 1979. ch. 1–2 (64–65), s. 1–3. DOI: https://doi.org/10.1088/0031-9112/30/2/010
Fostun S.M., Plekaimo pobratymstvo [Let’s cherish brotherhood], [v:] „Surmach”, London 1979. ch. 3–4 (66–67), s. 1–3.
Fostun S.M., Nazustrich visimdesiatym rokam [Towards 1980th] [v:] „Surmach”, London 1980. ch. 1–2 (68–69), s. 5–7.
Fostun S.M., 1941–1981, [v:] „Surmach”, London 1981, ch. 1–2 (70–71), s. 1–3.
Fostun S.M., Marevo nuklearnoi viiny nad svitom [Ghost of the nuclear war above the world], [v:] „Surmach”, London 1981, ch. 3–4 (72–73), s. 1–7.
Fostun S.M., U 45-richchia smerty polk. Yevhena Konovaltsia [to 45 anniversary of Yevhen Konovalets’death], [v:] „Surmach”, London 1983, ch. 1–4 (74–77), s. 1–4.
Fostun S.M., U 35-richchia ObVU [To the 35 anniversary of ObVU], [v:] „Surmach”, London 1984, ch. 1–4 (78–81), s. 1–7.
Fostun S.M., 1945–1985, [v:] „Surmach”, London 1985, ch. 1–4 (82–85), s. 1–7.
Fostun S.M., Dukhovni tytany ukrainskoi natsii [The spirit giant of Ukrainian nation], [v:] „Surmach”, London 1986, ch. 1–4 (86–89), s. 1–8.
Fostun S.M., Velykyi hetman [The great hetman], [v:] „Surmach”, London 1987, ch. 1–4 (90–93), s. 1–4.
Fostun S.M., Yikhnii zhyttievyi dorohovkaz [Their life pointer], [v] „Surmach”, London 1987, ch. 1–4 (90–93), s. 12–16.
Fostun S.M., Velykyi Yuvilei [The great anniversary], [v:] „Surmach”, London 1988, ch. 1–4 (94–98), s. 1–4.
Fostun S.M., Istorychnyi lystopadovyi Chyn (1918–1988) [History November Uprising (1918–1988)], [v:] „Surmach”, London 1988, ch. 1–4 (94–98), s. 5–8.
Fostun S.M., U 50-richchia smetry polk. Yevhena Konovaltsia [On the 50th anniversary of the death of Colonel Yevhen Konovalets], [v:] „Surmach”, London 1988, ch. 1–4 (94–98), s. 8–12.
Fostun S.M., Frontovi dorohy [The front roads], [v:] „Surmach”, London 1988, ch. 1–4 (94–98), s. 53–55.
Fostun S.M., Prorok ukrainskoi natsii [A prophet of Ukrainian nation], [v:] „Surmach”, London 1989, ch. 1–4 (98–101), s. 1–4.
Fostun S.M., Lytsari chervonoi kalyny [Knights of the red viburnum], [v:] „Surmach”, London 1989, ch. 1–4 (98–101), s. 5–9.
Fostun S.M., 50-richchia proholoshennia samostiinosty Sribnoi Zemli [50 anniversory of proclaiming of Silver Land], [v:] „Surmach”, London 1989, ch. 1–4 (98–101), s. 14–17.
Fostun S.M., 50-richchia ObVU [50 anniversary of ObVU], [v:] „Surmach”, London 1989, ch. 1–4 (98–101), s. 18–20.
Fostun S.M., Hen.-khor. Roman Shukhevych – komandyr UPA [General Coroner Roman Shukhevych – UPA commander], [v:] „Surmach”, London 1990, ch. 1–4 (102–105), s. 3–8.
Fostun S.M., Problemy sovietskoho militarnoho kompleksu [Problems of soviet military complex], [v:] „Surmach”, London 1990, ch. 1–4 (102–105), s. 17–20.
Fostun S.M., Tvorets novoi doby v nashii istorii (Do 100-richchia z dnia narodzhennia polk. Yevhena Konovaltsia) [Creator of the new era in our history (To 100 anniversary of Yevhen Konovalets birthday)], [v:] „Surmach”, London 1991, ch. 1–4 (106–109), s. 1–3.
Fostun S.M., Za vidrodzhennia ukrainskykh viiskovykh tradytsii [For the revival of the Ukrainian military tradition], [v:] „Surmach”, London 1991, ch. 1–4 (106–109), s. 16–18.
Fostun S.M., U 50-richchia I UD UNA [To the 50 anniversary of I UD UNA], [v:] „Surmach”, London 1993, ch. 1–4 (114–117), s. 1–8.
Fostun S.M., 80-richchia Ukrainskykh Sichovykh Striltsiv (1914–1994) [80 anniversary of the Ukrainian Sich Riflemen (1914–1994)], [v:] „Surmach”, London 1994, ch. 1–4 (118–121), s. 1–5.
Fostun S.M., 1945–1995, [v:] „Surmach”, London 1995, ch. 1–4 (122–125), s. 1–6.
Fostun S.M., Vin prysviatyv sebe velykii idei [He dedicated himself to the great idea], [v:] „Surmach”, London 1996, ch. 1–4 (126–130), s. 1–5.
Fostun S.M., 50 rokiv tomu [50 year ago], [v:] „Surmach”, London 1997, ch. 1–4 (131–134), s. 1–4.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Rusłana Sawczuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).