Słowa kluczowe
własne/cudze
pogranicze etnokulturowe
heteroobraz
wizerunek
heterokulturowe i dekoracyjnе imago
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł analizuje obrazy etniczne powieści Wasyla Machny Kalendarz wieczności z zastosowaniem dominującej metody imagologicznej. W pracy skupiono uwagę na problematyce interakcji między własnym a cudzym w ramach prezentowanych w tekście toposów, istotnych w dobie procesów globalizacyjnych. Głównym zadaniem wywiadu naukowego jest badanie obrazów religijnych, które tworzą pewien kod archetypowy w reprezentacji każdego etnotypu. W opracowaniu prześledzono również rolę i funkcje kodu religijnego w wyobraźni autora, cechy geokolturowego i dekoracyjnego imago obrazów etnicznych. W trakcie badania wzięto pod uwagę kontekst etnokulturowego pogranicza jako przestrzeni funkcjowania wielu obcych sobie narodów, granice kulturowe, które w pewnej mierze zostały wyrównane w świetle historycznego i politycznego tła rozwoju wydarzeń powieści Kalendarz wieczności. W wywiadzie przeanalizowano także interakcje wizerunku Ukraińców z heteroobrazami Ormian, Żydów, Polaków i Osmanów w aspekcie religijnym na pograniczu polifonicznym. Udowodniono, że motywem przewodnim powieści Wasyla Machny jest niewidzialna ideologiczna konfrontacja między przedstawicielami określonych wyznań, co najdobitniej zarysowuje się w apokaliptycznych kodach eposu o Mesjaszu.
Bibliografia
Barabash Y., Chuzhe – Inakshe – Svoie. Etnokulturne pohranychchia: kontseptualnyi, typolohichnyi ta sytuatyvnyi aspekty [Alien – Different – One`s Own. Ethnocultural Frontier: Conceptual, Typological and Situational Aspects], [v:] „Slovo i chas”, 2020, no. 2 (710), s. 3–32. DOI: https://doi.org/10.33608/0236-1477.2020.02.03-32
Budnyi V., Rozghadka chariv Tsirtsei: natsionalni obrazy ta stereotypy v osvitlenni literaturnoi etnoimaholohii [Unraveling the Charms of Circe: National Images and Stereotypes in the Light of Literary Ethnoimagology], [v:] „Slovo i chas”, 2007, no. 3, s. 52–63.
Kocherga S., Pohranychchia yak tekst: retrospektsiia suchasnoi romanistyky [Borderlands as a Text: a Retrospection of Contemporary Fiction], [v:] „Heopoetychni studii. Naukovyi almanakh. Fenomen mistsia”, za red. S. Kocherhy, Ostroh: Vydavnytstvo NaUOA, 2020, vyp. 5, s. 6–15.
Pazho D.-A., Vid kulturnykh klishe do imazhynarnoho [From cultural clichés to the imaginary], [v:] Literaturna komparatyvistyka: Imaholohichnyi aspekt suchasnoi komparatyvistyky: stratehii ta paradyhmy, upor. D. Nalyvayko, Kyiv: Stylos, 2011, vyp. IV, ch. II, s. 396–430.
Petrovskyi-Shtern Y., Slovo ozhyle y perevtilene [The Word Embodied and Reincarnated], [v:] V. Makhno, Yerusalymski virshi, Kyiv: Krytyka, 2016, s. 8–39.
Pupurs I., Skhid u dzerkali romantyzmu (imaholohichna paradyhma romantychnoho oriientalizmu: na materiali zakhidno- yskhidnoievropeiskykh literatur kintsia XVIII–XIX st.) [The Orient in the mirror of romanticism (imagological paradigm of romantic orientalism: based on the material of Western and Eastern European literature of the late 18th–19th centuries)], Sumy: Universytetska knyha, 2017.
Semashko T., Somatychnyi kulturnyi kod ukraintsiv cherez pryzmu pertseptyvnoi stereotypizatsii [Somatic cultural code of Ukrainians through the prism of perseptive stereotyping], [v:] „Przegląd Wschodnioeuropejski”, 2017, t. 8, no. 1, s. 281–288. DOI: https://doi.org/10.31648/pw.3619
Jung C.-G., Arkhetypy i kolektyvne nesvidome [The Archetypes and The Collective Unconscious], Lviv: Astroliabiia, 2012.
Kotyk I., Makhno, toi samyi ta inshyi [Makhno, the Same and the Another], [v:] Elektronnyi resurs: http://litakcent.com/2020/03/12/mahno-toy-samiy-ta-inshiy/?fbclid=IwAR0iv8w_NYVA6oGCCVDr1nzksjwjuLxAo3NANMY9lsWcniXXQwZf9JOoTUo (26.11.2022).
Makhno V., Vichnyi calendar [The Eternal Calendar], Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2019.
Petrovskyi-Shtern Y., Na salamandrovii zemli. Pro roman Vasylia Makhna «Vichnyi kalendar» [On Salamander Land. About Vasyl Makhno`s novel «The Eternal Calendar»], [v:] Elektronnyi resurs: http://maydan.drohobych.net/?p=98789&fbclid=IwAR3JYjnCXHDAZ9E6_CyyD6QG8VgNa_fk01E47Yl1GrPo860w00HwRW9D7Vg (26.11.2022).
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).