Słowa kluczowe
ekspresywna leksyka
autorski styl
transformacje gatunkowe
stylistyka
gatunek
Maks Kidruk
Jak cytować
Abstrakt
W artykule przedstawiono analizę gatunkowej oraz stylistycznej specyfiki twórczości ukraińskiego pisarza Maksa Kidruka na przykładzie powieści Nie patrz wstecz i milcz oraz Zanim światło nie zgaśnie na zawsze. Stwierdzono, że przedstawiciel najmłodszej generacji literatury ukraińskiej umiejętnie transformuje elementy różnych gatunków i łączy je w swojej prozie, zatem trudno jednoznacznie określić istotę gatunkową jego utworów. Owe transformacje są cechą charakterystyczną oryginalnego stylu autorskiego, który wciąż pozostaje niedostatecznie zbadany. W utworach tego pisarza zaprezentowane są takie jednostki leksykalne, jak onimy, terminy, ekspresywna leksyka (barbaryzmy, egzotyzmy, wulgaryzmy itp.). Ponadto w badanych tekstach prawie nie ma opisów, pojawiają się obrazy-symbole czy nawet przypisy i załączniki. Twórczość Maksa Kidruka może służyć jako źródło dalszych badań zarówno z zakresu stylistyki językowej, jak i literaturoznawstwa.
Bibliografia
Бондаренко Т.С., Індивідуальний стиль Макса Кідрука, [в:] „Молодий вчений”, 2013, № 2 (02), с. 54–57.
Возна І., Ознаки жанру психотрилера у романі Максима Кідрука „Твердиня”, [в:] „Славістичні студії: лінгвістика, літературознавство, дидактика: збірник наукових праць”, 2020, вип. 8, с. 25–31.
Волощук В.І., Індивідуальний авторський стиль, ідіолект, ідіостиль: питання термінології, [в:] „Наукові праці: науково-методичний журнал. Серія: Філологія. Літературознавство”, 2008, т. 92, вип. 79, с. 5–8.
Гусєва О., Сучасний подорожній нарис: особливості трансформації старого жанру, [в:] „Вісник Львівського університету. Серія: Журналістика”, 2014, вип. 39, с. 221–226.
Демешко І.М., Девербативи у творах М. Кідрука: словотвірно-морфологічний аспект, [в:] „Українські студії в європейському контексті: зб. наук. пр.”, 2021, № 3, с. 216–225.
Загороднюк В.С., Дифузія жанру подорожнього нарису в романі „Подорож на Пуп Землі” Макса Кідрука, [в:] „Вчені записки ТНУ імені В.І. Вернадського. Серія: Філологія. Журналістика”, 2021, т. 32 (71), № 3, ч. 2, с. 222–228.
Кобилко Н.А., Специфіка злочину як жанрова особливість трилеру, [в:] Шлях успіху і перспективи розвитку (до 26 річниці заснування Харківського національного університету внутрішніх справ): Матеріали міжнар. наук.-практ. конф. (м. Харків, 20 листоп. 2020 р.), упор. В.А. Греченко, Харків: ХНУВС, 2020, с. 239–241.
Костецька Л.О., Жанр трилеру в творчості М. Кідрука, [в:] „Науковий вісник Миколаївського державного університету імені В.О. Сухомлинського. Серія: Філологічні науки”, 2015, № 2, с. 133–137.
Костецька Л.О., Курлова А.Ю., Образи-символи у романі М. Кідрука „Не озирайся і мовчи”, [в:] „Молодий вчений”, 2018, № 1 (53), с. 223–226.
Кульбабська О., Девербативи в простому неелементарному реченні: функціонально-лінгвістичний аналіз (на матеріалі мови творів І. Чендея), [в:] „Сучасні проблеми мовознавства та літературознавства: збірник”, 2007, вип. 11, с. 228–233.
Лілік О.О., Модифікації жанру трилера у творчості Макса Кідрука: матеріали і рекомендації до вивчення студентами-філологами, [в:] Мільйон історій: поетика пригод у літературі та медіа, зб. наук. матеріалів конференції, Бердянськ 2016, с. 97–99.
Літературознавча енциклопедія, у 2 томах, авторукладач Ю.І. Ковалів, т. 2, Київ: Академія, 2007.
Лотиш К.І., Жанри масової літератури у творчості М. Кідрука, Миколаїв: Вид. ЧНУ ім Петра Могили, 2022.
Мороз О.А., Оніми в художньому дискурсі Макса Кідрука (на матеріалі роману „Твердиня”), [в:] „Вісник Донецького національного університету. Серія Б. Гуманітарні науки”, 2015, № 1–2, с. 167–172.
Онищук І.Ю., Матович О.О., Порівняльний аналіз детективних романів та романів-трилерів як жанрів масової літератури, [в:] Актуальні питання та проблеми розвитку сучасної мови та літератури: Міжнародна науково-практична конференція, Одеса: Центр філологічних досліджень, 2021, с. 76–79.
Пасько І.В., Жанрово-стильова специфіка технотрилерів Макса Кідрука, [в:] „Наукові праці. Філологія. Літературознавство”, 2016, вип. 264, т. 276, с. 86–91.
Трохимчук А.С., Функційно-семантичний потенціал експресивної лексики в романах Макса Кідрука („Не озирайся і мовчи”, „Доки світло не згасне назавжди”, „Бот”), „Освіта і наука”, 2021, № 1, [в:] Електронний ресурс: https://e-journals.npu.edu.ua/index.php/on/article/view/381/299.
Хаботнякова П.С., Кореляція понять „образ”, „символ” та „образ-символ” у сучасній лінгвістичній парадигмі (на прикладах творів Френка Перетті), [в:] „Вісник КНЛУ. Серія Філологія”, 2015, т. 18, № 2, с. 190–194.
Кідрук М., Доки світло не згасне назавжди, КСД, 2023.
Кідрук М., Максим Кідрук: Сучасній українській літературі бракує жанрових книг, ін-терв’ю вів Богдан Ковальчук, [в:] Електронний ресурс: https://www.obozrevatel.com/interview/14739-maksim-kidruk.htm.
Кідрук М., Не озирайся і мовчи, Харків: КСД, 2017.
Bondarenko T.S., Indyvidualnyi styl Maxa Kidruka [Individual style of Max Kidruk], [v:] “Molodyi vchenyi”, 2013, no. 2 (02), s. 54–57.
Vozna I., Oznaky zhanru psykhotrylera u romani Maksyma Kidruka “Tverdynia” [Signs of the psychothriller genre in Maksym Kidruk’s novel “Tverdynia”], [v:] “Slavistychni studii: linhvistyka, literaturoznavstvo, dydaktyka: zbirnyk naukovykh prats”, 2020, vyp. 8, s. 25–31.
Voloshchuk V.I., Indyvidualnyi avtorskyi styl, idiolekt, idiostyl: pytannia terminolohii [Individual author’s style, idiolect, idiostyle: issues of terminology], [v:] “Naukovi pratsi: naukovo-metodychnyi zhurnal. Seriia: Filolohiia. Literaturoznavstvo”, 2008, t. 92, vyp. 79, s. 5–8.
Husieva O., Suchasnyi podorozhnii narys: osoblyvosti transformatsii staroho zhanru [Modern travel essay: features of the transformation of the old genre], [v:] “Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia: Zhurnalistyka”, 2014, vyp. 39, s. 221–226.
Demeshko I.M., Deverbatyvy u tvorakh M. Kidruka: slovotvirno-morfolohichnyi aspekt [Deverbatives in the works of M. Kidruk: word-formative and morphological aspect], [v:] “Ukrainski studii v yevropeiskomu konteksti: zb. nauk. pr.”, 2021, no. 3, s. 216–225.
Zahorodniuk V.S., Dyfuziia zhanru podorozhnoho narysu v romani “Podorozh na Pup Zemli” Maxa Kidruka [Diffusion of the travel essay genre in the novel “Podorozh na Pup Zemli” by Max Kidruk], [v:] “Vcheni zapysky TNU imeni V.I. Vernadskoho. Seriia: Filolohiia. Zhurnalistyka”, 2021, t. 32 (71), no. 3, ch. 2, s. 222–228. DOI: https://doi.org/10.32838/2710-4656/2021.3-2/37
Kobylko N.A., Spetsyfika zlochynu yak zhanrova osoblyvist tryleru [The specificity of the crime as a genre feature of the thriller], [v:] Shliakh uspikhu i perspektyvy rozvytku (do 26 richnytsi zasnuvannia Kharkivskoho natsionalnoho universytetu vnutrishnikh sprav): materialy mizhnar. nauk.-prakt. konf. (m. Kharkiv, 20 lystop. 2020 r.), upor. V.A. Hrechenko, Kharkiv: KhNUVS, 2020, s. 239–241.
Kostetska L.O., Zhanr tryleru v tvorchosti M. Kidruka [Thriller genre in the work of M. Kidruk], [v:] „Naukovyi visnyk Mykolaivskoho derzhavnoho universytetu imeni V.O. Sukhomlynskoho. Seriia: Filolohichni nauky”, 2015, no. 2, s. 133–137.
Kostetska L.O., Kurlova A.Yu., Obrazy-symvoly u romani M. Kidruka “Ne ozyraisia i movchy” [Symbolic images in M. Kidruk’s novel “Ne ozyraisia i movchy”], [v:] “Molodyi vchenyi”, 2018, no. 1 (53), s. 223–226.
Kulbabska O., Deverbatyvy v prostomu neelementarnomu rechenni: funktsionalno-linhvistychnyi analiz (na materiali movy tvoriv I.Chendeia) [Deverbatives in a simple non-elementary sentence: a functional-linguistic analysis (on the material of the language of the works of I. Chendey)], [v:] “Suchasni problemy movoznavstva ta literaturoznavstva: zbirnyk”, 2007, vyp. 11, s. 228–233.
Lilik O.O., Modyfikatsii zhanru trylera u tvorchosti Maxa Kidruka: materialy i rekomendatsii do vyvchennia studentamy-filolohamy [Modifications of the thriller genre in the work of Max Kidruk: materials and recommendations for study by philology students], [v:] Milion istorii: poetyka pryhod u literaturi ta media: zb. nauk. materialiv konferentsii, Berdiansk 2016, s. 97–99.
Literaturoznavcha entsyklopediia [Literary encyclopedia], u 2 tomakh, avt.-uklad. Yu.I. Kovaliv, t. 2, Kyiv: Akademiia, 2007.
Lotysh K.I., Zhanry masovoi literatury u tvorchosti M. Kidruka [Genres of mass literature in the works of M. Kidruk], Mykolaiv: ChNU im. Petra Mohyly 2022.
Moroz O.A., Onimy v khudozhnomu dyskursi Maxa Kidruka (na materiali romanu “Tverdynia”) [The mutes in the artistic discourse of Max Kidruk (based on the material of the novel “Tverdynia”)], [v:] “Visnyk Donetskoho natsionalnoho universytetu. Seriia B. Humanitarni nauky”, 2015, no. 1–2, s. 167–172.
Onyshchuk I.Yu., Matovych O.O., Porivnialnyi analiz detektyvnykh romaniv ta romaniv-tryleriv yak zhanriv masovoi literatury [Comparative analysis of detective novels and thriller novels as genres of popular literature], [v:] Aktualni pytannia ta problemy rozvytku suchasnoi movy ta literatury: Mizhnarodna naukovo-praktychna konferentsiia, Odesa: Tsentr filolohichnykh doslidzhen’, 2021, s. 76–79.
Pasko I.V., Zhanrovo-stylova spetsyfika tekhnotryleriv Maxa Kidruka [Genre and style specifics of Max Kidruk’s techno thrillers], [v:] “Naukovi pratsi. Filolohiia. Literaturoznavstvo”, 2016, vyp. 264, t. 276, s. 86–91. DOI: https://doi.org/10.1016/j.watres.2016.01.028
Trokhymchuk A.S., Funktsiino-semantychnyi potentsial ekspresyvnoi leksyky v romanakh Maxa Kidruka (“Ne ozyraisia i movchy”, “Doky svitlo ne zghasne nazavzhdy”, “Bot”) [The functional-semantic potential of expressive vocabulary in Max Kidruk’s novels (“Ne ozyraisia i movchy”, “Doky svitlo ne zghasne nazavzhdy”, “Bot”)], [v:] “Osvita i nauka”, 2021, no. 1, eektronnyi resurs: https://e-journals.npu.edu.ua/index.php/on/article/view/381/299.
Khabotniakova P.S., Koreliatsiia poniat “obraz”,“symvol” ta “obraz-symvol” u suchasnii linhvistychnii paradyhmi (na prykladakh tvoriv Frenka Peretti) [Correlation of the concepts “image”, “symbol” and “image-symbol” in the modern linguistic paradigm (on the examples of the works of Frank Peretti)], [v:] “Visnyk KNLU. Seriia Filolohiia”, 2015, t. 18, no. 2, s. 190–194.
Kidruk M., Кідрук М., Доки світло не згасне назавжди [Until the Light Fades Away], Kharkiv: KSD, 2023.
Kidruk M., Maksym Kidruk: Suchasnii ukrainskii literaturi brakuie zhanrovykh knyh [Maksym Kidruk: Modern Ukrainian literature lacks genre books], interviu viv Bohdan Kovalchuk, [v:] Elektronnyi resurs: https://www.obozrevatel.com/interview/14739-maksim-kidruk.htm.
Kidruk M., Ne ozyraisia i movchy [Don’t Look Back and Stay Quiet], Kharkiv: KSD, 2017.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).