Słowa kluczowe
butelka Kleina
mikroanaliza
koncepcja oniryczna
We śnie
Ihor Muratow
Charków
poezja
Jak cytować
Abstrakt
Literatura charkowska połowy XX wieku, po przeniesieniu stolicy do Kijowa, przez długi czas pozostawała mało znana ogółowi społeczeństwa; tendencja ta utrzymuje się do dziś. Jednak tradycję Czerwonego Renesansu godnie kontynuowała cała konstelacja niezwykle utalentowanych artystów – Wasyl Mysyk, Ihor Muratow, Wasyl Borowy, Iwan Wyrhan, Robert Tretiakow. W artykule podjęto analizy jednego w wierszy Ihora Muratowa (We śnie), wybitnego poety, prozaika i dramaturga XX wieku. Badacze proponują mikroanalizę tego wiersza, w toku której odkrywano podteksty i dokonywano odczytania ukrytych znaczeń zawartych w jego treści. Liryczna kompozycja odwraca typowy sen o ucieczce: to, co normalnie byłoby wizją wolności, staje się koszmarem zniewolenia. Sen przedstawiony zostaje jako analogia pobytu dziecka w łonie matki. W procesie interpretacji wiersza ujawnia się podobieństwo struktury semantycznej tego tekstu do samoprzecięć butelki Kleina, a także inne nieoczekiwane konteksty i aluzje. Stwierdzono, że w szczególności liryk We śnie i w ogóle twórczość Muratowa jest zjawiskiem niezwykłym w literaturze ukraińskiej okresu sowieckiego i potrzebuje dalszych badań
Bibliografia
Flegg H.G., From Geometry to Topology, Mineola, New York: Dover Publications, 1972.
Білецька-Муратова Н., …Не сміючи сказати „Він помер”, [в:] „Прапор”, 1981, № 3, с. 93–104. Брюгген В., Дар чесного серця (про поетичні новинки 1963 р.), [в:] „Прапор”, 1964, № 5, с. 69–74.
Веретюк Т., Ігор Муратов: творчість письменника у контексті українського літературного процесу 30–70-х років ХХ століття, дис. … канд. філол. наук, Харків, 2014.
Веретюк Т., Тема війни в поетичній спадщині Ігоря Муратова, [в:] „Літератури світу: поетика, ментальність і духовність”, Кривий Ріг: Криворізький державний педагогічний університет, 2017, вип. 9, с. 42–52. DOI: https://doi.org/10.31812/world_lit.v9i0.1070
Костенко Л., Неповторність, Київ: Молодь, 1980.
Муратов І., Дорога до сина, Київ: Молодь, 1967.
Чернуха А., Типи кохання в поезії Ігоря Муратова 60–70 рр., [в:] „Наукові записки Харківського національного педагогічного університету імені Г.С. Сковороди. Літературознавство”, 2013, т. 1, № 3–75, с. 159–163.
Шатилов М., Ігор Муратов: Заручник мінного поля Ігор Муратов, [в:] Електронний ресурс: https://virchi.narod.ru/poeziya/muratov-biograf3.htm.
Flegg H. Graham, From Geometry to Topology, Mineola, New York: Dover Publications, 1972. Biletska-Muratova N., … Ne smiiuchy skazaty „Vin pomer” […Not daring to say “He is dead”] [v:] „Prapor”, 1981, no. 3, s. 93–104.
Briuhhen V., Dar chesnoho sertsia (pro poetychni novynky 1963 r.) [The honest heart’s gift (about poetic novelties of 1963)] [v:] „Prapor”, 1964, no. 5, s. 69–74.
Veretiuk T., Ihor Muratov: tvorchist pysmennyka u konteksti ukrainskoho literaturnoho protsesu 30–70-kh rokiv ХХ stolittia [Ihor Muratov: the writer`s works in the context of the Ukrainian literary process of the 30s-70s of the 20th century], dys. … kand. filol. nauk, Kharkiv, 2014.
Veretiuk T., Tema viiny v poetychnii spadshchyni Ihoria Muratova [The theme of war in Ihor Muratov`s poetic works], [v:] „Literatury svitu: poetyka, mentalnist i dukhovnist”, Kryvyi Rih: Kryvorizkyi derzhavnyi pedahohichnyi universytet, 2017, vyp. 9, s. 42–52.
Kostenko L., Nepovtornist [Uniqueness], Kyiv: Molod, 1980.
Muratov I., Doroha do syna [The way to the son], Kyiv: Molod, 1967.
Chernukha A., Typy kokhannia v poezii Ihoria Muratova 60–70 rr. [Types of love in Ihor Muratov’s poetry of the 1960s and 1970s], [v:] „Naukovi zapysky Kharkivskoho natsionalnoho pedahohichnoho universytetu imeni H.S. Skovorody. Literaturoznavstvo”, 2013, t. 1, no. 3–75, s. 159–163.
Shatylov M., Ihor Muratov: Zaruchnyk minnoho polia Ihor Muratov [Ihor Muratov: Hostage of the minefield Ihor Muratov], [v:] Elektronnyi resurs: https://virchi.narod.ru/poeziya/muratovbiograf3.htm.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Kevin Mitchell Reese, John Wright, Antonina Tymczenko
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).