Słowa kluczowe
dekonstrukcja
tożsamość
narracja
dyskurs
wojna
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł omawia wyzwania, przed którymi stanęli ukraińscy humaniści w czasie obecnej wojny rosyjsko-ukraińskiej, a także odpowiedzi, jakie mogą być na nie udzielone. Do odpowiedzi podyktowanych niezwyczajną sytuacją należą: reprezentowanie i rozumienie wojny na odpowiednim poziomie dyskursywnym; dekonstrukcja współczesnych narracji rosyjskich i kształtowanie oraz rozumienie własnej ukraińskiej narracji o wojnie; zdemaskowanie rosyjskich narracji imperialnych na platformach intelektualnych poza granicami kraju; prawdziwe zrozumienie historii radzieckiej, w tym jej późnego okresu, bez czego ukraińskie społeczeństwo nie jest w stanie przezwyciężyć swojej postsowieckości (kolektywnej urazy, poczucia niższości, rozdwojenia osobowości, kompensacyjnego poszukiwania kozłów ofiarnych); tworzenie koncepcji współczesnej Ukrainy, która będzie się wyłaniać i kształtować na bazie tożsamości, kreatywności, technologii i zaangażowania.
Bibliografia
Гаврилюк Н., Поезія полеглих: Ігор Мисяк, [в:] Електронний ресурс: https://zbruc.eu/node/118930.
Головань Т., Поезія, [в:] „Вічність триває цей день…” Художні хроніки війни, Тернопіль: Джура, 2023, с. 10–39.
Грицак Я., Подолати минуле: глобальна історія України, Київ: Портал, 2022. Зінченко О., Як українці зруйнували імперію зла, Харків: Віват, 2024.
Клаузевіц К., Природа війни, Харків: Vivat, 2018.
Павлишин М., Постколоніальна критика і теорія, [в:] Антологія світової літературно-критичної думки, ред. М. Зубрицької, Львів: Літопис, 1996, с. 531–534.
Пастух Т., До нового канону української поезії, [в:] Електронний ресурс: https://zbruc.eu/node/117641.
Поліщук Я., Сакральна сутність поезії Євромайдану, [в:] „Slavia Orientalis”, 2022, № 2, с. 311–324. DOI: https://doi.org/10.24425/slo.2022.142180
Пухонська О., Поза межами бою: Дискурс війни в сучасній літературі, Брустури: Дискурсус, 2022.
Рябчук М., Лексикон націоналіста та інші есеї, Львів: ВСЛ, 2021. Саїд Е., Орієнталізм, Київ: Основи, 2001.
Томпсон Є., Трубадури імперії: Російська література і колоніалізм, Київ: Основи, 2006. Улюра Г., Писати війну, Київ: Темпора, 2023.
Шерех Ю., Над озером. Баварія, [в:] Ю. Шерех, Пороги і Запоріжжя: Література, мистецтво, ідеології, в 3 томах, т. І, Харків: Фоліо, 1998, с. 542–595.
Шкандрій М., В обіймах імперії: Російська і українська літератури новітньої доби, Київ: Факт, 2004.
Buyskych J., Old-new colonial tendencies in social anthropology: empathy in wartime, [in:] „Ethnologia Polona”, 2023, no. 44, pp. 55–85.
Havryliuk N., Poeziia polehlykh: Ihor Mysiak [Poetry of the fallens], [v:] Elektronnyi resurs https://zbruc.eu/node/118930.
Holovan T., Poeziia [Poetry], [v:] „Vichnist tryvaie tsei den…” Khudozhni khroniky viiny, Ternopil: Dzhura, 2023, s. 10–39.
Hrytsak Ya., Podolaty mynule: hlobalna istoriia Ukrainy [Overcoming the past: a global history of Ukraine], Kyiv: Portal, 2022.
Zinchenko O., Yak ukraintsi zruinuvaly imperiiu zla [How Ukrainians destroyed the evil empire], Kharkiv: Vivat, 2024.
Klauzevits K., Pryroda viiny [The nature of war], Kharkiv: Vivat, 2018.
Pavlyshyn M., Postkolonialna krytyka i teoriia [Postscolonial critic and theory], [v:] Antolohiia svitovoi literaturno-krytychnoi dumky, red. M. Zubrytskoi, Lviv: Litopys, 1996, s. 531–534.
Pastukh T., Do novoho kanonu ukrainskoi poezii [Towards a new canon of Ukrainian poetry], [v:] Elektronnyi resurs: https://zbruc.eu/node/117641.
Polishchuk Ya., Sakralna sutnist poezii Yevromaidanu [The sacred essence of Euromaidan poetry], [v:] „Slavia Orientalis”, 2022, no. 2, s. 311–324.
Pukhonska O., Poza mezhamy boiu: Dyskurs viiny v suchasnii literaturi [Out of the boarders of fight: Discourse of the war in contemporary literature], Brustury: Dyskursus, 2022.
Riabchuk M., Leksykon natsionalista ta inshi esei [Lexicon of a nationalist and other essays], Lviv: VSL, 2021.
Said E., Oriientalizm [Orientalism], Kyiv: Osnovy, 2001.
Tompson E., Trubadury imperii: Rosiiska literatura i kolonializm [Troubadours of the Empire: Russian Literature and Colonialism], Kyiv: Osnovy, 2006.
Uliura H., Pysaty viinu [To write war], Kyiv: Tempora, 2023.
Sherekh Yu., Nad ozerom. Bavariia [Above the lake. Bavaria], [v:] Yu. Sherekh, Porohy i Zaporizhzhia: Literatura, mystetstvo, ideolohii, v 3 tomakh, t. I, Kharkiv: Folio, 1998, s. 542–595.
Shkandrii M., V obiimakh imperii: Rosiiska i ukrainska literatury novitnoi doby [In the arms of the empire: Russian and Ukrainian literature of the modern era], Kyiv: Fakt, 2004.
Buyskych J., Old-new colonial tendencies in social anthropology: empathy in wartime, [in:] “Ethnologia Polona”, 2023, no. 44, pp. 55–85. DOI: https://doi.org/10.23858/ethp.2023.44.3366
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Taras Pastuch
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).