Słowa kluczowe
autonim
autorefleksja
autreprezentacja
pseudonim
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest sposobom autoprezentacji pisarzy ukraińskich, którzy po II wojnie światowej kontynuowali swoją działalność twórczą za granicą. Celem niniejszego badania jest określenie czynników wpływających na autoprezentację pisarzy ukraińskich oraz najbardziej przetestowanych modeli autoprezentacji w obcym świecie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że pisarze wybierali przede wszystkim tradycyjne modele autoprezentacji, zastępując własne imiona i nazwiska literackimi. Najczęściej pojawiały się pseudonimy, dzięki którym możliwe było aktualizowanie w pamięci toponimów rodzimych. Autoprezentacja za pomocą celowo wybranego pseudonimu pozwoliła artystom prześladowanym w Ukrainie chronić swoich bliskich, uniknąć deportacji i zwrócić uwagę czytelników na problemy przetrwania zniewolonego narodu. Społeczny kontekst działalności twórczej, doświadczenie życiowe i indywidualne cechy pisarzy, którzy swoją pasję skierowali na rozwiązywanie problemów narodowych, wpłynęły na autoprezentację w warunkach obco-etnicznych.
Bibliografia
Bahrianyi I., Chomu ya ne khochu vertatys do SRSR? 1946, https://www.ukrlib.com.ua/books/printit.php?tid=1210.
Chaplenko V., Propashche samouvichnennia, [v:] Chaplenko V., Mii holos u pusteli. Beletrystyka i polemika, New-York: nakladom autora, 1979, s. 35–44.
Drazhevska L., Pershi kroky „nedostrilianykh” ukraintsiv u povoiennii Amerytsi (Ochyma svidka), „Slovo i chas”, 1991, no. 10, s. 28–34.
Goffman E., The Presentation of Self in Everyday Life, New York: Anchor, 1959.
Hak A. (Martyn Zadeka), Moia pratsia v hazeti…, [v:] Hak A., Vid Huliai-Polia do New-Yorku.
Spohady, Novyi Ulm – Filiadelfiia: Drukarnia „Ukrainskykh vistei”, 1973, s. 315–326.
Horak R., V poshukakh dukhovnoho khliba, „Dzvin”, 1990, no. 1, s. 53–56.
Horbatiuk V., Anatol Yuryniak: taiemnytsia spravzhnoho imeni, „Vitchyzna”, 2006, no. 7–8, http://vitchyzna.ukrlife.org/7_8_06gorb.htm.
Hrabovych H., U poshukakh velykoi literatury, Kyiv: Instytut ukrainskoi arkheohrafii, 1993.
Klen Yu., Dumky na dozvilli, „Slovo i chas”, 1991, no. 4, s. 46–54.
Kosach Yu., Roman antyheroia (Slovo vid avtora), [v:] Kosach Yu., Volodarka Pontydy: roman, New York: Novi obrii, 1987, s. 3–7, https://web.archive.org/web/20211029073137/https://diasporiana.org.ua/proza/1956-kosach-yuvolodarka-pontidi/.
Kozak S., Problema Di-Pi v chasopysi “Ukrainski visti”, „Visnyk Knyzhkovoi palaty”, 2013, no. 11, s. 32–34.
Kozak S. (red.), Planeta Di-Pi: literaturni ostrovy, Kyiv: Yaroslaviv Val; NAN Ukrainy, In-t literatury im. T.H. Shevchenka, (Seria: Ukrayinska diaspora: literaturna bibliohrafiia), 2021.
Lasovskyi V., Slovo pro albatrosa, [v:] Kerch O., Albatrosy. Roman, Buenos-Ayres: Vyd-vo Yu. Serediaka, 1957, s. 7–10.
Matsko V., Nevidomyi Oleksander Smotrych (Florynskyi): lystuvannia z Vitaliiem Matskom (28 kvitnia – 90 rokiv z dnia narodzhennia pysmennyka), „Slovo i chas”, 2012, no. 5, s. 94–107, http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/144921.
Prosalova V.A., Biohrafichni chynnyky psevdonimiky ukrayinskykh literatoriv u taborakh Di-Pi, „Synopsys: tekst, kontekst, media”, 2024, no. 3 (30), s. 215–224,
Solovey O., Ne datysia v ruky. Dopovid na deviatiy richnii Konferentsii pry Illinoiskomu universyteti v Urbani (cherven 1990), „Suchasnist”, 1991, no. 7–8, s. 193–198.
Syvachenko H.M., Prorok ne svoiei vitchyzny. Ekspatriantskyi “metaroman” Volodymyra Vynnychenka: tekst i kontekst, Kyiv: Alternatyvy, 2003.
Vasylenko V., „Fenomen rozdvoyenoho oblychchya”: Yuriy Kosach na perekhresti mifu y ideolohii, „Slovo i chas”, 2020, no. 5 (713), s. 96–113. DOI: https://doi.org/10.33608/0236-1477.2020.05.96-113
Wojciszke B., Autopromocja i autodesperacja: kwestionariusz stylów autoprezentacji, „Psychologia Jakości Życia”, 2002, t. 1, s. 145–171.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wira Prosałowa, Jarosława Hryhoszkina
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).